İvan Kojedub

İvan Mikitoviç Kojedub
Lakabı	Baba (Батько) ve Sakal (Борода )
Doğum	08 Haziran 1920; Obrajiivka, Ukrayna Halk Cumhuriyeti
Ölüm	08 Ağustos 1991 (71 yaşında); Moskova, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti
Bağlılığı	Sovyetler Birliği
Branşı	Sovyet Hava Kuvvetleri
Hizmet yılları	1940-1985
Rütbesi
Çatışma/savaşları	II. Dünya Savaşı; Kore Savaşı
Ödülleri	;

İvan Mikitoviç Kojedub (Ukraynaca: Іван Микитович Кожедуб) (8 Haziran 1920 - 8 Ağustos 1991) Ukrayna asıllı Sovyet asker, II. Dünya Savaşı as pilotu ve sonrasında Sovyet Hava Kuvvetleri mareşali. Gösterdiği başarılar sebebiyle üç kez Sovyetler Birliği Kahramanı madalyasıyla onurlandırılmıştır.^[1] Kore Savaşı sırasında da 324. Avcı Filosu komutanlığı görevinde bulunan Kojedub, çoğunlukla görev yaptığı Lavoçkin La-5 avcı uçağıyla olmak üzere 64 + 2 (P-51 Mustang)^[2] düşman uçağı düşürmüştür. Kendisi jet kullanmadan jet motoruna sahip olan Messerschmitt Me 262 düşürmüş nadir savaş pilotlarındandır.

Gençliği

Kojedub, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyetine bağlı Sumy bölgesindeki Obrajiivka köyünde dünyaya gelir. Beş kardeşin en küçüğüdür. Kimya alanında teknik liseden 1940 yılında mezun olur. Şostkinskiy Havacılık Klubünde uçak kullanmayı öğrenir ve aynı yıl Sovyet Hava Kuvvetlerine katılak üzere gönüllü olur. 1941 yılında Çuhuiv Havacılık Akademisinden mezun olur. 1941 yılı Haziran ayında Barbarossa Harekâtıyla Nazi Almanyası Sovyetler Birliğine saldırınca Kojedub yeni pilotların eğitilmesi göreviyle akademide öğretmen olarak kalır. İki yıl boyunca çok değerli genç savaş pilotları yetiştirir. Kabiliyetlerinin savaş alanında daha iyi değerlendirileceğini fark eden Kojedub aktif savaş görevi için başvurur. Bunun üzerine yeni Lavoçkin La-5 avcı uçağına sahip olan 240. Filoya tayin edilir.

Savaş pilotluğu

26 Mart 1943 günü ilk uçuşunu yaptıktan sonra Voronej Cephesinde faaliyet gösterir. Temmuz ayında Kursk Muharebesine katılır. 6 Temmuz 1943 günü ilk düşman uçağını Pokrova üzerinde düşürür.^[3] 16 Ağustosa gelindiğinde sekiz zafer kazanmış durumdaydı. Teğmenliğe terfi eden Kojedub'un filosu Harkiv'a tayin edilir. Buradaki görevlerinde çoğunlukla Petlyakov Pe-2 bombardıman uçaklarına koruma görevi yapar. Doğu Cephesinde çok çeşitli cephelerde görev yapar. Savaş süresince filo komutanlığına kadar yükselen Kojedub son hava zaferlerini Berlin Muharebesi sırasında 16 Nisan 1945 günü kazanır.

