Halifeler listesi

Halifeler listesi, İslam peygamberi Muhammed'in ölümünden sonra İslam Devleti'nin liderliğini devam ettirme iddiasında bulunan kişilerin listesidir. Dört Halife, Emevî halifeleri, Abbâsî halifeleri, Fâtımî halifeleri (Sünniler tarafından kabul edilmezler), Memlûk halifeleri, Osmanlı halifeleri ve son olarak 1924'te halifeliğin kaldırılmasından önce Türkiye Cumhuriyeti'nden bir halife (ki kendisi Osmanlı Hanedanı'ndandır) aşağıdaki tablolarda bulunmaktadır.

Dört Halife veya Hulefa-i Raşidin dönemi

Râşidîn Halifeliği'nin siyah sancağı

Muhammed'in ölümünden hemen sonra seçimle göreve gelmiş "Dört Halife":

Sıralama	Halife	Dönemi
1.	Ebu Bekir	632 - 634
2.	Ömer bin Hattab	634 - 644
3.	Osman bin Affan	644 - 656
4.	Ali bin Ebu Talib	656 - 661

661 yılında Ali'nin öldürülmesinin ardından kısa bir süre oğlu Hasan bin Ali halifelik mücadelesine dahil olmuş fakat İslam dünyasındaki fitneyi önlemek için Emevi ailesi ile olan hilafet mücadelesinden çekilmiştir.

Emevîler dönemi

Emevîler dönemindeki halifelerdir. Bu dönemde halifelik ilk defa bir hanedanlığın kontrolüne girmiştir.

Sıralama	Halife	Dönemi	Sıralama	Halife	Dönemi
1.	Muaviye	661 - 680	8.	Ömer bin Abdülaziz	717 - 720
2.	Yezid	680 - 683	9.	II. Yezid	720 - 724
3.	II. Muaviye	683 - 684	10.	Hişam bin Abdülmelik	724 - 743
4.	Mervan	684 - 685	11.	II. Velid	743 - 744
5.	Abdülmelik	685 - 705	12.	III. Yezid	744
6.	Velid	705 - 715	13.	İbrahim bin Velid	744
7.	Süleyman bin Abdülmelik	715 - 717	14.	II. Mervan	744 - 750

Abbâsîler dönemi

Abbâsîler dönemindeki halifelerdir:

Sıralama	Halife	Dönemi	Sıralama	Halife	Dönemi
1.	Seffah	750 - 754	20.	Râdî	934 - 940
2.	Mansur	754 - 775	21.	Muttaki	940 - 944
3.	Mehdi	775 - 785	22.	Mustekfi	944 - 946
4.	Hâdî	785 - 786	23.	Mutî	946 - 974
5.	Harun Reşid	786 - 809	24.	Tâi	974 - 991
6.	Emin	809 - 813	25.	Kadir	991 - 1031
7.	Memun	813 - 833	26.	Kaim	1031 - 1075
8.	Mutasım	833 - 842	27.	Muktadî	1075 - 1094
9.	Vasık	842 - 847	28.	Mustazhir	1094 - 1118
10.	Mütevekkil	847 - 861	29.	Mustarşid	1118 - 1135
11.	Muntasır	861 - 862	30.	Raşid	1135 - 1136
12.	Mustain	862 - 866	31.	Muktafî	1136 - 1160
13.	Mutaz	866 - 869	32.	Mûstencid	1160 - 1170
14.	Mühtedî	869 - 870	33.	Mûstezî	1170 - 1180
15.	Mutemid	870 - 892	34.	Nâsır	1180 - 1225
16.	Mutezid	892 - 902	35.	Zâhir	1225 - 1226
17.	Mûktefî	902 - 908	36.	Mustansır	1226 - 1242
18.	Muktedir	908 - 932	37.	Mustasım	1242 - 1258
19.	Kahir	932 - 934	37.	Mustasım	1242 - 1258

Fâtımî halifeleri

Kahire'de hüküm sürmüş olan Şiî-Fâtımî halifeler. Sünniler tarafından halife olarak kabul edilmezler.

Sıralama	Halife	Dönemi	Sıralama	Halife	Dönemi
1.	Mehdi	909-934	8.	Müstensir	1036-1094
2.	Kaim	934-946	9.	Musta'li	1094-1101
3.	Mansur	946-953	10.	Âmir	1101-1130
4.	Mu'izz	953-975	11.	Hâfız	1130-1149
5.	Aziz	975-996	12.	Zafir	1149-1154
6.	Hakim	996-1021	13.	Faiz	1154-1160
7.	Zahir	1021-1036	14.	Âzıd	1160-1171

Memlûk himayesi dönemi

Abbâsî Hanedanı'nın Mısır'daki Memlûk Sultanlığı himayesi altında olduğu dönemdeki halifeleridir:

Sıralama	Halife	Dönemi	Sıralama	Halife	Dönemi
1.	Mustansır	1259 - 1261	10.	I. Mütevekkil (ikinci kez)	1389 - 1406
2.	I. Hakim	1262 - 1302	11.	Mustain	1406 - 1414
3.	I. Müstekfi	1302 - 1340	12.	II. Mutezid	1414 - 1441
4.	I. Vasık	1340 - 1341	13.	II. Müstekfi	1441 - 1451
5.	II. Hakim	1341 - 1352	14.	Ka'im	1451 - 1455
6.	I. Mutezid	1352 - 1362	15.	Mustencid	1455 - 1479
7.	I. Mütevekkil	1362 - 1383	16.	II. Mütevekkil	1479 - 1497
8.	II. Vasık	1383 - 1386	17.	Mustamsık	1497 - 1508
9.	Mustasım	1386 - 1389	18.	III. Mütevekkil	1508 - 1517

