İsrail-Hamas Savaşı'nda gazetecilerin öldürülmesi
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Kasım 2024) |
İsrail-Hamas Savaşı'nda gazetecilerin öldürülmesi, diğer gazetecilere yönelik şiddet eylemleriyle birlikte, 1992'den bu yana İsrail-Filistin çatışmasında gazeteciler için en ölümcül ve 21. yüzyılda gazeteciler için en ölümcül dönemdir. Committee to Protect Journalists'e göre, 5 Nisan 2024 itibarıyla Gazze, İsrail ve Lübnan'daki çatışmalar 108 Filistinli, 3 Lübnanlı ve 2 İsrailli gazetecinin hayatına mal oldu. Gazze hükûmeti medya ofisi tarafından Temmuz 2024'te yapılan bir sayıma göre öldürülen Filistinli gazeteci sayısı 160'dır.
30 Ocak 2024'te Gazetecileri Koruma Komitesi başkanı "İsrail'in Gazze savaşı gazeteciler için daha önceki tüm savaşlardan daha ölümcül" dedi. İsrail hava saldırıları ayrıca Gazze'de tahminen 48 medya tesisine zarar verdi veya tahrip etti.[1] Reporters Without Borders, İsrail ordusunun Filistinli ve Lübnanlı gazetecileri kasıtlı olarak hedef aldığını bildirdi.[1] The Guardian, uluslararası hukuka aykırı olarak, İsrail'in Hamas'a bağlı Filistinli gazetecileri çatışmaya katılmamalarına rağmen hedef aldığını belirtmiş, böylece İsrail'in gazetecileri hedef aldığı iddiasını reddetmiştir.[2] 2023 yılında dünya çapında öldürülen gazetecilerin yaklaşık %75'i İsrail'in Gazze'deki savaşında ölen Filistinli gazetecilerdi.
Kayıplar
[değiştir | kaynağı değiştir]Arap ve Orta Doğu Gazeteciler Derneği ölümlerin artmasını kınadı ve şu açıklamayı yaptı: "Gazetecilerin hedef alınması basın özgürlüğü ve uluslararası insan hakları hukukunun açık bir ihlalidir."[3] Gazetecileri Koruma Komitesi, "İsrail-Gazze savaşının ilk üç ayında, tek bir ülkede bir yıl boyunca öldürülenden daha fazla gazeteci öldürüldü" açıklamasında bulundu.[4]
İsrail güçleri tarafından gazetecilerin öldürülmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]7 Ekim'de İsrail polisi Aşkelon'da haber yapan bir televizyon ekibinin ekipmanlarına zarar verdi.[5] Aynı gün Gazze'de Ömer Ebu Şaviş adlı bir gazeteci öldürüldü.[6]
Gazeteciler Mohammed El Salhi, İbrahim Muhammed Lafi, Muhammed Jarghoun, İbrahim Qanan, Nidal El Vahidi ve Haitham Abdelvahid de çeşitli şiddet türlerine maruz kaldı veya kayboldu.[7][8][9]
10 Ekim 2023'te Hajji Tower hava saldırısı, gazetecilerin ofislerinin bulunduğu bir apartman bloğunu yıktı ve sivillerle birlikte en az üç gazeteciyi öldürdü.[10][11][12][13] Gazze Gazeteciler Sendikası Kadın Gazeteciler Komitesi Başkanı Salam Khalil, aynı gün İsrail saldırısında ailesiyle birlikte evinin enkazı altında kaldı ve öldüğü varsayıldı. Daha sonra çocuklarıyla birlikte hayatta olduğu tespit edildi.[14][15]
Ekim ayında, Reuters gazetecisi İşşam Abdullah güney Lübnan'da IDF tarafından öldürüldü ve altı kişi yaralandı.[16] Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü tarafından Şubat 2024'te hazırlanan bir raporda, bir İsrail tankının "açıkça tanımlanabilen gazetecilere" ateş açarak Abadallah'ı öldürdüğü ve bunun uluslararası hukuka aykırı olduğu sonucuna varıldı.[17] Raporda "olay sırasında Mavi Hat üzerinde herhangi bir ateş teatisi olmadığı değerlendirilmiştir", tank ateşinden önceki 40 dakika boyunca sınırda herhangi bir ateş teatisi olduğuna dair kayıt bulunmamaktadır.[17] İsrail Savunma Kuvvetleri Birleşmiş Milletler raporuna Hizbullah'ın kendilerine saldırdığını, bu nedenle misilleme olarak tank ateşi kullanıldığını iddia ederek yanıt vermiştir.[17]
