İenaşi Kilisesi
 İenaşi Peygamber Yunus Kilisesi | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | İenaşi, Mestia Belediyesi, Samegrelo-Zemo Svaneti, Gürcistan |
| Koordinatlar | 43°00′50″K 42°37′32″D / 43.01389°K 42.62556°D |
| Mimari | |
| Mimari tür | Salon kilisesi |
İenaşi Peygamber Yunus Kilisesi (Gürcüce: იენაშის იონა წინასწარმეტყველის ეკლესია) ya da ayrıca bilinen adıyla İan'ın Kilisesi (Svanca: ჲან), Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. Kilise, 12 ve 14. yüzyıllar arasındaki bir tarihte inşa edilmiştir, ancak binanın ana nefinin doğusundaki apsiste sonlanan yarı-açık koridor (çevredalız), daha önceki dönemde yapılmış Gürcü kiliselerindeki çevredalıza benzemektedir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.[1]
Konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Peygamber Yunus Kilisesi, İenaşi köyünde, deniz seviyesinden 1360 metre yükseklikte, Mestia Belediyesine bağlı Latali bölge biriminde, Büyük Kafkas Dağlarının eteklerinde yer almaktadır. Svaneti'nin bu kısmı, 19. yüzyılda "Özgür Svaneti" olarak bilinmekteydi. İenaşi'nin inşası ve tarihçesi hakkında çağdaş bir kaynak yoktur. Kilise ve içinde korunan eşyalar, akademisyen Ekvtime Takaişvili'nin 1910'da Svaneti'ye yaptığı geziden sonra ilk kez, kendisi tarafından ayrıntılı olarak açıklanmıştır.[2]
Planı
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
İenaşi kilisesi düzgün kesilmiş kireç taşı bloklardan inşa edilmiştir. Kilisenin üç tarafını kaplayan ve doğudaki bir apsiste sonlanan çevredalızlı bir salon kilisesidir. İç kısım, tonozlu kemeri destekleyen bir çift, iki kademeli pilaster ile bölmelere bölünmüştür. Kilise, sığınak apsisi ve batı duvarının ortasındaki pencerelerle aydınlatılmaktadır; güney duvarındaki pencere, duvara bitişik bir ek yapı ile kapatılmıştır. Kemerli nişler pencereyi apsiste çevrelemektedir. Biri güneyde diğeri batıda olmak üzere iki kapı vardır. Kiliseye bağlı iki tane ek yapı vardır, içten kemerli olan iki yapı da dış tarafta arşitrav ile kaplanmıştır. Cepheler sadece biraz taş işçiliği ile süslenmiştir. Bina iki kademeli bir tabana dayanmaktadır ve belirgin bir kornişle taçlandırılmıştır.[3]
İç kısımlar bir dizi freskle süslenmiş, ancak ağır hasar görmüştür. Resimlerde Geç Bizans Palaeologan sanatının izleri görülmektedir. Resimlerde, Mesih, Golgothanın haçı, Davud, Süleyman, Yunus ve balık, Aziz Petrus ile Pavlus, Kilise Babaları ve I. Konstantine (r. 1293-1327) olduğu tahmin edilen soylu biri tasvir edilmektedir.[4]
Kilise eskiden birçok benzersiz eşyaya ev sahipliği yapıyordu; bu eserlerden bazıları hırsızlık olaylarında kaybolmuştur. Diğer eserler ise Mestia'daki Svaneti Tarih ve Etnografya Müzesi'ne daha güvende tutulmaları için kaldırılmıştır. Bu eserlerin arasında 13. yüzyılda yazılmış, Gürcüce bir tezhip olan İenaşi İncili de vardır.[5] Müzede sergilenen diğer eserlerin arasında, Kurtarıcı ve aziz Yorgi ile Theodore'un yaldızlı ve gümüş elementli ikonaları ile 13-14. yüzyılda İtalya'dan ithal edilmiş değerli metal haçlar bulunmaktadır.[2][6][7]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
.jpg)
.jpg)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2019.
- ^ a b Taqaishvili, Ekvtime (1937). არქეოლოგიური ექსპედიცია ლეჩხუმ-სვანეთში [Archaeological expedition to Lechkhumi and Svaneti] (PDF) (Gürcüce). Paris. ss. 338-349. 18 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2019.
- ^ "სოფ. იენაშის იონა წინასწარმეტყველის ეკლესია" [Church of John the Prophet in the village of Ienashi]. კულტურული მემკვიდრეობის გის პორტალი [GIS portal of cultural heritage] (Gürcüce). 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019.
- ^ Kenia, Marine (2002). "სამეფო პორტრეტი იენაშის იანის ეკლესიის მოხატულობაში" [A royal portrait in murals of the Iani Church of Ienashi]. sakartvelos sidzveleni (Gürcüce). Cilt 2. ss. 94-106.
- ^ Taqaishvili, Ekvtime (1937). "Antiquities of Georgia". Georgica. Cilt 4–5. ss. 97-100.
- ^ Machabeli, Kitty (1960). "XIII-XIV საუკუნეების იტალიური ხელოვნების ძეგლი ზემო სვანეთში" [A monument of the 13th–14th-century Italian art in Upper Svaneti]. sakartvelos ssr mets'nierebata akademiis mats'ne (Gürcüce). Cilt 1. ss. 241-250.
- ^ Matchabelli, Kitty (1967). "La Svanetie, gardienne de trésors". Bedi Kartlisa. Revue de kartvélologie. Cilt 23-24. ss. 52-53, 80-82.