Örümcek ağı
Örümcek ağı, örümcekler tarafından, genellikle avlarını yakalamak için örü memelerinde üretilen proteinli örümcek ipeği kullanılarak inşa edilen yapılardır
Örümcek ağları, en az 100 milyon yıldır varlığını sürdürmektedir ve İngiltere'nin güneyindeki Sussex bölgesinde bulunmuş Erken Kretase kehribar fosilleri buna kanıt oluşturmaktadır.[1] Pek çok örümcek, yiyecekleri böcekleri yakalamak için özel olarak ağlar kurar. Bununla birlikte, tüm örümcekler avlarını ağlarla yakalamazlar ve bazıları da hiç ağ oluşturmaz. Vahşi ortamda bulunan birkaç tür örümcek ağı vardır ve birçok örümcek ördükleri ağlara göre sınıflandırılır.
Geleneksel Avrupa tıbbında, örümcek ağları yaralar ve kesikler üzerinde kullanılmış ve iyileşmeyi ve kanamayı azaltmaya yardımcı olduğu düşünülmüştür.[2] Örümcek ağları kanın pıhtılaşmasında etkili olabilecek K vitamini bakımından zengindir. Ağlar birkaç yüz yıl önce yaralı bir kişinin kanamasını durdurmak için ped olarak da kullanılmıştır.[3]
Kitlesel üretim örümcek ipeği teknolojilerinin geliştirilmesi, örümcek ağı içeren prototip askeri koruma, tıbbi cihazlar ve tüketim malları üretimine yol açmıştır.[4]
Bazı psikoaktif maddelerin örümceklere verilmesi, oluşturdukları ağların yapısını etkiler. Bazıları tarafından bunun, çeşitli maddelerin toksisitesini belgelemek ve ölçmek için bir yöntem olarak kullanılabileceği öne sürülmüştür.[5][6]
Yerkürenin yörüngesinde olmanın, örümcek ağlarının uzaydaki yapısı üzerinde bir etkisi olduğu da görülmüştür.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Brasier, Cotton & Yenney 2009
- ^ "German pharmacist used cobwebs". Channel 4. 10 Eylül 2008. 16 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2008.
- ^ "Chance meeting leads to creation of antibiotic spider silk". phys.org (İngilizce). 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2019.
- ^ Service, Robert F. (18 Ekim 2017). "Spinning spider silk into startup gold". Science Magazine, American Association for the Advancement of Science. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017.
- ^ Noever, R.; Cronise, J.; Relwani, R.A. (1995). "Using spider-web patterns to determine toxicity". NASA Tech Briefs. 19 (4). s. 82.
- ^ "Spiders on speed get weaving". New Scientist. 29 Nisan 1995. 21 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2006.
- ^ Witt, P.N.; Scarboro, M.B.; Peakall, D.B.; Gause, R. (1976). "Spider web-building in outer space: Evaluation of records from the Skylab spider experiment" (PDF). Am. J. Arachnol. 4 (2). ss. 115-. 21 Kasım 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2019.