17 Kasım'da Türk haber kanalı TRT World, İsrail polisinin haber ekibine saldırdığını gösteren görüntüleri yayınladı ve iletişim başkanının Fahrettin Altun "Bu çirkin saldırı İsrail'in basın özgürlüğü siciline yeni bir utanç ekledi" demesine yol açtı.[18] 19 Kasım'da, sadece 24 saat içinde altı medya çalışanı İsrail güçleri tarafından öldürüldü.[19] 3 Aralık'ta Committee to Protect Journalists savaşta şimdiye kadar 54 Filistinli gazetecinin öldürüldüğünü açıkladı.[20] 14 Aralık'ta Birleşmiş Milletler tarafından yapılan açıklamada "Gazze, gazeteciler - ve aileleri - için dünyadaki en ölümcül yer haline gelmiş görünüyor" denildi.[21] 31 Mart 2024 tarihinde Al-Aqsa Hospital'daki bir gazeteci çadırına yapılan İsrail saldırısının ardından Al Jazeera English, "Gazeteciler bu çatışma boyunca sistematik olarak hedef alındı."[22]
Gazetecilerin ailelerinin öldürülmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]4 Aralık'ta "CNN" yapımcısı İbrahim Dahman'ın dokuz aile üyesi İsrail'in Gazze'nin kuzeyinde düzenlediği bir hava saldırısında öldürüldü.[23] 11 Aralık'ta gazeteci Anas el-Şarif'in evine düzenlenen hava saldırısı babasının ölümüyle sonuçlandı.[24] 8 Ocak 2024'te El-Arabiye muhabiri Ahmed el-Batta'nın annesi ve gazeteci Sameer Radi'nin eşi ve çocukları hava saldırılarında öldürüldü.[25] Filistinli Gazeteciler Sendikası 4 Şubat'ta 70 gazetecinin yakın aile üyelerini kaybettiğini açıkladı.[26] 28 Şubat'ta Filistinli bir gazeteci İsrail bombardımanı'nın hamile eşini, üç yaşındaki oğlunu ve 20 kişiyi daha öldürdüğünü belirtti.[27] UNRWA fotoğrafçısı Hüseyin Cabir, Aralık 2023'te ailesi Gazze'yi tahliye ederken beş yaşındaki kızının öldürüldüğünü belirterek, "Ağır silah sesleri duyuldu ve gözlerimin önünde Selma'nın boynundan nasıl vurulduğunu gördüm" dedi.[28][29]
Wael Dahdouh'un ailesinin öldürülmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]"Al Jazeera Arabic "in Gazze büro şefi Vael Dahdouh'un ailesinin birkaç üyesi, İsrail'in Filistinli sivillerin Gazze'nin kuzeyinden güneye taşınması emrini takiben sığındıkları Vadi Gazze'nin güneyindeki Nuseirat mülteci kampında 25 Ekim'de bir İsrail hava saldırısında öldürüldü.[30] El Jazeera cinayetleri kınadı ve bunu "ayrım gözetmeyen bir saldırı" olarak nitelendirdi.[31] El Cezire'ye konuşan Dahdouh, "Gazze'de hiç güvenli bir yer yok" dedi.[32] İsrail ordusu, Dahdouh'un ailesinin barındığı bölgeye yakın bir bölgede hava saldırısı düzenlediğini doğruladı ve "Hamas terörist altyapısını" hedef aldıklarını söyledi.[33] Dahdouh'un kendisi de daha sonra Hayfa Okulu hava saldırısı'nı takip ederken Khan Younis'te İsrail füze saldırısında yaralandı.[34][35][36]
Dahdouh'un kendisi gibi gazeteci olan oğlu Hamza al-Dahdouh, 7 Ocak 2024'te Han Yunus'ta araçlarına düzenlenen bir İsrail hava saldırısında bir meslektaşıyla birlikte öldürüldü.[37] Sınır Tanımayan Gazeteciler Dahdouh'un aracına tek bir roketin düştüğünün anlaşıldığını belirtti.[38] IDF, çiftin insansız hava aracı kullanan bir "terör operatörü" ile seyahat ettiğini ve "IDF güçlerini riske atacak şekilde hava aracı kullanan bir teröristi tespit edip vurduklarını" söyledi.