Kojedub Müttefik Devletler savaş pilotları arasında en çok hava muharebesi kazanan pilot konumundadır. Aynı zamanda savaş sırasındaki en başarılı Sovyet pilotu sayılmaktadır. Özellikle çok zor açılarla düşmanlarını vurma özelliği öne çıkmaktadır. II. Dünya Savaşındaki başarıları şu şekildedir:

330 görev uçuşuna katılmıştır
120 hava muharebesinde yer almıştır
62 düşman uçağı düşürmüştür^[4]

Savaş sonrası

1949 yılında Kojedub Hava Kuvvetleri Akademisinden mezun olur. 1951 yılında Albay rütbesine terfi eder. 324. Filo komutanlığına atanır ve Kore Savaşı sırasında Kuzey Kore birliklerine destek görevlerine çıkar. Kişisel olarak muharebeye girmesine izin verilmez. Komutasındaki filo katıldığı muharebelerde 239 zafer kazanırken muharebelerde 27 MiG-15 kaybedilir, 9 pilot ise hayatını kaybeder.^[5] 1956 yılında Yüksek Hava Akademisinden mezun olan Kojedub generalliğe terfi eder.1971 yılında Sovyet Hava Kuvvetleri Kurmay heyetine dahil olur. 1978 yılında Sovyet Savunma Bakanlığı denetçiliğine getirilir. 1985 yılında hava mareşali rütbesine terfi eder.

Ödülleri

Gösterdiği başarılar nedeniyle çok sayıda ödüle layık görülmüştür:

Sovyetler Birliği Kahramanı (3 kez)

7 Şubat 1944 (Madalya No.1472)

19 Ağustos 1944 (Madalya No.36)

18 Ağustos 1945 (Madalya No.3)

Lenin Nişanı (3 kez)
Kızıl Bayrak Nişanı (7 kez)

22 Temmuz 1943 (Madalya No.52212)

30 Eylül 1943 (Madalya No.4567)

29 Mart 1945 (Madalya No.4108)

29 Haziran 1945 (Madalya No.756)

2 Haziran 1951 (Madalya No.122)

22 Şubat 1968 (Madalya No.23)

26 Haziran 1970 (Madalya No.537483)

Aleksandr Nevsky Nişanı (1 kez)

31 Temmuz 1945 (Madalya No.37500)

Kızıl Yıldız Nişanı (2 kez)

