İskandinav ve Rus taygası
| İskandinav ve Rus taygası | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
| Ülke(ler) | |
| Konum | Kuzey Avrupa |
| Koordinatlar | 62°40′16″N 35°32′20″E / 62.671169°K 35.539005°D |
| Özellikler | |
| Biyom | Tayga |
| Biyocoğrafik bölge | Palearktik |
| Wikimedia Commons | |
İskandinav taygası, WWF sınıflandırması ile tanımlanan Tayga ve Boreal ormanları Biyomu içindeki bir ekolojik bölgedir (ekobölge PA0608).[1] Kuzey Avrupa'da kuzeyde tundra ve güneyde ılıman karışık ormanlar arasında yer alır ve Norveç, İsveç, Finlandiya ve Avrupa Rusyası'nın kuzey kesimlerinde kapladığı yaklaşık 2.156.900 km² alanla Avrupa'nın en büyük ekolojik bölgesidir. İsveç'te tayga öncelikle Norrland arazisi ile ilişkilidir.[2]
Açıklama
[değiştir | kaynağı değiştir]İskandinav ve Rus taygaları, genellikle Juniperus communis, Picea abies ve Picea obovata ve önemli bir Betula pubescens ve Betula pendula karışımı olan Pinus sylvestris'in (daha kuru yerlerde) hakim olduğu iğne yapraklı ormanlardan oluşur. Larix sibirica, ekolojik bölgenin doğu kısmının karakteristiğidir. Jeobotanik olarak, Holarktik Krallığın Çember Bölgesi'nin Kuzeydoğu Avrupa floristik bölgesine aittir.
Bu ekolojik bölgede tek omurgalı endemik kuş türü, ustura gagalı alktır (Alca torda). Bununla birlikte, İskandinav ve Rus taygalarında bir dizi özel statü sahibi memeli ve kuşun yanı sıra bir sürüngen taksonu vardır.[1]
Tayga bölgelerinde büyüme mevsimi genellikle günlük ortalama sıcaklığın 5 °C (41 °F) dereceyi aştığı gün sayısı olarak ifade edilir. İskandinav ve Rus taygaları için en uzun büyüme mevsimi, Kuzey Denizi ve Baltık Denizi'nin etkisinin hissedildiği bölgelerde gerçekleşir: Norveç, İsveç ve Finlandiya'nın kıyı bölgelerinde kapalı boreal ormanın büyüme mevsimi yılda 145 ila 180 güne kadar çıkabilir. Ekolojik bölgenin en kısa büyüme mevsimi kıta Rusya'sında ve ekolojik bölgenin uzak kuzey kesiminde tundra ile ekotonda bulunur.[1]
Toprak besin seviyeleri genellikle zayıftır ancak toprak organizmalarının çeşitliliği, özellikle ekolojik bölgenin güney bölgelerinde yüksek seviyelere ulaşabilir. Ekolojik bölgenin güney bölümlerinde, baskın kozalaklı ağaçlar arasında seyrek de olsa akçaağaç, karaağaç ve meşe gibi bazı ılıman yaprak döken ağaç türleriyle kapalı yoğun boreal ormanı görülür. Norveç, İsveç, Finlandiya ve Batı Rusya'nın bazı bölgelerinde tarım faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Norveç'teki Femundsmarka Ulusal Parkı gibi, ekolojik bölgenin bazı bölümleri bataklıklar ve göllerle doludur ve sulak alanlar bakımından zengindir.[1]
Biyoçeşitlilik
[değiştir | kaynağı değiştir]
WWF tablolamasına göre İskandinav ve Rus taygalarında toplam 368 yerli omurgalı türü vardır; tüm göçmen kuş türleri dahil edildiğinde, bu sayı biraz daha artmaktadır.[1]
Ekolojik bölge aşağıdaki endemik olmayan doğal tehdit altındaki memelilere yaşam alanı sağlar:[1]
- Avrupa vizonu (Mustela lutreola, Nesli Tükenmekte)
- Avrupa su samuru (Lutra lutra, Tehdit Altında)
- Bahçe yediuyuru (Eliomys quercinus, Yakın Tehdit)
- Büyük noctule yarasası (Nyctalus lasiopterus, Tehdit Altında)
- Gölet yarasası (Myotis dasycneme, Tehdit Altında)
- Batı barbastellesi (Barbastella barbastellus, Savunmasız)
- Rus desmanı (Desmana moschata, Korunmasız)
İskandinav ve Rus taygası sadece endemik olmayan özel bir yerel doğal sürüngene ev sahipliği yapar: Düşük seviyede risk altındaki bir tür ise çim yılanıdır (Natrix natrix).[1]
Ekolojik bölgede endemik olmayan, tehdit altındaki kuş türleri şunlardır:[1]
- sucul ötleğen (Acrocephalus paludicola, Savunmasız)
- siyah kuyruklu limosa (Limosa limosa, Yakın Tehdit)
- Avrasya çulluğu (Numenius arquata, Tehdit Altında)
- Avrupa gökkuzgunu (Coracias garrulus, Tehdit Altında)
- büyük su çulluğu (Gallinago medyası, Yakın Tehdit)
- büyük benekli kartal (Aquila clanga, Savunmasız)
- küçük beyaz önlü kaz (Anser erythropus, Savunmasız)
- bozkır tuygunu (Sirk makrosu, Tehdit Altında)
- kırmızı ayaklı şahin (Falco vespertinus, Tehdit Altında)
- sarı göğüslü kiraz kuşu (Emberiza aureola, Hassas)
Korunan alanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
İskandinav ve Rus taygalarında bulunan korunan alanların kısmi bir listesi:[1]
- Björnlandet Millî Parkı, İsveç
- Femundsmarka Millî Parkı, Norveç
- Helvetinjärvi Millî Parkı, Finlandiya
- Isojärvi Millî Parkı, Finlandiya
- Koli Millî Parkı, Finlandiya
- Liesjärvi Millî Parkı, Finlandiya
- Muddus Millî Parkı, İsveç
- Paanajärvi Millî Parkı, Rusya
- Skuleskogen Millî Parkı, İsveç
- Vodlozersky Millî Parkı, Rusya
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i
İşbu madde CC BY-SA 3.0 lisansı altında yayımlanan ilgili metni içermektedir. "Scandinavian and Russian taiga". Encyclopedia of the Earth. 19 Kasım 2012. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2018.
- ^ "The Scandinavian landscape and its resources". The Cambridge History of Scandinavia. Cambridge University Press. 2003. ss. 22.
- Butzin, Bernhard (1991). "Helsinki — aspects of urban development and planning". GeoJournal. 2 (1). ss. 11-26.
- Moen, A. (1998). Nasjonalatlas for Norge: Vegetasjon (Norveççe). Hønefoss: Statens Kartverk. ISBN 978-82-90408-26-3.
- Sayre, AP (1994). Taiga. Twenty-First Century Books. ISBN 978-0-8050-2830-0.
Taiga.
- Bolub Bohn, UG; Hettwer, C (2000). Reduced general map of the natural vegetation of Europe (Harita). 1:10,000,000. Bonn: Bonn-Bad Godesberg.
- Sjors, H (1999). "Swedish plant geography: The background: Geology, climate and zonation". Acta Phytogeogr. Suec. Cilt 84. ss. 5-14.