[39] Washington Post'a göre, IDF sözcüsü Daniel Hagari, çekim yapmak için drone kullanmalarının kendilerini terörist gibi gösterdiğini söylediğinde, IDF ertesi gün açıklamasını değiştirdi. Mart 2024'te yapılan bir soruşturmanın ardından Washington Post, Dahdouh'un "o gün gazeteciden başka bir şey olarak faaliyet gösterdiğine" dair "hiçbir belirti" olmadığı sonucuna vardı çünkü uzmanlar, günün erken saatlerinde İsrail'in düzenlediği hava saldırısının ardından on bir gazetecinin haber yapmak üzere Refah'tan yola çıktığı enkazın çevresinde "askeri konuşlanma ya da militan faaliyeti" olduğuna dair herhangi bir kanıt bulunmadığını söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken yaptığı açıklamada "akıl almaz kayıp" için "derin üzüntü" duyduğunu belirtti.[40] Wael Dahdouh, "Hamza benim bir parçam değildi. O benim her şeyimdi."[41]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;RSFisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;TG1isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Gazze'de İsrail ve Hamas arasındaki savaşta en az 24 gazeteci öldürüldü". NPR. 14 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024.
- ^ "Gazze'deki cinayetler arttıkça Filistinli gazetecilerin sayısı da artıyor". Al Jazeera. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ Migiro, Katy (9 Ekim 2023). "Gazze-İsrail çatışmasında 3 Filistinli gazeteci öldü, 1'i yaralandı, 2'si kayıp". Committee to Protect Journalists (İngilizce). 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ Staff, The New Arab (10 Ekim 2023). "Seven Palestinian reporters killed in Israel's Gaza strikes". New Arab (İngilizce). 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ Migiro, Katy (7 Ekim 2023). "CPJ, Filistinli gazeteci Mohammad El-Salhi'nin Gazze'de öldürülmesine ilişkin soruşturma çağrısında bulundu". Committee to Protect Journalists (İngilizce). 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ "Four Palestinian journalists killed in Israel Gaza strikes: Medya sendikaları". Ahram Online. 10 Ekim 2023. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ "Palestine: Gazze'de şimdiye kadar beş gazeteci öldürüldü". ifj (İngilizce). 10 Ekim 2023. 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ "Gazze Şeridi'nde beş gazeteci öldürüldü, medya binaları yıkıldı". Reporters without Borders. 10 Ekim 2023. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ "Four Palestinian journalists killed in Israel Gaza strikes: Medya sendikaları - Bölge - Dünya - Ahram Online". 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024.
- ^ "Gazze-İsrail çatışmasında 3 Filistinli gazeteci öldü, 1'i yaralandı, 2'si kayıp". cpj (İngilizce). 10 Ekim 2023. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024.
- ^ "Three Palestinian journalists killed in Israel's Gaza strike". newagebd (İngilizce). 10 Ekim 2023. 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2023.
- ^ "Four Palestinian Journalists Killed In Israel Gaza Strikes: Media Unions". Barron's. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ "Journalists Hold Funeral Procession for Their Colleagues Killed in Attacks on Gaza". Democracy Now!. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2024.
- ^ Darcy, Oliver (13 Ekim 2023). "Reuters gazetecisi Issam Abdallah güney Lübnan'da öldürüldü, 6 kişi yaralandı". CNN. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ a b c Gauthier-Villars, David; Bassam, Laila; Perry, Tom (14 Mart 2024). "İsrail tank saldırısı 'açıkça tanımlanabilen' Reuters muhabirini öldürdü - BM raporu". Reuters. 13 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2024.
