Çalı kuşu
| Çalı kuşu | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Regulus calendula
| ||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
|
Metne bakınız. |
Çalı kuşu veya çalıkuşu,[1][2] çalı kuşugiller (Regulidae) familyasını oluşturan kuşların ortak adıdır.Familyanın bütün üyeleri, 9-15.5 santimetredir. Bu kuşların, superciliumunda bir göz-halkası veya çizgisi vardır. Erkekler, rengârenk bir taç yamasına sahiptir.
Çalı kuşları, 8 ila 11 cm (3 ila 4,5 inç) arasında değişen ve 6-8 g (0,21–0,28 oz) ağırlığındaki tüm tüneyen ve ötücü kuşların en küçükleri arasındadır; bütün cinsiyetler aynı boyuttadır. Kanatları ve kuyruklarının boyutlarıyla uzunlukları ortalamadır, ayrıca küçük bir iğneye benzeyen gagaları vardır. Tüyleri genel olarak gri-yeşildir, soluk kanat çubuklarıyla dengelenmiştir ve kuyruk ucu oyulmuştur. Beş türün burun deliklerini kaplayan tek bir sert tüyü vardır, ancak yakut taçlı krallıkta bunun yerini birkaç kısa, sert kıl alır. Çoğu kralın kendine özgü baş işaretleri vardır ve erkeklerin renkli bir taç yaması vardır. Dişilerde taç daha donuk ve sarıdır. Merkezi taç şeridini oluşturan uzun tüyler dikilebilir; çoğu zaman göze çarpmazlar, ancak yükseltilmiş tepe çok çarpıcı olduğunda kur ve bölgesel gösterilerde kullanılırlar.[3]
Kuzey Amerika'da büyük ölçüdeki dağılımlara sahip iki farklı türü ve Avrasya'da da önemli bir ortak yayılımda olan iki tür bulunur. Her kıtada, bir tür (Avrasya'da altın tepeli ve Kuzey Amerika'da altın taçlı kralcık) bir kozalaklı ağaç uzmanıdır; bunların ayaklarında kozalaklı dallara konmak için derin oluklu pedler ve dikey olarak tutunmak için uzun bir arka parmak ve pençe vardır. İki generalist, yakut taçlı kral yavrusu ve alabalık, uçarken daha çok avlanır ve daha yumuşak tabanlara, daha kısa arka pençelere ve daha uzun bir kuyruğa sahiptir.[3]
Taksonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Çalı kuşu yavruları, bazen Eski Dünya ötleğenlerine dahil olan ancak sıklıkla aile statüsü verilen küçük bir kuş grubudur.[4] Özellikle son araştırmalar yüzeysel benzerliklere rağmen tepelerin filogenetik olarak ötleğenlerden uzak olduğunu göstermektedir.[5] Ailenin adı, rex'in küçültülmüş hali olan "bir kral" olan Latince regulus'tan türemiştir ve yetişkin krallıkların karakteristik turuncu veya sarı armalarına atıfta bulunur.[6]
Cinsi Regulus olan çoğu üyenin boyut ve renk düzeni benzerdir. Bunun istisnası, en büyük tür olan, güçlü,kırmızı tepeli ve siyah taç çizgileri olmayan yakut taçlı kralcıktır. Kendine özgü seslendirmeleri vardır ve Eski Dünya kralcıklarından ve diğer Amerikan türü olan altın taçlı kralcıktan, ayrı bir cins olan Corthylio'ya atanacak kadar farklıdır.[7][8]
Türler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bayağı çalı kuşu (Regulus regulus) Türkiye.
- Yakut tepeli çalı kuşu (Regulus calendula)
- Tayvan çalı kuşu (Regulus goodfellowi)
- Sürmeli çalı kuşu (Regulus ignicapilla)
- Altın tepeli çalı kuşu (Regulus satrapa)
- Tenerife çalı kuşu (Regulus teneriffae)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "TDK BTST". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2015.
- ^ "Dil Derneği". 26 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2015.
- ^ a b Handbook of the birds of the world (İngilizce). Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal, José. Cabot. Barcelona: Lynx Edicions. 2006. ss. 330-349. ISBN 84-87334-10-5. OCLC 861071869. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2023.
- ^ Sibley, Charles G.; Ahlquist, Jon E.; Monroe, Burt L. (1 Temmuz 1988). "A Classification of the Living Birds of the World Based on Dna-Dna Hybridization Studies". The Auk. 105 (3): 409-423. doi:10.1093/auk/105.3.409. ISSN 0004-8038.
- ^ Barker, F. Keith; Barrowclough, George F.; Groth, Jeff G. (7 Şubat 2002). "A phylogenetic hypothesis for passerine birds: taxonomic and biogeographic implications of an analysis of nuclear DNA sequence data". Proceedings. Biological Sciences. 269 (1488): 295-308. doi:10.1098/rspb.2001.1883. ISSN 0962-8452. PMC 1690884 $2. PMID 11839199. 16 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2023.
- ^ The Chambers dictionary. 10th ed (İngilizce). Edinburgh: Chambers. 2006. ss. 223,735. ISBN 978-0-550-10185-3. OCLC 70229998.
- ^ Chesser, R Terry; Billerman, Shawn M; Burns, Kevin J; Cicero, Carla; Dunn, Jon L; Hernández-Baños, Blanca E; Kratter, Andrew W; Lovette, Irby J; Mason, Nicholas A; Rasmussen, Pamela C; Remsen, J V (10 Temmuz 2021). "Sixty-second Supplement to the American Ornithological Society's Check-list of North American Birds". Ornithology (İngilizce). 138 (3): ukab037. doi:10.1093/ornithology/ukab037. ISSN 0004-8038.
- ^ "Dapple-throats, sugarbirds, fairy-bluebirds, kinglets, Elachura, hyliotas, wrens, gnatcatchers – IOC World Bird List". www.worldbirdnames.org. Haziran 2021. 28 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2023.
 | Ötücü kuşlar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
