İnsanlar Yaşadıkça (film, 1953)
From Here to Eternity | |
Yönetmen | Fred Zinnemann |
---|---|
Yapımcı | Buddy Adler |
Senarist | Daniel Taradash James Jones (Roman) |
Oyuncular | Burt Lancaster Montgomery Clift Deborah Kerr Frank Sinatra |
Müzik | George Duning |
Görüntü yönetmeni | Burnett Guffey |
Kurgu | William A. Lyon |
Stüdyo | Columbia Pictures Corporation |
Dağıtıcı | Columbia Pictures |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Dram,savaş,aşk |
Renk | Siyah-beyaz |
Yapım yılı | 1953 |
Çıkış tarih(ler)i | 5 Ağustos 1953 New York 1955 İstanbul (Yeni Melek sineması) |
Süre | 118 dakika |
Ülke | ABD |
Dil | İngilizce |
Bütçe | 1,65 Milyon $ |
Hasılat | 30,5 Milyon $ |
Diğer adları | İnsanlar Yaşadıkça (Türkiye) Tant qu'il y aura des hommes (Fransa) Da qui all'eternità (İtalya) D'aquí a l'eternitat (İspanya) Verdammt in alle Ewigkeit (Almanya) |
İnsanlar Yaşadıkça[1] (İngilizce özgün adıyla From Here to Eternity), 1953 ABD yapımı dramatik savaş filmidir.
Senaryosu Daniel Taradash tarafından, James Jones'un 1951 tarihli aynı adlı çok satan, ödüllü romanından uyarlanan filmin yönetmeni Fred Zinnemann'dır. Başlıca rollerinde Burt Lancaster, Montgomery Clift, Deborah Kerr, Frank Sinatra, Donna Reed, Ernest Borgnine ve Jack Warden oynamışlardır.
Film Pearl Harbor baskınının hemen öncesinde Hawaii'de bir Amerikan üssünde görevli askerlerin sorunlarını irdelemektedir. Filmdeki şiddet ve cinselliğin dozu kitaptakinden çok daha azaltılmış olsa da çevrildiği yıl oldukça sansasyon yaratmıştı. Filmde göze çarpan sadizm, zorbalık, küfür, zina, kaba cinsellik gibi unsurlar bu günün ölçülerinde artık yadırganmamaktadır.
Film 1954 yılında en iyi film ve en iyi yönetmen de dahil olmak üzere tam 8 Oscar ödülü kazandı. Cannes Film Festivali'ndeki özel ödül de dahil olmak üzere çeşitli yarışma ve festivallerde filme 12 ödül daha verildi. Ayrıca ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek Kongre Kütüphanesi'nin "Ulusal Film Arşivi"nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.[2] Dört oyunculuk kategorisinde de Akademi Ödülü'ne aday gösterilen filmlerden biridir.
Özet
[değiştir | kaynağı değiştir]Olaylar 1941 yılında Hawaii'de Japonların Pearl Harbor baskınının öncesinde bir Amerikan askerî üssünde geçer. Yüzbaşı Dana Holmes (Philip Ober) adaya yeni transfer edilmiş Er Robert Prewitt (Montgomery Clift)'in yetenekli bir boksör olduğu haberini alır ve ondan kendisinin de başkanı olduğu alayın boks takımında dövüşmesini ister. Vicdani sebeplerden dolayı bu teklifi reddeden er Prewitt'i zor günler beklemektedir. Kararını değiştirmesi için başta Başçavuş Milton Warden (Burt Lancaster) olmak üzere diğer astsubaylar tüm zor görevleri er Prewitt'in üstüne yıkarak hayatı onun için zorlaştırmaya başlarlar. Bu zor zamanlarında derdini kelimelere dökemeyen Prewitt trompetini üfleyerek çıkardığı melodilerle teselli bulmaya çalışır. Tek destekçisi ise disiplinsiz ve şakacı arkadaşı Er Angelo Maggio (Frank Sinatra) 'dur. Bu özelliklerinden dolayı er Maggio sadist çavuş 'Fatso' (şişko) (Ernest Borgnine)'nun hışmına uğrar ve eziyet görür. Bütün bu olaylar olurken Başçavuş Milton Warden ve Yüzbaşı Holmes'un karısı Karen (Deborah Kerr) arasında bir yasak ilişki başlar. Japonların adaya beklenmedik saldırısı her şeyi değiştirecektir.
