İncinme
| İncinme | |
|---|---|
| Diğer adlar | Kas gerginliği, çekilmiş kas, yırtılmış kas |
 | |
| Diz arkası kirişindeki aynı incinmenin ve buna bağlı morarmanın iki görüntüsü. Fotoğraflardan biri ayna aracılığıyla çekilmiştir. | |
| Uzmanlık | Acil tıp |
| Belirtiler | Morluk, şişlik, kızarıklık ve ağrı |
| Nedenleri | Kasta aşırı stres ve/veya tekrarlanan yaralanma |
İncinme, bir kasta, tendonda veya her ikisinde birden meydana gelen akut veya kronik yumuşak doku hasarıdır. Bir bağın eşdeğer yaralanması burkulmadır. İncinme, eklemlerin birisini burkarak ve aşındırarak veya kas dokusunda oluşan zedelenmedir.[1] Genellikle kas veya tendon, dayanabileceğinden daha fazla fiziksel stres altında, genellikle bir aktivitenin süresinin, yoğunluğunun veya sıklığının ani artması nedeniyle aşırı gerilir ve kısmen yırtılır. İncinmeler en sık ayak, bacak veya sırtta oluşur. Acil tedavi genellikle dinlenme, buz, kompresyon, yükselme (ing: R.I.C.E.) olarak kısaltılan dört adımı kapsar.
İncinme kendini ağrı, kızarıklık, şişkinlik veya çürükle belirtir. Hasta yaralı bölgeyi hareket etmekte zorlanır. İncinme oluştuktan sonra parmağın düz bir yerde yani atelde kalması gerekebilir.
Eklem 2 hafta sonra çalışmaya devam edebilir. İlk 24 saat içinde yük taşımaya devam edebilir.
Belirtiler ve semptomlar
[değiştir | kaynağı değiştir]İncinmenin tipik belirtileri ve semptomları arasında ağrı, ilgili yapının işlevsel kaybı, kas zayıflığı, morarma ve yerel iltihaptır.[2] Yaralanmanın derecesine bağlı olarak bir gerginlik hafif aşırı gerilmeden şiddetli yırtıklara kadar değişebilir.[1]
Neden
[değiştir | kaynağı değiştir]Mekanik travmaya veya yaralanmaya neden olabilecek herhangi bir aktivitede (örn. temas sporları, ağır nesnelerin kaldırılması) uygunsuz vücut mekaniğinin bir sonucu olarak bir incinme oluşabilir. Genellikle kas veya tendon aşırı gerilir ve dayanabileceğinden daha fazla fiziksel strese maruz kalır.[1] incinmeler genellikle bir tendonun veya kasın kısmi veya tam yırtılmasıyla sonuçlanır veya tam tendon kopması şeklinde ciddi olabilir. incinmeler en sık ayak, bacak veya sırtta meydana gelir.[3] Akut incinmeler yakın zamanda meydana gelen mekanik travma veya yaralanma ile daha yakından ilişkilidir. Kronik gerginlikler tipik olarak kasların ve tendonların uzun bir süre boyunca tekrarlayan hareketlerinden kaynaklanır.[1]
İncinme Dereceleri (American College of Sports Medicine tarafından sınıflandırıldığı şekliyle):[4]
- Birinci derece (en hafif) – az miktarda doku yırtılması; hafif hassasiyet; tam hareket aralığı ile ağrı.
- İkinci derece – yırtılmış kas veya tendon dokuları; ağrılı, sınırlı hareket; muhtemelen yaralanma yerinde bir miktar şişlik veya çöküntü olabilir.
- Üçüncü derece (en şiddetli) – sınırlı hareket veya hareket yok; bazen ilk yaralanmadan hemen sonra ağrısız olsa da genellikle şiddetli akut ağrı,
Sağlık hizmeti sağlayıcıları arasında tek tip bir tanım oluşturmak amacıyla, 2012 yılında kas yaralanmalarının önerilen yeni terminolojisi ve sınıflandırılmasına ilişkin bir Uzlaşı Bildirisi yayımlandı.[5]
Önerilen sınıflandırmalar şunlardı:
- Önerilen en büyük fark, gelişmiş görüntüler negatif olduğunda alt sınıflandırmalar sağlamak için "1. derece"ye göre "dolaylı" kas incinmesinin kullanılmasıydı.
Dolaylı Kas İncinmesi FONKSİYONEL (Negatif MSK US ve MR)[6]
- Tip 1: Aşırı Efora Bağlı Kas Bozukluğu
- Tip 1a: Yorgunluğa bağlı
- Tip 1b: DOMS
• Tip 2: Nöromüsküler kas bozukluğu
- Tip 2a: Omurgayla İlgili
- Tip 2b: Kasla İlgili
YAPISAL KAS İNCİNMESİ (Pozitif MSK US & MR)[6] • Tip 3: Kısmi Kas Yırtılması • Tip 4: (Alt) toplam yırtılma
DOĞRUDAN KAS YARALANMASI • Çarp veya KesİK: Temasla ilgili
Risk faktörleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Her ne kadar incinmeler sporcularla sınırlı olmasa ve günlük görevleri yerine getirirken meydana gelse de, spor yapan kişilerde incinme gelişme riski daha fazladır. Bir aktivitenin süresinde, yoğunluğunda veya sıklığında ani bir artış olduğunda incinme olması yaygındır.[3]
 | Tıp ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Sınıflandırma |
|---|
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "Sprains and Strains: In-Depth". National Institutes of Health. Ocak 2015. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
- ^ Brumitt, Jason; Cuddeford, Tyler (Kasım 2015). "Current Concepts of Muscle and Tendon Adaptation to Strength and Conditioning". International Journal of Sports Physical Therapy. 10 (6). ss. 748-759. ISSN 2159-2896. PMC 4637912 $2. PMID 26618057.
- ^ a b Mulcahey, Mary K. (Haziran 2020). "Sprains, Strains and Other Soft-Tissue Injuries". OrthoInfo. American Academy of Orthopaedic Surgeons. 5 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
- ^ Millar, A. Lynn (2011). "Sprains, Strains and Tears" 30 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. American College of Sports Medicine. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
- ^ Mueller-Wohlfahrt, Hans-Wilhelm; Haensel, Lutz; Mithoefer, Kai; Ekstrand, Jan; English, Bryan; McNally, Steven; Orchard, John; Dijk, C. Niek van; Kerkhoffs, Gino M.; Schamasch, Patrick; Blottner, Dieter; Swaerd, Leif; Goedhart, Edwin; Ueblacker, Peter (1 Ekim 2012). "Terminology and classification of muscle injuries in sport: The Munich consensus statement". Br J Sports Med (İngilizce). 47 (6). ss. bjsports-2012-091448. doi:10.1136/bjsports-2012-091448. ISSN 0306-3674. PMC 3607100 $2. PMID 23080315.
- ^ a b Stoller, David W. (2007). Magnetic Resonance Imaging in Orthopaedics and Sports Medicine (İngilizce). Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 9780781773577. 24 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2024.