İsrail'in işlediği savaş suçları
2023 İsrail-Hamas savaşının 7 Ekim 2023'te başlamasından beri, BM İnsan Hakları Konseyi 2023 İsrail-Hamas savaşı sırasında ortaya çıkan savaş suçlarına ilişkin "açık kanıtlar" onayladı. ABD'deki Joe Biden hükûmeti İsrail'in savaş suçlarını onayladı.[1] Uluslararası Ceza Mahkemesi, Filistin Devleti'nde Haziran 2014'ten bu yana işlendiği iddia edilen savaş suçlarını soruşturma yetkisinin mevcut çatışmayı da kapsadığını doğruladı. İsrail ordusunun toplu cezalandırma olarak gerçekleştirdiği birkaç eylemleri, uluslararası ve uluslararası olmayan silahlı çatışmalara ilişkin anlaşmalar, özellikle Cenevre Sözleşmesi'nin 3. Maddesi ve Ek 2 Numaralı Protokol tarafından yasaklanan savaş suçları olarak kabul edildi. İnsan Hakları İzleme Örgütü, İsrail'in 2023 Hamas-İsrail savaş suçları sırasında beyaz fosfor mühimmat kullandığını doğruladı. İnsan Hakları İzleme Örgütü bu tür bir kullanımın "insan hakları ihlali" olduğunu ve sivillerin hayatını riske attığını söyledi.[2] Bir grup BM özel raportörü, İsrail'in Gazze'ye düzenlediği hava saldırılarını bir tür toplu cezalandırma olarak nitelendirerek, bu hava saldırılarının "uluslararası hukuka göre kesinlikle yasak olduğunu ve savaş suçu sayıldığını" belirtti.[3]
Birleşmiş Milletler özel raportörleri, İnsan Hakları İzleme Örgütü, Sınır Tanımayan Doktorlar, Uluslararası Af Örgütü gibi kuruluşlar ve insan hakları uzmanları İsrail'i savaş suçlarıyla suçladı.[4][5][6][7][8] İnsan hakları uzmanları, İsrail ordusunun işgal altında olan topraklardaki silahlı çatışmalar sırasında gerçekleştirdiği eylemlerin savaş suçu olarak sınıflandırıldığını savunuyor.[9]
Suya erişimi
[değiştir | kaynağı değiştir]İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuşatmasının bir kısmı olarak suya tüm erişimler kapatıldı.[10] Berlin Su Kaynakları Kuralları'nın 51. maddesi savaşan tarafları su veya su altyapısını ölüme veya zorla yerinden edilmeye kadar kaldırmasını yasaklıyor.[11]
14 Ekim'de UNRWA, Gazze'de artık temiz içme suyunun bulunmadığını ve iki milyon insanın susuzluktan ölme riskiyle karşı karşıya olduğunu duyurdu.[12]
15 Ekim'de, İsrail Gazze'nin güneyinde su temininin yeniden başlamasını kabul etti. Ancak imdatçılar ve hükûmet sözcüsü suyun mevcut olmadığını bildirdi.[13][14][15] Josep Borrell, AB'nin üst düzey diplomatı İsrail'in su kesintisini "uluslararası hukuka aykırı" olarak nitelendirdi.[16]
Fosforlu mühimmat kullanması
[değiştir | kaynağı değiştir]12 Ekim 2023'te İnsan Hakları İzleme Örgütü, İsrail ordusunun Gazze'de beyaz fosforlu mühimmat kullandığını duyurdu. Beyaz fosfor ciltle temas ettiği halde yakar ve derin ve ciddi yaralanmalara neden olabilir. Ayrıca çoklu organ yetmezliğine yol açabilir ve küçük yanıkları bile ölümcül olabilir. İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün raporuna göre, beyaz fosfor kullanımı evlerin yakılmasına ve sivillerin zarar görmesine neden oluyor. Beyaz fosfor kullanımı sivillerin yaralanmasını ve can kaybını önlemek için mümkün olan tüm önlemlerin alınmasına yönelik uluslararası insancıl hukukun gerekliliklerini ihlal etmektedir.[17]
Şiddetli saldırılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Birleşmiş Milletler, İsrail hava operasyonlarının konut kulelerini, binaları, okulları ve UNRWA tesislerini hedef aldığını ve bunun Gazze'de binlerce sivilin ölümüne yol açtığını duyurdu. İnsan hakları uzmanları İsrail'in gelişigüzel hava saldırılarını savaş suçu olarak nitelendirirken, İsrail bu suçlamayı reddetti. UNRWA, İsrail'e, korunaklı 270.000 Filistinliyi bombalamaması çağrısında bulunarak, uluslararası hukukun bu kişilerin hedef alınmasını yasakladığını vurguladı. IDF, güvenli bir tahliye yolu sağlamak için saldırıları kontrol ettiğini söyledi. İsrail Savunma Kuvvetleri sözcüsü Daniel Hagari, "vurgunun doğruluk değil hasar üzerinde olduğunu" belirtti.[18][19]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The U.S. Is Giving Israel Permission for War Crimes". 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.
- ^ "Israel calls on 1.1 million Gazans to evacuate south in order UN warns is 'impossible'". 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023.
- ^ "UN experts say Israel's strikes on Gaza amount to 'collective punishment'". 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023.
- ^ "Gaza: Apparent War Crimes During May Fighting". 11 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "Indiscriminate violence and the collective punishment of Gaza must cease". 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "Israel May Have Committed War Crimes in Jenin Operation, UN Palestinian Rights Official Says". 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "Israel/OPT: Investigate war crimes during August offensive on Gaza". 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "Israeli Settlements Should be Classified as War Crimes, Says Special Rapporteur on the Situation of Human Rights in OPT". 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "ISRAEL AND OCCUPIED PALESTINIAN TERRITORIES". 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "Gaza residents struggle to follow Israeli evacuation order amid critical water shortage". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ "Water and Armed Conflicts". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ "Water a 'matter of life and death' for Gaza after Israeli siege, says UN". 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ "Water runs out at UN shelters in Gaza. Medics fear for patients as Israeli ground offensive looms". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ "Israel resumes its supply of water to Gaza". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ "Renewed water supply to south Gaza agreed with Joe Biden: Israeli minister". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ "Israel's move to cut Gaza off from food and water is against international law, says EU". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ "Israel: White Phosphorus Used in Gaza, Lebanon". 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ Reed, John; Mehul, Srivastava (13 Ekim 2023). "Residents flee Gaza City as Israel tells 1.1mn to leave". Financial Times. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023.
- ^ "'Emphasis is on damage, not accuracy': ground offensive into Gaza seems imminent". The Guardian. 10 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2023.