Oyuncu kadrosu
[değiştir | kaynağı değiştir]- Burt Lancaster ... Başçavuş Milton Warden
- Montgomery Clift ... Er Robert E. Lee 'Prew' Prewitt
- Deborah Kerr ... Karen Holmes
- Donna Reed ... Alma 'Lorene' Burke
- Frank Sinatra ... Er Angelo Maggio
- Philip Ober ... Yüzbaşı Dana 'Dynamite' Holmes
- Mickey Shaughnessy ... Onbaşı Leva
- Harry Bellaver ... Er Mazzioli
- Ernest Borgnine ... Çavuş James R. 'Fatso' Judson
- Jack Warden ... Onbaşı Buckley
- John Dennis ... Çavuş Ike Galovitch
- Merle Travis ... Sal Anderson
- Tim Ryan ... Çavuş Pete Karelsen
- Arthur Keegan ... Treadwell
- Barbara Morrison ... Mrs. Kipfer-Yeni Kongre Kulübü'nün sahibi
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Roman yayımlandığında kimse bunun uzunca bir süre sinemaya aktarılabileceğine inanmıyordu. Romanda Amerikan ordusu olumsuz bir biçimde resmediliyordu ve film çekimleri için lojistik destek vermeyeceği aşikardı. Kitapta birçok kutsal kuruma dil uzatılıyordu, küfür ve kaba konuşmalar çoktu. Hem ordunun desteğini almak hem de sansürü aşmak için senaryo aşamasında birçok değişiklikler yapıldı. Örneğin romandaki genelev, 'gece kulübü' oldu, genelevdeki fahişeler eskort kızlara dönüştürüldü. Küfürlü konuşmalar ayıklandı, askerî hapishanedeki işkence sahneleri yumuşatıldı, Yüzbaşı Holmes kitaptaki gibi terfi ettirilmek yerine ordudan ihraç ettirildi. Savaşta yarbay rütbesi ile görev yapmış olan yapımcı Buddy Adler'ın özel ilişkileri de ordunun desteğinin alınmasında yardımcı olmuştur.
- Frank Sinatra'nın bu filmdeki rolünü mafya bağlantıları sayesinde kaptığına dair bir şehir efsanesi vardır (Bu olay 1972 tarihli Baba filminde de ima edilmişti, filmde İtalyan kökenli şarkıcı/aktörü yeni filminde oynatmamakta ısrar eden yönetmeni ikna edebilmek için çok sevdiği atının kafasını kesip uykudayken yatağının içine bırakıyorlardı). Gerçekte ise rolü almasında o zaman evli olduğu Ava Gardner'in etkisi olmuştu. O zaman Columbia Pictures için bir filme başlayan şöhretinin zirvesindeki Ava Gardner'ın önerisini şirketin başındaki Harry Cohn hemen kabul etti. Sinatra'nın o zamanki ücreti çok yüksek değildi, hatta bu filmde bedava oynayabileceğini bile beyan etmişti. Sinatra bu film için sadece $8.000 almıştır.
- Deborah Kerr ve Burt Lancaster'in plajdaki ihtiraslı öpüşme sahnenin senaryo gereği ayakta olması gerekirken Burt Lancaster'ın önerisi ile uzanarak çekilmesine karar verilmiş. Bu sahne filmin en unutulmaz sahnesidir. Bu sahne zamanında sansürün hışmına uğramıştı ve lobi fotoğraflarına ve afişlere basılması yasaklanmıştı. Hatta bir sinemadan diğer sinemaya gönderilen projeksiyon kopyaları, projeksiyon görevlilerinin hatıra olarak bu sahneleri kırpıp kendilerine ayırmaları nedeniyle gitgide kısalıyordu. Günümüzde çok masum kalan bu sahnenin maruz kaldığı muamele, o devirdeki sansür anlayışını anlamak açısından önem taşıyor.
- O zamana kadar daha çok şarkıcı olarak ünlenen Frank Sinatra çekim aralarındaki içki içme maratonları sırasından Montgomery Clift'ten aldığı oyunculuk tüyolarının da yardımı ile kendisine Akademi Ödülü'nü de getiren müthiş bir oyunculuk çıkarmış ve artık sinemada da bir yıldız olduğunu tescil ettirmişti.
- Bu filme kadar hep kara filmler ve tarihi avantür filmlerde kalıplaşmış rollerde oynayan Burt Lancaster ise ilk kez farklı bir maço rolde oynuyordu.
