Écouen Şatosu
Château d'Écouen | |
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Şato |
| Mimari tarz | Fransız Rönesans |
| Şehir | Écouen |
| Ülke | Fransa |
| Koordinatlar | 49°01′03″K 2°22′42″D / 49.01750°K 2.37833°D |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Jean Bullant (Avlu ve kuzey revakları, merdivenler ve iç mekânlar) |
Écouen Şatosu (Fransızca: Château d'Écouen), Fransa'nın Paris kentinin yaklaşık 20 km kuzeyinde, Écouen komününde yer alan tarihî bir şatodur ve Fransız Rönesans mimarisinin kayda değer bir örneğidir. 1975'ten bu yana Musée National de la Renaissance'ın (Ulusal Rönesans Müzesi) koleksiyonlarına ev sahipliği yapmaktadır.[1]
Şato, 1539 ile 1555 yılları arasında Kral I. François'in Fransız ordusunun başbakanı ve komutanı Fransa Konsolosu Anne de Montmorency için ve daha sonra II. Henri için inşa edilmiştir. Fransız Rönesansının önemli resim, heykel, seramik, vitray, mobilya, tekstil ve diğer sanat koleksiyonlarını içerir.[1]
Şatonun tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kayıtlar, bu tepede 12. yüzyıldan beri bir kalenin bulunduğunu gösteriyor. Kale, kuzeyden gelen tarihî işgal yolu olan Fransa Ovası'nı koruyordu. Şato; 1515'te soylu, kıdemli bakan ve Kral I. François'in çocukluk arkadaşı Anne de Montmorency'ye[2] miras kaldı.
1538'de Kral, Montmorency'yi Fransa Konsolosu, silahlı kuvvetlerin komutanı ve Kral'ın evinin büyük efendisi olarak atadı. Montmorency, Kral'ı görkemli bir şekilde ağırlamaya uygun hâle getirmek için kaleyi tamamen yeniden inşa etmeye karar verdi.[3]
Şato, Loire Vadisi'ndeki Chambord Şatosu'nun planına göre tasarlandı.[4] Aşağıdaki kırsal bölgeye bakan bir teras üzerinde yer alıyordu, etrafı burçlarla çevrili sağlam bir duvarla sahte bir hendekle çevrelenmişti ve muhtemelen Konsolos'un ordu komutanı rolünü simgeliyordu. Şato, köşelerinde kare köşkler bulunan, merkezî bir avlu etrafında dikdörtgen şeklindeydi. Tek katlı bir giriş kanadıyla birbirine bağlanan 2 tane 3 katlı konut kanadından oluşuyordu. Her iki konut kanadının da merkezlerinde üst katlardaki süitlere erişimi sağlayan anıtsal merdivenler vardı.[5]
Konsolos ve eşi Savoy Madeleine, özel şapellerinin ve dairelerinin bulunduğu güney kanadında ikamet ediyorlardı. Kuzey kanadı tamamen hükümdarlara ayrılmıştı: İlk katta Kraliçe'nin, üst katta Kral'ın süiti bulunuyordu. 3 ana kanadın üst katlarında çatı pencereleri bulunur.[3]
İnşaat kayıtları kaybolduğunda dolayı binanın orijinal mimarının adı belirsizdir, ancak daha sonra Büyük Konsolos'un mezarını tasarlayan mimar Jean Bullant'ın[3] kuzey kanadının, hem iç avluya hem de dış kuzey bahçelerine bakan kolossal düzeni kullanan süslü neoklasik peristillerinin tasarımı dâhil özellikle 19. yüzyılda şatonun birçok dekorasyonuna katıldığı bilinmektedir. Bullant'ın kuzey kanadına klasik sütunlar ve saçak elemanları eklemesi, Fransız Rönesans mimarisinin ayırt edici bir özelliği hâline gelen klasik ve Orta Çağ formlarının birleşiminin erken bir örneğidir.[6]
Anne de Montmorency, Rönesans'ın en önde gelen Fransız sanatçılarından bazılarını heykel ve dekorasyon çalışmalarına katılmaya davet etti. Şapeli; Jean Goujon, Jean Bullant, Barthélemy Prieur ve Bernard Palissy tarafından yapılan heykellerle süslendi. Androuet du Cerceau ailesinin bazı üyeleri Écouen'de koruma buldu ve çalıştı.[7] Écouen'deki camların çoğu şu anda Condé Müzesi'ndedir[8] ve doğu kanadı 1549-50'de döşenmiştir. Bina, 1550'lerde Fontainebleau Okulu tarzında fresklerle kaplanmış ve döşenmiştir. Hiçbir bina ayakta duramadığından, inşaatın kesin sırasını takip etmek mümkün değildir.[9] Ancak batı kanadındaki galerideki grisaille vitray paneller 1542 ve 1544 tarihlidir ve Écouen gravürleri Androuet du Cerceau ailesinin Les Plus Excellents Bastiments de France, 1576 adlı eserinde yer almaktadır.