4 Haziran 1955

26 Ekim 1955

Zaferleri

Sıra	Tarih	Düşman uçağı	Muharebe yeri
1	06.07.1943	Ju 87	Zavidovka'nın batısı
2	07.07.1943	Ju 87	Gostishchevo istasyonu
3	09.07.1943	Bf 109	Krasnaya Polyana
4	09.07.1943	Bf 109	Pokrovka'nın doğusu
5	09.08.1943	Bf 109	Prelestny
6	14.08.1943	Bf 109	Iskrovka
7	14.08.1943	Bf 109	Kolomna
8	16.08.1943	Ju 87	Rogan
9	22.08.1943	Fw 190	Lyubotin
10	09.09.1943	Bf 109	Iskrovka'nın kuzeyi
11	30.09.1943	Ju 87	Borodayevka'nın güneybatısı
12	01.10.1943	Ju 87	Borodayevka'nın batısı
13	01.10.1943	Ju 87	Borodayevka'nın batısı
14	02.10.1943	Bf 109	Ploskoye
15	02.10.1943	Ju 87	Petrovka
16	02.10.1943	Ju 87	Andreyevka'nın güneybatısı
17	02.10.1943	Ju 87	Andreyevka'nın güneybatısı
18	04.10.1943	Bf 109	Borodayevka'nın kuzeybatısı
19	05.10.1943	Bf 109	Krasny Kut'un güneybatısı
20	05.10.1943	Bf 109	Kutsevalovka'nın batısı
21	06.10.1943	Bf 109	Borodayevka
22	10.10.1943	Bf 109	Dneprovo-Kamenka
23	12.10.1943	Ju 87	Ploskoye'nin kuzeyi
24	12.10.1943	Bf 109	Petrovka'nın güneyi
25	12.10.1943	Ju 87	Domotkan'ın güneyi
26	29.10.1943	Ju 87	Krivoy Rog
27	29.10.1943	He 111	Budovka'nın batısı
28	16.01.1944	Bf 109	Novo-Zlynka
29	30.01.1944	Bf 109	Nechayevka'nın doğusu
30	30.01.1944	Ju 87	Lipovka'nın batısı
31	14.03.1944	Ju 87	Osiyevka
32	21.03.1944	Ju 87	Lebedin — Shpola
33	11.04.1944	PZL P.24	Syrka
34	19.04.1944	He 111	Iaşi'nin kuzeyi
35	28.04.1944	Ju 87	Vulturu'nun güneydoğusu
36	29.04.1944	Hs 129	Horleşti
37	29.04.1944	Hs 129	Horleşti
38	03.05.1944	Ju 87	Târgu Frumos — Dumbrăviţa
39	31.05.1944	Fw 190	Vulturu'nun doğusu
40	01.06.1944	Ju 87	Cuza Vodă
41	02.06.1944	Hs 129	Stânca'nın batısı
42	03.06.1944	Fw 190	Rediu Ului — Tătăr
43	03.06.1944	Fw 190	Rediu Ului — Tătăr
44	03.06.1944	Fw 190	Iaşi'nin kuzeybatısı
45	07.06.1944	Bf 109	Pârliţa
46	08.06.1944	Bf 109	Cârpiţi
47	22.09.1944	Fw 190	Strenči'nin kuzeybatısı
48	22.09.1944	Fw 190	Ramnieki — Daksty
49	25.09.1944	Fw 190	Valmiera'nın kuzeybatısı
50	16.01.1945	Fw 190	Studziana'nın güneyi
51	10.02.1945	Fw 190	Mohrin Havalanının kuzeybatısı
52	12.02.1945	Fw 190	Kinitz'in batısı
53	12.02.1945	Fw 190	Kinitz'in batısı
54	12.02.1945	Fw 190	Kietzer Gölü
55	17.02.1945	Me 262	Alt Friedland
56	19.02.1945	Bf 109	Fürstenfelde'nin kuzeyi
57	11.03.1945	Fw 190	Brünchen'in kuzeyi
58	18.03.1945	Fw 190	Küstrin'in kuzeyi
59	18.03.1945	Fw 190	Küstrin'in kuzeybatısı
60	22.03.1945	Fw 190	Zeelow'un kuzeyi
61	22.03.1945	Fw 190	Gusow'un doğusu
62	23.03.1945	Fw 190	Werbig istasyonu
63	17.04.1945	Fw 190	Wriezen
64	17.04.1945	Fw 190	Kinitz

Galeri

Kojedub tarafından kullanılan Lavoçkin La-5
Anısına basılan anma pulu

Kaynakça

^ Sırasıyla; 4 Şubat 1944, 19 Ağustos 1944 ve 18 Ağustos 1945
^ Bir görev sırasında onu düşman zanneden ABD Hava Kuvvetlerine bağlı 2 adet P-51 Mustang'ı düşürmek zorunda kaldığı iddia edilir
^ Junkers Ju 87 Stuka
^ Muhtemelen Uffz Kurt Lange'ye ait bir Messerschmitt Me 262 jetini düşürmüştür
^ Muharebelerde ABD Hava Kuvvetlerine ait 12 adet Boeing B-29 Superfortress düşürülmüştür

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta İvan Kojedub ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

Kojedub hakkında bilgi24 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 27 Eylül 2013 tarihinde erişilmiştir
176 GIAP Fotoğrafları12 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)

[1] Sırasıyla; 4 Şubat 1944, 19 Ağustos 1944 ve 18 Ağustos 1945

[2] Bir görev sırasında onu düşman zanneden ABD Hava Kuvvetlerine bağlı 2 adet P-51 Mustang'ı düşürmek zorunda kaldığı iddia edilir

[3] Junkers Ju 87 Stuka

[4] Muhtemelen Uffz Kurt Lange'ye ait bir Messerschmitt Me 262 jetini düşürmüştür

[5] Muharebelerde ABD Hava Kuvvetlerine ait 12 adet Boeing B-29 Superfortress düşürülmüştür

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]