İçeriğe atla

Özbekçe Vikipedi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Favicon of Wikipedia Özbekçe Vikipedi
SahipWikimedia Foundation
URLuz.wikipedia.org
SloganOchiq Ensiklopediya
Ticari?Hayır
Site türüİnternet ansiklopedisi
Kayıtİsteğe bağlı
Kullanılabilir dil(ler)Özbekçe
Başlama tarihi21 Aralık 2003 (20 yıl önce) (2003-12-21)
Geçerli durumAktif

Özbekçe Vikipedi (Özbekçe: Oʻzbekcha Vikipediya), Vikipedi'nin Özbekçe sürümüdür. 5 Kasım 2024 tarihi itibarıyla, Özbekçe Vikipedi'nin 294.650 maddesi, 147.730 kullanıcısı ve 16 hizmetlisi bulunmaktadır.[1] Madde sayısına göre 56. en büyük Vikipedi sürümüdür.[2] Ayrıca Türk dilleri'ndeki Vikipedilerin arasında Türkçe ve Kazakça Vikipedilerinden sonra üçüncü en büyük Vikipedi sürümüdür.[3] Özbekistan'da Özbekçe Vikipedi'ye erişim engellenmiştir.[4][5][6] Engellenme sebebi olarak hükûmetin çalışmalarının makalelerde eleştirilmesi gösterilmiştir.[7] Başka spekülasyonlara göre de hükûmetin Özbekçeyi sadece kendi tahakkümünde görmek istediği için vikipediyi engellediği hakkındadır.[8]

Toplum

[değiştir | kaynağı değiştir]

Alexa'ya göre, Mail.ru10 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Одноклассники.ru9 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Яndex 20 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Google.com, Yahoo!, Google.co.uz, Рамблер 4 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve Google.ru 'den sonra, Vikipedi Özbekistan'da en çok ziyaret edilen 10. web sitesidir.[9]

Özbekistan'da çok Rusça konuşan kişi olduğu için hem de Rusça Vikipedisi daha büyük ve geniş olduğu için Özbekler genellikle Rusça Vikipedi'yi daha çok kullanmaktadır ve bu yüzden daha büyük Vikipedi sürümlerine göre Özbekçe Vikipedi'nin kullanıcı sayısı çok az - 3 Temmuz 2008 itibarıyla, Özbekçe Vikipedi'de sadece 915 kullanıcı bulunmaktadır[1] (Türkçe sürümünde 1.621.501 ve Rusça sürümü ise, 3 Temmuz 2008 itibarıyla 141.609 kullanıcı bulunmaktadır[10]).

Hizmetli sayısı ise, 3 Temmuz 2008 itibarıyla 4 tane hizmetli bulunmaktadır (yani kullanıcılarının yaklaşık %0,004'ü);[1] bunlar Abdulla, Azim, Ismanov ve Uzgen'dir.[11]

Özbeklerin Özbekçe Vikipedi'nin fazla kullanmamalarının ek sebebi, sitede sadece Latin alfabesinin kullanılması. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Özbekistan'da Özbekçenin resmî yazı sisteminin Latin alfabesiyle değiştirilmesine karşın, Sovyetler Birliği'nde kullanılan Kiril alfabesinden Latin alfabesine geçmesi çok yavaş gidiyor ve bu yüzden Özbekistan'da Kiril alfabesi hâlâ daha çoğu kişi tarafından kullanılmaktadır.[12] Özbekçe Vikipedi'de, Sırpça ve Tacikçe Vikipedilerinde bulunan bir yazı çeviri aracı bulunmamaktadır ve çoğu kişi tarafından Kiril alfabesinin kullanılmasına karşın sitede sadece Latin alfabesi kullanıldığı için az kişi Özbekçe Vikipedi sürümünü kullanmaktadır.

İçerik

[değiştir | kaynağı değiştir]

2 Temmuz 2008 itibarıyla, iki tane seçkin maddesi (Özbekçe: Tanlangan maqola) ve üç tane kaliteli maddesi (Özbekçe: Yaxshi maqola) bulunmaktadır.[13][14] Seçkin maddeleri Alisher Navoiy (Ali Şîr Nevaî) ve Falsafa (Felsefe).[13] Kaliteli maddeleri Nirvana (guruh) (Nirvana (grup)), Adolf Hitler ve Internet Explorer.[14]

Her Vikipedi'de olması gereken maddelerin arasında (30 Haziran 2008 itibarıyla toplam 1051[15]) 3 Temmuz 2008 itibarıyla 789 tanesi henüz bulunmamaktadır, 250 tanesi taslaktır (<10kb), 10 tanesinin uzunluğu orta seviyede (10-30kb) ve 2 tanesi uzun madde (30kb>).[15] Orta seviyedeki maddeleri:[16]

  1. Adolf Hitler
  2. Elvis Presley
  3. Ikkinchi jahon urushi (İkinci Dünya Savaşı)
  4. Indonesia (Endonezya)
  5. Muhammad (Muhammed)
  6. Olmoniya (Almanya)
  7. Orttirilgan Imunitet Tanqisligi Sindromi (AIDS)
  8. Unsurlarning davriy jadvali (Periyodik tablo)
  9. Usmonlilar imperiyasi (Osmanlı İmparatorluğu)
  10. Yaponiya (Japonya)