Şato, kraliyet ailesinin Condé Prensi şubesinin mülkü hâline geldiği 1632'ye kadar Montmorency ailesinde kaldı. 1787'de, Fransız Devrimi'nden kısa bir süre önce, Montmorency'nin atlı heykelinin bulunduğu orijinal doğu giriş kapısı, yeni sahip Condé Prensi Louis Joseph tarafından yıkıldı. Devrim sırasında göç ettiği zaman, şatoya Fransız devleti tarafından el konuldu. 1806'da Napolyon, şatoyu Legion d'honneur'a bağışladı ve şato, tarikatın şövalyelerinin kızları için bir okul hâline geldi.[10] Eugène de Beauharnais, parka Fontaine Hortense'yi inşa etti. Ancak Fransa Kralı XVIII. Louis'in restorasyonundan sonra mülk, Condé Prensi Louis Henri'ye iade edildi. Bunu, ordusundaki askerlerin torunlarına bir yetimhane kurmak için kullanması ve işletme masraflarını karşılamak için kalan varisi Aumale Dükü Henri d'Orléans ile birlikte kullanması şartıyla Sophie Dawes'a bıraktı. 1840'ta öldü.[11] Dawes'ın ölümünden 10 yıl sonra, III. Napolyon'un burada Legion d'honneur okulunu yeniden kurmaya karar verdiği 1850'ye kadar mülkten çok az yararlanıldı ve okul, 1962'ye dek bu amaca hizmet etmeye devam etti.[10] Şato 1862'de Tarihî Anıt ilan edildi. 1969'da Kültür Bakanı André Malraux, şatonun Cluny Müzesi'nin Rönesans sanatı koleksiyonuna ev sahipliği yapmasını önerdi ve 1977'de Fransız Ulusal Rönesans Müzesi olarak açıldı.[10]
-
Şatonun havadan görünümü -
Kuzey kanadının cephesi, Jean Bullant'ın peristiliyle kraliyet dairelerine giden merdivenler -
Jacques Androuet du Cerceau tarafından çizilen Anne de Montmorency'nin binicilik heykeliyle orijinal giriş kapısı -
Jean Bullant'a atfedilen güney kanadına avlu girişi -
Kuzey kanadına avlu girişi, Jean Bullant'a atfedilen, Rönesans mimarisinde Kolossal düzenin çok erken bir kullanımı, Michelangelo'nun heykelleri için nişler, "Köleler".
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Centre des Monuments Nationaux, Le Guide du Patrimoine en France ouverts au public, pg. 333
- ^ Le Guide du Patrimoine en France, pg. 333
- ^ a b c Musée National de la Renaissance, Château d'Écouen, Guide des collections, Éditions de la Réunion des musées nationaux, (2017), p. 333
- ^ Musée National de la Renaissance, Château d'Écouen, Guide des collections, Éditions de la Réunion des musées nationaux, (2017), p. 10
- ^ Musée National de la Renaissance, Château d'Écouen, Guide des collections, Éditions de la Réunion des musées nationaux, (2017), p.10-18
- ^ Rosalys Coope, "The Château of Montceaux-en-Brie", Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 22.1/2 (January - June 1959:71-87) p. 77.
- ^ Janet S. Byrne, "Monuments on Paper" The Metropolitan Museum of Art BulletinNew Series, 25.1 (Summer 1966, pp. 24-29) p 28.
- ^ Chantilly. Michael Archer, "'Monmorency's Sword' from Écouen" The Burlington Magazine 129 No. 1010 (May 1987, pp. 298-303) p 301.
- ^ A. Bertrand, Un château à Écouen (1974); John Cornforth, "Château d'Écouen, Seine et Oise" Country Life Magazine 12 Temmuz 1984, pp 164-67.
- ^ a b c Visitors' Guide to the Museum of the Renaissance
- ^ "She Stands Accused - Chapter V:". web.archive.org. 26 Mart 2005. 26 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023.
