İmdâdullah Tehânevî

İmdâdullah Tehânevî
Doğum	1818 Sehârenpur
Ölüm	1899
Milliyet	Hindistanlı
Meslek	sufi ve yazar.

İmdâdullah Tehânevî (d. 1818 - ö. 1899), Hindistanlı sufi ve yazar.

Hayatı

1818'de Sehârenpur'a bağlı Nanevte kasabasında doğdu. Delhi'de kelam, hadis ve hat dersleri aldı. Şah Nasıruddin Nakşibendi'ye intisap ederek tasavvuf eğitimi aldı. Daha sonra Çiştiyye tarikatının Sabiriyye koluna bağlı Miyanciyû Nûr Muhammed Cihencehânevî'ye bağlandı ve ondan hilafet aldı. Hindistan'ı işgal eden İngilizlerle mücadele etti. 1859'de Hicaz'a giderek yerleşti. Mekke'de 1899'da vefat etti.

Tasavvufi yönü

Tehanevi, 19.yüzyıl Hindistan'ında yaşayan sufilerin arasına önemli isimlerden biridir. Hindistan ve Hicaz'da geçen hayatı süresince çok sayıda sufinin yetişmesini sağladığı gibi Ziyau'lkulûb adlı eserinin Osmanlı döneminde Türkçeye çevrilmesi etkisinin doğum yaşadığı toprakların çok ötesine geçtiğini göstermektedir. Osmanlı dönemi sufilerinden Mevlevi Mehmed Es'ad Dede'nin de kendisinden icazet aldığı ve son dönem Fusus şarihlerinden Ahmed Avni Konuk'un eserini Türkçeye çevirdiği bilinmektedir.

Tehanevi, Ziyau'l kulûb adlı eserinde çok sayıda zikir ve murakabe (bir tür meditasyon) biçimi hakkında bilgi vermiştir. Nefes, el, kol, baş ve vücut hareketlerinin eşlik edebildiği bu çalışmalardan bazıları Anadolu'daki sufi toplulukları tarafından bilinmemektedir.

Tehanevi'nin kitabında sıraladığı bazı murakabe ve zikr türleri:

Bazı Murakabe Türleri

• Tarik-i Murakabe
• Murakabe-i Rü'yet
• Murakabe-i Maiyyet
• Murakabe-i Kurbiyyet
• Murakabe-i Vahdet ve Heme-Ost
• Murakabe-i Fena
• Murakabe-i Tevhid
• Murakabe-i Kadiriyye
• Murakabe-i Nâ-Yâft

Bazı Zikr Türleri

• Zikr-i nefy ve isbât
• Zikr-i haddâdî
• Zikr-i çârûbî
• Zikr-i erre
• Zikr-i İsm-i Zât
• Tarîk-i Zikr-i Pâs-ı Enfâs
• Lisanî Olan İsm-i Zât
• Darabât ile Beraber İsm-i zât
• Tarîk-i Diğer Çehâr-Darbî
• Tarik-i Diğer İsm-i Zât-ı Kalenderî

Eserleri

• Ziyau'l-Kulûb : Farsça telif edilmiş eserdir. ("Kalplerin Işığı" adıyla Türkçeye çevrildi)
• Vahdet-i Vücûd : Farsça kaleme alınmıştır. Ahmed Avni Konuk tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Henüz Latin harfleriyle basılmamıştır.
• Tuhfetül-Uşşâk
• Gülzâr-ı Marifet
• İrşâd-ı Mürşîd
• Cihâd-ı Ekber
• Mektubat-ı İmdadiye
• İmdadü's-Sülûk

Ayrıca bakınız

• Tasavvuf
• Vahdet-i Vücud
• Ekberilik

Kaynakça

• İmdadullah Tehanevi, Kalplerin Işığı, Mütercim Mehmed Es'ad Dede, İnsan Yayınları.
• Nisar Ahmed Fâruki, "İmdadullah Tehanevi" maddesi, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul. 22.cilt