Çerofobi
| Çerofobi | |
|---|---|
| Diğer adlar | Çerofobi |
| Uzmanlık | Psikoloji |
Çerofobi veya mutluluk korkusu olarak da adlandırılan mutluluktan kaçınma, bireylerin olumlu duygular veya mutluluk uyandıran deneyimlerden kasıtlı olarak kaçınabildikleri, mutluluğa karşı bir tutumdur.[1][2][3]
Çerofobinin ortaya çıkmasına yol açan birkaç nedenden biri, kişi mutlu olduğunda, o kişiyi yaşadığı bu tatmin için cezalandırmak amacındaymış gibi, bu mutluluğu bozacak olumsuz bir olayın yakında gerçekleşeceğine dair inançtır. Bu inancın Doğu kültürlerinde daha yaygın olduğu düşünülmektedir. Amerikan kültürü gibi Batı kültürlerinde, "mutluluğun insanların yaşamlarını yönlendiren en önemli değerlerden biri olduğu neredeyse kabul edilir". Batı kültürleri daha çok mutluluğu en üst düzeye çıkarma ve üzüntüyü en aza indirme dürtüsüyle hareket eder. Mutlu görünmemek çoğu zaman endişeye neden olur. Mutluluğa verilen değer, Batılı pozitif psikolojide ve öznel iyi oluş üzerine araştırmalarda yinelenir.[4] Mutluluk korkusu, mutluluk inançlarının kırılganlığı ile ilişkilidir, bu durum mutluluktan kaçınma nedenlerinden bir başkasının da mutluluğun istikrarsız ve kırılgan olduğu inancı olabileceğini düşündürmektedir.[5] Araştırmalar, mutluluk korkusunun, kaçınan ve endişeli bağlanma biçimleriyle ilişkili olduğunu göstermektedir.[6]
Kültürel faktörler
[değiştir | kaynağı değiştir]Mohsen Joshanloo ve Dan Weijers, mutluluktan kaçınma davranışının dört sebebini şöyle tanımlar: (1) mutluluğun kötü şeylerin olmasına neden olacağına; (2) bu mutluluğun kişinin kötü biri olmasına neden olacağına; (3) mutluluğu göstermenin kişinin kendisi ve başkaları için bir şekilde kötü olduğuna ve (4) mutluluğun peşinden koşmanın kişinin kendisi ve başkaları için kötü olduğuna dair inanç.[7] Örneğin, "Batı ve Doğu kültürlerindeki bazı insanlar, mutsuzluk, ıstırap ve ölüm gibi kötü şeylerin mutlu insanların başına geldiğine inandıkları için mutluluğa karşı temkinlidirler."[8]
Bu bulgular, "belirli seçimlerin kişiyi mutlu edip etmeyeceğine dair çok sayıda makale ve kişisel gelişim yayınında yinelenen mutluluğun nihai hedef olduğu fikrini sorguya açar",[8] ayrıca "dünyevi mutluluğu günah, sığlık ve ahlaki çöküşle ilişkili olduğuna inanan kültürlerde, insanlar hayatları (diğer standartlara göre) iyi gittiğinde daha az tatmin hissedeceklerdir",[9] bu nedenle kişisel mutluluk ölçüleri, kişinin hayatından tatmin oluşunu ölçmek için basit bir yol olarak düşünülemez. Bunun yanı sıra mutluluktan kaçınma gibi tutumlar, kültürler arası mutluluk ölçümleriyle ve ülkelerin mutluluk puanlarına göre sıralanmasıyla önemli ölçüde ilişkilidir.
Mutluluktan kaçınma, kültürlerin farklı duygu deneyimlerine değer verme derecesinin farklılık gösterdiği duygu değerleme teorisi tarafından tanımlanan ideal duygulanımın özel bir örneği olarak düşünülebilir.[10][11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Joshanloo (3 Ekim 2013). "Cross-Cultural Validation of Fear of Happiness Scale Across 14 National Groups". Journal of Cross-Cultural Psychology. 45 (2): 246-264. doi:10.1177/0022022113505357.
- ^ Joshanloo (15 Aralık 2013). "Aversion to Happiness Across Cultures: A Review of Where and Why People are Averse to Happiness". Journal of Happiness Studies. 15 (3): 717-735. doi:10.1007/s10902-013-9489-9.
- ^ Mosby's Medical Dictionary (İngilizce). Elsevier Health Sciences. 29 Nisan 2016. ISBN 9780323414265. 7 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022.
- ^ What's so bad about feeling happy?, Springer, 17 Mart 2014, 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Şubat 2022
- ^ Joshanloo (1 Ekim 2015). "Fragility of Happiness Beliefs Across 15 National Groups". Journal of Happiness Studies. 16 (5): 1185-1210. doi:10.1007/s10902-014-9553-0.
- ^ Joshanloo (2018). "Fear and fragility of happiness as mediators of the relationship between insecure attachment and subjective well-being". Personality and Individual Differences. 123: 115-118. doi:10.1016/j.paid.2017.11.016.
- ^ "It's time for Western psychology to recognise that many individuals, and even entire cultures, fear happiness", Journal of Happiness Studies, 15 (3), ss. 717-735, doi:10.1007/s10902-013-9489-9, 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Ekim 2014.
- ^ a b Why Happiness Scares Us, LiveScience, 20 Mart 2014, 2 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Ekim 2014.
- ^ Susan Krauss Whitbourne (6 Nisan 2013), 13 of Psychology's Newest and Coolest Ideas, Psychology Today, erişim tarihi: 4 Ekim 2014.
- ^ Tsai (2007). "Learning What Feelings to Desire: Socialization of Ideal Affect Through Children's Storybooks". Personality and Social Psychology Bulletin. 33 (1): 17-30. doi:10.1177/0146167206292749. PMID 17178927.
- ^ Tsai (October 2017). "Ideal affect in daily life: implications for affective experience, health, and social behavior". Current Opinion in Psychology. 17: 118-128. doi:10.1016/j.copsyc.2017.07.004. PMC 5659332 $2. PMID 28950957.