İl Giasone

İl Giasone
İason

Müzik	Francesco Cavalli
Libretto	Giacinto Andrea Cicognini
Gala	5 Ocak 1649
İlk gösterim yeri	Teatro San Cassiano, Venedik
Oyuncular	Iasone, kastrato (günümüzde kontralto veya kontr-tenör): Iason. Argonotlar'ın lideri Alinda, soprano: Midia Sarayında bir asil hanım Amore, soprano: Eros. İsifile'nin koruyucusu Besso, bas:İason'un askerlerinin komutan subayı Delfa, kontralto: Midia'nin yaşlı mürebiyyesi Demo, tenör: Egeo'nun sarayında kekeme cüce' Egeo, tenör: Atina Kralı Eolo, kontralto: Aeolus. Rüzgar Ercole, bas: Herakles veya Herkül. Argonot Giove, bas: Jupiter Isifile, soprano: Midilli Kraliçesi Midia, soprano: Kolhis Kraliçesi Oreste, bas: İsifile'nin sırdaşı Rosmina, soprano Sole, soprano: Apollo. Güneş, Midea'nın koruyucu tanrısı Volano, tenör Zeffiro, soprano Rüzgarlar korosu, Ruhlar korosu, Argonotlar, tanrılar, askerler, denizciler

İl Giasone (Türkçe:İason) Venedik'li besteci Francesco Cavalli tarafından "Giacinto Andrea Cicognini"'nin, Yunan mitolojisinde Altın Postu arayan Argonotlar'ın önderi olan İason'un mitinden uyarlanan librettosuna göre hazırlanmış 1 prolog ve 3 perdeden oluşan "Drama musicale" janrında olan opera eseridir. Prömiyer temsili 5 Ocak 1649'da Teatro San Cassiano, Venedik'te o yilki geleneksel Karnaval dōneminde verilmiştir. Bu operada ilk defa müziksel şarkılar ve resitatifler görülmektedir. Bazı kritikler bu eseri İtalyan popüler tiyatro seyircisinin "Commedia dell'Arte" oyunlarından müziksel operaya geçmesini sağlayan ilk eser olduğunu kabul ederler. Bu opera eserinde klasik dramatik sahneler yanında resitatifler veren tanrılar ve hizmetkarlar şeklindeki komedi karakterleri de bulunmaktadır. Bu eser 17. yüzyılda en popüler olan opera eseriydi. Başrolü günümüzde bulunmayan kastrato bir şarkıcı oynaması istenmekle beraber, bu rol bir kadın kontralto veya nadiren bir erkek kontr-tenor kullanılarak, hala günümüzde operaevi repertuvarlarında bulunmaktadır.

Roller

Rol	Ses tipi	Prömiyer, 5 Ocak 1649 (Orkestra şefi: - )
İasone, İason. Argonotların lideri	kontralto (kastrato)
Alinda, Midia Sarayında bir asil hanım	soprano
Amore, Eros. İsifile'nin koruyucusu)	soprano
Besso, İason'un askerlerin komutan subayı	bas
Delfa, Midia'nın yaşlı mürebiyyesi	kontralto
Demo, Egeo'nun sarayında kekeme cüce	tenor
Egeo, Atina Kralı	tenor
Eolo, Aeolus. Rüzgar	kontralto
Ercole, Herakles veya Herkül. Argonot	bas
Giove, Baş-tanrı Jüpiter	bas
İsifile, Midilli Kraliçesi	soprano
Midia, Kolhis Kraliçesi	soprano
Oreste, İsifile'nin sırdașı	bas
Rosmina	soprano
Sole, Apollo. Midia'nin koruyucu tanrısı	soprano
Volano	tenor
Zeffiro	soprano
Rüzgarlar korosu, Ruhlar korosu, Argonotlar, tanrılar, askerler, denizciler

Konu özeti

Prolog

İki mitik karakter, Sole ve Amore, ortaya çıkabilecek dramatik konu ve sonucu hakkında tartışmaktadırlar. Sole koruyucusu olduğu Kolhis Kraliçesi Midia'nın Altın Post topağını bulmak için Kolhis'e gelmekte olan İason'la evlenmesini savunmaktadır. Amore ise İason'un kendinin koruyucusu olduğu Midilli Kraliçesi İsifile evlenmesini savunmaktadır.

I. Perde

Argonot Ercole, Iasone'yi nişanlısı olan Midilli Kraliçesi İsifile'yi arkada bırakıp Midilii'den ayrılıp gemisi olan Argo ile "Altın Post"u bulmak için bir serüvene başlamaya ikna etmiştir. Iason bu gemi serüveni sonunda kendini Karadeniz'in doğusunda Kolhis ülkesinde bulmuştur. Orada Iasone, hüviyetini bilmediği ama gerçekte Kolhis Kraliçesi olan, Midia ile karşılaşmış; ona aşık olmuş ve onun sevgilisi olmuştur.

Perde açılınca Ercole, Iasone'nin bu aşkı yüzünden tembelleştiginden ve sabah erken kalmadığından şikayete başlar. Iasone yeni sevgilisi ile aşk için birleşmesinin ne kadar tatmin edici olduğunun şarkısını söyler. Ercole onun komutanlık yetkilerine daha önem vermesini ve savaşa hazırlık yapmasını ister. İkisi aşk ve görev yükümlüğü konusu üzerine tartışmaya başlarlar.

Midia tek başına iken aşkın acılarından şarkı söyler. Yeni aşkı dolayısıyla yanına gelen kocası Atina Kralı Egeo'dan ayrılmak istediğini ona bildirir. Egeo Midia'ya bir kama vererek eşi karısının kendini öldürmesini ister ama Medea buna yanaşmaz.

Oreste İsifile'nin yakın arkadaşıdır ve İsifile için Kolhide'de neler olduğu hakkında istihbarat toplamktdır. Oreste Egeo'nun sarayında kekeme cüce olan Demo'ya Egeo'nun sarayında durumu soruşturduğunda Demo'nun kekeme yanıtlarından pek anlam çıkartamaz.

Meade yaşlı mürebiyyesi Delfa ile Giasone'nin geldiğini gördü ve onu sevgilisi olarak tanımıştır. Ona Gisone'nin ikiz çocuğu olduğuna haberini verir ve onun çocuklarına hiç bakmadığı için azarlar. Sonra da Midia ikizlerin annesin getirmek bahanesi ile oradan ayrılır. Iasone hangi sevgilisinden ikiz çocuğu olduğunu bilememektedir. Midia Delfa ile birlikte döner ve ikizleri olan kendisinin olduğunu aşkı olduğu Iasone'ye ifşa eder. Bu Iasone'yi çok sevindirir. Iasone ve Midia birlikte ayrılırlar.

İsifile İbero ağzında bir kırsal kulübede casusu olan Oreste'den haber beklemektedir ama Iasone'nin aşkını kaybettiğini hissettiği için çok kötümser düşüncelerle doludur.

Midia doğaüstü büyücülük güçlerini *"Dell'antro magico" kullanarak yerlatı tanrısı olan Pluto'yu çağırır. Ondan Iasone'yi serüven de korumasını isteyecektir. ""Ruhlar Korosu ona yanıt verir ve Iasone'ye bir yüzük vererek onun korunacağını bilirdiler.

Dış bağlantılar

• "Il Giasone" librettosu 6 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
• IMSLP websitesinde "Il_Giasone" partisyon notaları 13 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.