- 1950'li yılların en çok gişe yapan filmlerinden biri idi. 1.65 milyon dolarlık bir bütçe ile tamamlanan film o yıl 30.5 milyon dolar hasılat yapmıştı. Bu miktar bugünün değeri ile çeyrek milyar dolara karşılık gelmektedir.
Diğer versiyonları
[değiştir | kaynağı değiştir]- "From Here to Eternity" (1979) TV Mini dizisi.60'ar dakikalık 6 bölüm (Toplam 360 dakika).Buzz Kulik 'in yönettiği dizide Burt Lancaster'in rolünü William Devane Deborah Karr'ın rolünü Natalie Wood Montgomery Clift'in rolünü Steve Railsback Frank Sinatra'nın rolünü de Joe Pantoliano üstlenmişti.Kim Basinger ve Peter Boyle dizinin diğer oyuncularıydı.
- "From Here to Eternity" (1980) TV dizisi. 60'ar dakikalık 13 bölüm. Burt Lancaster'in rolünü William Devane Deborah Karr'ın rolünü Barbara Hershey, Montgomery Clift'in rolünü de Don Johnson üstlenmişti.Kim Basinger, John Calvin ve Janet Wood 'un da dahil olduğu geniş bir oyuncu kadrosu vardı.
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]Kazandılanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1954 Oscar - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü - Frank Sinatra
- 1954 Oscar - En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü - Donna Reed
- 1954 Oscar - En İyi Görüntü Yönetmeni Akademi Ödülü - Burnett Guffey
- 1954 Oscar - En İyi Yönetmen Akademi Ödülü - Fred Zinnemann
- 1954 Oscar - En İyi Kurgu Akademi Ödülü - William A. Lyon
- 1954 Oscar - En İyi Film Akademi Ödülü - Buddy Adler
- 1954 Oscar - En İyi Ses Kayıt Akademi Ödülü - John P. Livadary
- 1954 Oscar - En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü - Daniel Taradash
- 1954 Cannes - Özel Ödül - Fred Zinnemann
- 1954 Altın Küre - En İyi Sinema Yönetmeni Ödülü - Fred Zinnemann
- 1954 Altın Küre - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü - Frank Sinatra
Adaylıklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1954 Oscar - En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü - Montgomery Clift
- 1954 Oscar - En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü - Burt Lancaster
- 1954 Oscar - En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü - Deborah Kerr
- 1954 Oscar - En İyi Kostüm Tasarımı Akademi Ödülü - Jean Louis
- 1954 Oscar - En İyi Özgün Müzik Akademi Ödülü - Morris Stoloff, George Duning
- 1954 Cannes - Festival Büyük Ödülü - Fred Zinnemann
- 1954 BAFTA - En İyi Film Ödülü
Film müziği
[değiştir | kaynağı değiştir]Filmde kullanılan müzik parçaları şunlardır:
- "Re-Enlistment Blues" - James Jones, Fred Karger, Robert Wells
- "Taps" - Müzik: Daniel Butterfield
- "Chattanooga Choo Choo" - Müzik: Harry Warren
- "The Hut-Sut Song" - Beste: Leo Killion, Ted McMichael ve Jack Owens
- "Serenade in Blue" - Müzik: Harry Warren
- "Haunani" - Müzik: Randy Oness, Sözler: Jack Pitman
- "Beer Barrel Polka (Roll Out the Barrel)" - Beste: Jaromir Vejvoda ve Wladimir A.Timm
- "Pennies from Heaven" - Müzik: Arthur Johnston
- "Aloha Oe" - Müzik: Queen Liliuokalani
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ http://www.imdb.com/title/tt0045793/releaseinfo 12 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Imdb.com
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2009.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- II. Dünya Savaşı filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri romantik dram filmleri
- En İyi Film Akademi Ödülü sahipleri
- Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Film Arşivi filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri romanlarından uyarlanan filmler
- 1950'lerde romantik dram filmleri
- Tarihî filmler
- Konusu Hawaii'de geçen filmler
- Daniel Taradash'ın senaryosunu yazdığı filmler
- Burnett Guffey'in görüntülediği filmler
- Fred Zinnemann'ın yönettiği filmler
- Columbia Pictures filmleri
- Hawaii'de çekilmiş filmler
- Amerika Birleşik Devletleri savaş filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri yapımı siyah-beyaz filmler
- Romantik savaş filmleri
- 1950'lerde İngilizce filmler
- 1953 çıkışlı dramatik filmler
- En İyi Film New York Film Eleştirmenleri Birliği Ödülü sahipleri
- Uyarlama filmler