Çalılıktaki Koç
| Çalılıktaki Koç | |
|---|---|
 British Museum'da sergilenen Çalılıktaki Koç | |
| Hammadde | Altın, bakır, kabuk, kireçtaşı ve lapis lazuli |
| Boyut | Yükseklik 457 cm (180 in) Genişlik 305 cm (120 in) |
| Oluşturulma | MÖ 2600-2400 |
| Keşfedilme | 1928-29 Ur (Güney Irak) |
| Günümüzdeki konumu | British Museum, Londra, İngiltere |
Çalılıktaki Koç, Irak'ın güneyinde yer alan Ur'da ortaya çıkarılan ve MÖ 2600-2400 dönemine ait olduğu düşünülen bir çift figürdür. Bu figürlerden biri Londra'daki British Museum'un 56. odasındaki Mezopotamya Galerisi'nde; diğeri ise ABD, Philadelphia'daki Pennsylvania Üniversitesi Müzesi'nde sergilenmektedir.
Keşif
[değiştir | kaynağı değiştir]Daha doğru bir şekilde keçi olarak tanımlanacak olan koç çifti, 1928-29 yılları arasında arkeolog Leonard Woolley tarafından Ur Kraliyet Mezarlığı'ndaki mezarlardan biri olan 'Büyük Ölüm Çukuru'nda (PG 1237) yan yana yatarken keşfedilmiştir. Woolley, British Museum ve Pennsylvania Üniversitesi arasında 1922'de başlayan ortak girişimden sorumluydu. Figürün bir diğer eşi, Philadelphia'daki Pennsylvania Üniversitesi Arkeoloji ve Antropoloji Müzesi'nde yer almaktadır.
Woolley, tanrının Patrik İbrahim'e oğlu İshak'ı kurban etmesini emrettiği Tekvin 22 v.13'teki pasajdan ötürü figüre 'Çalılıkta Koç' adını verdi. Kıssada Yehova'nın meleği son anda İbrahim'i durdurur, ona "Çocuğa dokunma. Ona hiçbir şey yapma. Şimdi Tanrı’dan korktuğunu anladım, biricik oğlunu benden esirgemedin. " der ve İbrahim çevresine bakınca, boynuzları sık çalılara takılmış bir koç görür, gidip koçu getirip oğlunun yerine onu yakmalık sunu olarak sunar.
Figür
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bulunan 45,7 cm'lik figür, üzerindeki toprağın ağırlığı ile düz bir şekilde ezilmiş ve içteki ahşap çekirdeği çürümüştür. Bu ahşap çekirdek, yüz ve bacaklar için ince kesilmişken gövde daha kabaca modellenmiştir. Woolley, kazılırken parçaları bir arada tutmak için balmumu kullanmış ve figür yavaşça orijinal şekline geri bastırılmıştır. Koçun başı ve bacakları, ahşaba dövülmüş ve üzerine ince bir bitüm ile yapıştırılmış altın varakla kaplanmıştır; kulakları ise artık yemyeşil olan bakırdır. Koçun başı ve bacakları altın varakla kaplanmış ve bu parçalar figüre ince bir bitüm ile yapıştırılmış, kulakları ise günümüzde rengi bakır yeşiline dönmüş bakırdan yapılmıştır. Omuzlarındaki boynuzlar ve yapağı, lapis lazulidir ve vücudun yapağı, daha kalın bir bitüm tabakasına tutturulmuş kabuktan yapılmıştır. Figürün üreme organları altın, göbeği gümüş plak iken günümüzde oksitlenmiştir. Ağaç ayrıca altın çiçeklerle altın varakla kaplıdır.
Figür; deniz kabuğu, kırmızı kireçtaşı ve lapis lazuli mozaiği ile süslenmiş küçük dikdörtgen bir kaide üzerinde durmaktadır. Figür başlangıçta çiçekli çalıya, topuk eklemlerinin etrafındaki gümüş zincirlerle tutturulmuş fakat bu zincirler tamamen aşınmıştır. İki figürün aslen karşı karşıya gelen hayvan figürü olduğu ve omuzlarından yukarı çıkan tüplerin bir şeyi, muhtemelen bir kase veya benzeri bir nesneyi, desteklemek için kullanıldığı düşünülmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Leonard Woolley, Ur: the First Phases, Penguin Books, Londra ve New York (1946)
- C.L. Woolley and P.R.S. Moorey, Ur of the Chaldees, revised edition, Ithaca, New York, Cornell University Press, (1982)
- H.W.F. Saggs, Babylonians, The British Museum Press, Londra (1995)
- D. Collon, Ancient Near Eastern Art, The British Museum Press, Londra (1995)
- C.L. Woolley and others, Ur Excavations, Vol. II: The Royal Cemetery, The British Museum Press, Londra (1934)