Özbekçe Vikipedi'nin uzun maddeleri, Falsafa (Felsefe) ve Choy (Çay) maddeleridir.[17]

VikiYoz

[değiştir | kaynağı değiştir]
"Vikiyoz"'un logosu.
Bakınız: uz:Vikipediya:VikiYoz

29 Haziran 2008'de VikiYoz (yani VikiYaz) adlı bir madde yazma projesi başladı.[18] Bu projenin amacı, Özbekçe Vikipedisi'ni büyütmek ve daha kaliteli yapmak, hem de daha çok kullanıcıyı, özellikle yaz tatillerindeki öğrencileri siteye getirtmek. Bu proje iki ayrı yarışma içermektedir: "Yoz Maqolasi" (Yazın maddesi) ve "Yoz Faoli" (Yazın en aktif kullanıcısı).[19]

  1. "Yoz maqolasi", 2008'in yazı boyunca Özbekçe Vikipedisi'nde en iyi maddesi. Herhangi bir madde bu adaylığa sahip olabilmesi için seçkin madde statüsüne sahip olması gerekiyor. Bu yarışmanın ödülü MP4 çalarıdır.[20]
  2. "Yoz faoli", aynı yaz boyunca en çok kaliteli maddesi yazan kullanıcısı. Ödül olarak, bu kullanıcı bir MP3 çaları kazanacak.[21]

Projenin kurallarına göre, bu yarışmadaki maddeler yeni olmaları gerekiyor ve sadece bir tane kullanıcı tarafından yazılabilir (botlar hariç).[22] Projenin bitiş tarihi 1 Eylül 2008'dir ve ana sponsoru UZINFOCOM 14 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..[19]

Madde sayısının büyümesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 15 Ocak 2006 - 100 madde
  • 24 Mayıs 2006 - 500 madde
  • 28 Mayıs 2006 - 1000 madde
  • 15 Ağustos 2006 - 2000 madde
  • 17 Ağustos 2006 - 4000 madde
  • 17 Ocak 2009 - 7000 madde
  • 5 Haziran 2012 - 10 000 madde
  • 19 Haziran 2012 - 15 000 madde
  • 5 Temmuz 2012 - 20 000 madde
  • 31 Temmuz 2012 - 30 000 madde
  • 27 Ağustos 2012 - 40 000 madde
  • 8 Kasım 2012 - 50 000 madde
  • 29 Kasım 2012 - 60 000 madde
  • 4 Ocak 2013 - 70 000 madde
  • 13 Şubat 2013 - 80 000 madde
  • 10 Mart 2013 - 90 000 madde
  • 20 Mart 2013 - 100 000 madde

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c uz:Maxsus:Statistics (Özbekçe)
  2. ^ meta:List of Wikipedias (İngilizce)
  3. ^ meta:List of Wikipedias by language family (İngilizce)
  4. ^ Kilner, James (20 Şubat 2012). "Uzbekistan blocks Wikipedia pages say witnesses". The Daily Telegraph. 20 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2012. 
  5. ^ "Wikipedia Articles In Uzbek Blocked". RFE/RL. 16 Şubat 2012. 21 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2012. 
  6. ^ "The Uzbek Wikipedia is Blocked in Uzbekistan (In Uzbek)". RFE/RL's Uzbek Service. 16 Şubat 2012. 28 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2012. 
  7. ^ Ataev, Nodir (17 Şubat 2012). "Is Wikipedia Accurate? (In Uzbek)". RFE/RL's Uzbek Service. 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2012. 
  8. ^ Kendzior, Sarah (21 February 2012). "Why Did Uzbekistan Ban Wikipedia?". Registan. Retrieved 24 February 2012.
  9. ^ Uzbekistan - Alexa Top 100 Sites 30 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  10. ^ ru:Служебная:Статистика (Rusça)
  11. ^ Maxsus:Foydalanuvchilar ro'yxati 20 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Özbekçe)
  12. ^ ru:Узбекская письменность (Rusça)
  13. ^ a b uz:Vikipediya:Tanlangan maqolalar (Özbekçe)
  14. ^ a b uz:Yaxshi maqolalar (Özbekçe)
  15. ^ a b meta:List of Wikipedias by sample of articles (İngilizce)
  16. ^ meta:List of Wikipedias by sample of articles/Articles#uz O'zbek (İngilizce)
  17. ^ meta:List of Wikipedias by sample of articles/Long articles#uz O'zbek (İngilizce)
  18. ^ "Vikipediya:VikiYoz"ning tarixi 8 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Özbekçe)
  19. ^ a b uz:Vikipediya:VikiYoz (Özbekçe)
  20. ^ uz:Vikipediya:VikiYoz#Yoz Maqolasi (Özbekçe)
  21. ^ uz:Vikipediya:VikiYoz#Yoz Faoli (Özbekçe)
  22. ^ uz:Vikipediya:VikiYoz#Ishlarni kim tekshiradi? (Özbekçe)

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Özbekçe_Vikipedi&oldid=32858826" sayfasından alınmıştır