Çendoizm
Çendoizm Cheondogyo, "Göksel Yol dini" anlamına gelen Cheondogyo kelimesinden türetilmiştir. 19. yüzyıl Kore dini hareketlerinden türemiş bir Kore panteistik dinidir.
Konfüçyüsçü öğretiye göre, insanların hayatlarındaki zorluklar ve yakın zamanda meydana gelen doğal afetler, Cennetin Görevi'nin yönetici hanedandan çekilmesini istemesinin bir işareti/sonucuydu. Bu nedenle 1812'den itibaren başlayan köylü isyanları başta olmak üzere Çendoizm'in kökeni, 1860 yılında Katoliklik inancının yayılması tepki olarak Ch’oe Che-u tarafından kurulan Donghak ("Doğu Öğrenimi") hareketine dayanır. 1864'teki köylü ayaklanmalarından sonra Ch’oe Che-u idam edilmiş ve hareket yasaklanmıştır. Daha sonra, Kore'nin Japonya'nın koruması altına girdiği 1905 yılında, hareketin üçüncü lideri Son Byong-hi tarafından Çendoizm adı altında modernize edilerek resmi olarak tanınmıştır.[1][2]
Ayrılıkçı hareketler arasında Suwunizm ve Bocheonizm yer almaktadır.
İnançlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Zamanla, Çendoizm, Taoizm ve Budizm de dahil olmak üzere diğer Kore dini geleneklerinin unsurlarını da benimsedi.
Konfüçyüs düşüncesindeki köklerine uygun olarak, Çendoizm, Haneullim (하늘님) veya "İlahilik" onursal terimiyle anılan Cheon'u ("Gökyüzü" veya "Cennet") iyilik ve adaletin nihai ilkesi olarak yüceltir. Kilise doktrinine göre, "Haneul" terimi yalnızca "Gökyüzü" anlamına gelmez; aynı zamanda tüm evreni veya "birliği" de temsil eder. Bu unvan, Cennet'in "öğretmen" niteliğini ima eder; insanın ve şeylerin doğaüstü bir Tanrı tarafından yaratılmadığına, ancak tüm canlı ve cansız şeylerde mevcut olan bir Tanrı doğası tarafından üretildiğine inanılır.[3][4][5][6]
Günümüzde Çendoizm
[değiştir | kaynağı değiştir]2015 yılına ait verilere göre, Güney Kore'de 280 kilisede 65 bin takipçisi bulunmaktadır. Kuzey Kore'de ise resmi istatistiklere göre, 2020 yılı itibarıyla 3,4 milyon taraftarı vardır.
Kuzey Kore, Çendoizm'i kökeni köylü ayaklanmalarına dayandığı için devrimci bir din olarak tanır ve destekler. Kuzey Kore parlamentosunda sembolik olarak Çendoist Chongu Partisi tarafından temsil edilirler.[7][8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Lee Chi-ran, p.3 & p. 16
- ^ Yao, Xinzhong (2000). An Introduction to Confucianism. Cambridge University Press. ss. 121-122. ISBN 0521644305.
- ^ 韓國 近代宗敎의 三敎融合과 生命·靈性 – 원불교사상연구원 25 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ [1] 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 천도교개관(영문)-천도교
- ^ Lee Chi-ran, p. 16
- ^ Boer, Roland (2019). Red theology : on the Christian Communist tradition. Boston: Haymarket Books. s. 217. ISBN 978-90-04-38132-2. OCLC 1078879745.
- ^ "2018년 한국의 종교 현황" (Korece). 27 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
- ^ Boer, Roland (2019). Red theology : on the Christian Communist tradition. Boston: Haymarket Books. s. 216. ISBN 978-90-04-38132-2. OCLC 1078879745.
 | Din ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