Osmanlı dönemi

Osmanlı Devleti'nin Ridaniye Muharebesi'ni kazanarak Memlûk Devleti'ne son vermesinden sonra halife unvanını üstlenen padişahlardır:^[1]

Sıralama	Halife	Dönemi	Sıralama	Halife	Dönemi
1.	Selim	1517 - 1520	15.	III. Ahmed	1703 - 1730
2.	Süleyman	1520 - 1566	16.	Mahmud	1730 - 1754
3.	II. Selim	1566 - 1574	17.	III. Osman	1754 - 1757
4.	III. Murad	1574 - 1595	18.	III. Mustafa	1757 - 1774
5.	III. Mehmed	1595 - 1603	19.	Abdülhamid	1774 - 1789
6.	Ahmed	1603 - 1617	20.	III. Selim	1789 - 1807
7.	Mustafa	1617 - 1618	21.	IV. Mustafa	1807 - 1808
8.	II. Osman	1618 - 1622	22.	II. Mahmud	1808 - 1839
(7.)	Mustafa (ikinci kez)	1622 - 1623	23.	Abdülmecid	1839 - 1861
9.	IV. Murad	1623 - 1640	24.	Abdülaziz	1861 - 1876
10.	İbrahim	1640 - 1648	25.	V. Murad	1876
11.	IV. Mehmed	1648 - 1687	26.	II. Abdülhamid	1876 - 1909
12.	II. Süleyman	1687 - 1691	27.	V. Mehmed	1909 - 1918
13.	II. Ahmed	1691 - 1695	28.	VI. Mehmed	1918 - 1922
14.	II. Mustafa	1695 - 1703	28.	VI. Mehmed	1918 - 1922

Sokoto dönemi

Usman bin Fûdi, İslam'ı yaymak ve reform etmek amacıyla^[2] Nijerya'da bir cihad başlattı^[3] ve bugünkü Nijer, Kamerun, Benin ve Burkina Faso topraklarına hâkim olarak Batı Afrika'da bir halifelik oluşturdu.^[4]


Sıralama	Halife	Dönemi
1	Usman dan Fodio	1804 – 1817
2	Muhammed Bello	1817 – 1837
3	Abu Bakr Atiku	1837 – 1842
4	Aliyu Babba	1842 – 1859
5	Ahmadu Atiku	1859 – 1866
6	Aliyu Karami	1866 – 1867
7	Ahmadu Rufa’i	1867 – 1873
8	Abdurrahman Atiku	1873 – 1891
9	Abubakar Atiku na Raba	1891 – 1902
10	Muhammadu Attahiru I	1902 – 1903

Ahmediye dönemi

Mirza Gulam Ahmed'in liderliğinde 1889'da Hindistan'da kurulan Ahmediye Hareketi veya Kadinâniyye Hareketi, kendi içinde bir halifelik sistemi geliştirmiştir. Gulam Ahmed, Mehdi olduğunu iddia etmiş ve bu iddia üzerine kendi halifeliğini kurmuştur.

Sıralama	Halife	Dönemi
1	Mirza Ghulam Ahmad	1889 – 1908
2	Hakeem Noor-ud-Din	1908 – 1914
3	Mirza Bashir-ud-Din Mahmud Ahmad	1914 – 1965
4	Mirza Nasir Ahmad	1965 – 1982
5	Mirza Tahir Ahmad	1982 – 2003
6	Mirza Masroor Ahmad	2003 – Günümüz

Türkiye Cumhuriyeti dönemi

Padişah olmadığı halde halife olarak TBMM tarafından göreve atanmış bir Osmanlı Hanedanı üyesidir:^[5]

Sıralama	Halife	Dönemi
1. (29.)	Abdülmecid Efendi (son halife)	1922 - 1924

Hilâfetin kaldırılması

3 Mart 1924'te çıkarılan bir kanun ile halifelik resmî olarak kaldırılmıştır.

Ayrıca bakınız

Ahmediye Halifeliği

Kaynakça

^ "Osmanlı Halifeleri". oncevatan.com.tr. 4 Kasım 2013. 8 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021.
^ Hiskett, M. (1973). The sword of truth: the life and times of the Shehu Usuman dan Fodio. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-501648-2.
^ Diouf, Mamadou (2018). Lovejoy, Paul E. (Ed.). "The Age of Revolutions and Jihad in West Africa". The Journal of African History. 59 (3): 528-530. ISSN 0021-8537.
^ Last, Murray (1967). The Sokoto Caliphate. Internet Archive. [New York] Humanities Press.
^ "ABDÜLMECİD EFENDİ". www.kulturportali.gov.tr. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021.

[1] "Osmanlı Halifeleri". oncevatan.com.tr. 4 Kasım 2013. 8 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021.

[2] Hiskett, M. (1973). The sword of truth: the life and times of the Shehu Usuman dan Fodio. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-501648-2.

[3] Diouf, Mamadou (2018). Lovejoy, Paul E. (Ed.). "The Age of Revolutions and Jihad in West Africa". The Journal of African History. 59 (3): 528-530. ISSN 0021-8537.

[4] Last, Murray (1967). The Sokoto Caliphate. Internet Archive. [New York] Humanities Press.

[5] "ABDÜLMECİD EFENDİ". www.kulturportali.gov.tr. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]