- ^ "Israeli police attack Turkish news crew". Al Jazeera. Erişim tarihi: 17 Kasım 2023.
- ^ "İsrail'in Bureij mülteci kampını bombalaması sonucu iki gazeteci öldü". Al Jazeera. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023.
- ^ "Ekim ayından bu yana en az 61 gazeteci öldürüldü: Watchdog". Al Jazeera. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ "Gazze'de gazetecilerin ve aile üyelerinin öldürülmesi" (PDF). United Nations. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Aralık 2023.
- ^ "Attack on tent part of Israel's systematic targeting of media in Gaza". Al Jazeera. 7 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2024.
- ^ "Family of CNN journalist killed in Israeli strike". Al Jazeera. Erişim tarihi: 5 Aralık 2023.
- ^ "Al Jazeera condemns Israeli army strike on correspondent's home resulting with his father's death". Al Jazeera. Erişim tarihi: 12 Aralık 2023.
- ^ "Israeli air strikes kill families of two Palestinian journalists". Al Jazeera. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024.
- ^ Nobani, Ayman. "'Gaza journalists struggling to stay alive'". Al Jazeera. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ "Journalist says family killed in Israeli bombardment in Gaza City". Al Jazeera. 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ "Fotoğrafçı kızının Gazze'de gözleri önünde öldürüldüğünü hatırlıyor". Al Jazeera. 4 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2024.
- ^ "Father describes young daughter's killing by Israel in Gaza". Al Jazeera. 7 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2024.
- ^ "Family of Al Jazeera Gaza bureau chief killed in Israeli air raid". Al Jazeera. 25 Ekim 2023. 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023.
- ^ Patil, Anushka; Gupta, Gaya (26 Ekim 2023). "Several Family Members of Al Jazeera's Gaza Bureau Chief Are Killed". The New York Times.
|arşiv-url=kullanmak için|arşiv-tarihi=gerekiyor (yardım) tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. Bilinmeyen parametre|arşiv tarihi=görmezden gelindi (yardım) - ^ Armstrong, Kathryn (26 Ekim 2023). "Wael Al-Dahdouh: El Cezire muhabirinin ailesi Gazze saldırısında öldürüldü". BBC News.
|arşiv-url=kullanmak için|arşiv-tarihi=gerekiyor (yardım) tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. Bilinmeyen parametre|arşiv tarihi=görmezden gelindi (yardım) - ^ Thompson, Nick (25 Ekim 2023). "Al Jazeera journalist's family killed in Gaza strike, says Al Jazeera". CNN.
|arşiv-url=kullanmak için|arşiv-tarihi=gerekiyor (yardım) tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. Bilinmeyen parametre|arşiv tarihi=görmezden gelindi (yardım) - ^ "Two Al Jazeera journalists wounded in Israeli attack in southern Gaza". Al Jazeera (İngilizce). 15 Aralık 2023. 21 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023.
- ^ "Al Jazeera'dan Wael al-Dahdouh İsrail'in Gazze saldırısında yaralandı". The New Arab (İngilizce). 15 Aralık 2023. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023.
- ^ "Two Al Jazeera journalists wounded in Gaza missile strike - reporter". Reuters. 15 Aralık 2023. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023.
- ^ "War on Gaza: Al Jazeera'nın Gazze büro şefinin oğlu İsrail hava saldırısında öldürüldü". Middle East Eye. 7 Ocak 2024. 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024.
- ^ "İsrail doğrudan Al Jazeera gazetecilerinin aracını hedef almış görünüyor: Watchdog". Al Jazeera. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2024.
- ^ "IDF: Al Jazeera gazetecileri drone kullanan terör operatörünün bulunduğu araçta öldürüldü". 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2024.
- ^ Loveluck, Louisa; Piper, Imogen; Cahlan, Sara; Harb, Hajar; Balousha, Hazem. "Drone footage raises questions about Israeli justification for deadly strike on Gaza journalists". The Washington Post. 21 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024.
- ^ "Al Jazeera Gazze büro şefi oğluna veda etti 'tıpkı sürülerce insan gibi'". Al Jazeera. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2024.