İçeriğe atla

Yeni Yol

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Yeni Yol Partisi sayfasından yönlendirildi)
Yeni Yol
KısaltmaYENİ YOL
YY (gayriresmî)
Genel başkanCelal Mümtaz Akıncı
LiderlerMahmut Arıkan
(Saadet Partisi)
Ahmet Davutoğlu
(Gelecek Partisi)
Ali Babacan
(Demokrasi ve Atılım Partisi)
TBMM Grup BaşkanıBülent Kaya
TBMM Grup Başkan VekilleriSelçuk Özdağ
Mehmet Emin Ekmen
Kuruluş tarihi13 Ocak 2025 (31 gün önce) (2025-01-13)
ÖnceliSaadet ve Gelecek İttifakı
MerkezTürkiye Ankara
Gazete(ler)Milli Gazete
İdeolojiParlamenterizm
Saadet Partisi:
Milli Görüş
Antisiyonizm
Sosyal muhafazakârlık
Gelecek Partisi:
Muhafazakârlık
Ekonomik liberalizm
DEVA Partisi:
Liberal muhafazakârlık
neoliberalizm
Siyasi pozisyonMerkez sağ
Resmî renkler   Mavi ve beyaz
TBMM (YENİ YOL)
25 / 600
TBMM (Toplam)
30 / 600
 Türkiye

Yeni Yol[1] 13 Ocak 2025 tarihinde Saadet Partisi, Gelecek Partisi ve DEVA Partisinin ortak meclis grubu kurabilmek için kurdukları bir siyasi partidir.[2] Partinin genel başkanı eski Anayasa Mahkemesi üyesi Celal Mümtaz Akıncıdır.[3] TBMM'de kendi bünyesinde 25, kurucu partilerinin bünyesinde 5 olmak üzere toplam 30 milletvekili vardır. Bu haliyle meclisin 5. büyük grubudur.

Resmî olarak bir siyasi parti olan Yeni Yol, aslında farklı siyasi görüşlere sahip Saadet, Gelecek ve DEVA partilerinin bir araya gelerek oluşturduğu bir meclis grubudur. Bu oluşumda yer alan partiler, kendi özgün siyasi kimliklerini, ideolojilerini ve parti programlarını korumakta ancak ortak konularda birlikte hareket etmektedirler. Bu sayede daha etkili bir muhalefet bloku oluşturmayı, meclisteki karar alma süreçlerine daha güçlü bir şekilde etki edebilmeyi ve farklı kesimleri daha iyi temsil edebilmeyi hedeflemektedir.

Hukuki yapısı ve adlandırılması

[değiştir | kaynağı değiştir]

TBMM'de meclis grubu kurabilmesi için bir siyasi partinin en az 20 milletvekilline sahip olması gerekir. Grubu olan partiler, olmayanlara göre yasama faaliyetlerinde daha avantajlıdır. Yeni Yol, da bu avantajlardan yararlanmak isteyen ama yeterli şartı sağlayamayan üç farklı siyasi partinin kurduğu bir meclis grubudur.[3] Ancak Türkiye'de böyle bir yapıyı kurabilmek için gerekli yasal düzenlemeler olmadığından bir siyasi parti olarak kurulmuştur. Aslında Türkiye'de partiler arası ittifaklar kurulabilse de bu ittifakların seçim barajını birlikte aşmak dışında bir işlevi bulunmamaktadır.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı kayıtlarında "Yeni Yol" olarak,[1] TBMM kayıtlarında da "YENİ YOL" olarak geçen[4] bu oluşum, kurucuları tarafından bir parti değil, bir meclis grubu olduğu için genellikle "Yeni Yol Grubu" ya da kısaca "Yeni Yol" olarak anılmaktadır.[5]

2023 genel seçimleri ve ortak liste görüşmeleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

2023 seçimleri öncesinde yapılan seçim sistemi değişikliği, küçük partilerin ittifak çatısı altında bile milletvekili çıkarma şansını zorlaştırdı. Bu değişiklik üzerine, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi ile ortak liste oluşturmayı gündeme getirdi. Ancak DEVA Partisinin, Saadet Partisi listelerinden seçime girmeyi kabul etmemesi nedeniyle üçlü ittifak kurulamadı.[6][7][8][9] Bunun yerine, Saadet Partisi, Gelecek Partisi, DEVA Partisi; Cumhuriyet Halk Partisi listelerinden seçimlere katıldı. Seçim sonucunda Saadet Partisi ve Gelecek Partisi 10'ar, DEVA Partisi ise 15 milletvekili kazandı.

Ortak grup görüşmeleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçimlerin ardından, Saadet Partisi, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi arasında TBMM'de bir grup kurmak amacıyla görüşmeler yapıldı. Bu görüşmelerde, Saadet Partisi çatısı altında veya yeni kurulacak bir partinin çatısı altında etkin bir iş birliği modeli oluşturulması müzakere edildi. Ancak, DEVA Partisinin önerilen modellere mesafeli yaklaşması ve görüşmelerden çekilmesiyle süreç, Saadet Partisi ve Gelecek Partisi arasında devam etti.

Saadet-Gelecek Grubunun kurulması ve mücadelesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Saadet Partisi ve Gelecek Partisi, 6 Temmuz 2023'te ortak bir grup kurarak TBMM'de temsil edilmeye başladı. 12 Temmuz 2023'te gerçekleştirilen ilk grup toplantısıyla grup çalışmalarına başladı. Saadet ve Gelecek Grubu, TBMM'de etkin bir şekilde faaliyet gösterdi, bu süreçte birçok genel görüşme, kanun teklifi ve soru önergesi gibi çalışmalar yapıldı. Öğretmenlere yapılan mülakatların söz verildiği gibi kaldırılmaması, KYK yurtlarına yapılan zamlara karşın bursların yetersiz kalması ve emekli aylıklarının son derece yetersiz olması gibi konular meclis gündemine taşındı. Ayrıca, 7 Ekim 2024'den beri Gazze'de uygulanan soykırımı sürekli gündemde tutarak bu konuda kamuoyunun bilinçlenmesini sağladılar, bununla ilgili Mısır ve Gazze'ye bir seyahat düzenlediler ve AK Parti iktidarını bu konuda sürekli sıkıştırarak net bir tavır almasını talep ettiler. Her hafta düzenlenen grup toplantılarıyla, ortak politikaların belirlenmesi ve grup üyelerinin etkin katılımı sağlandı. Ancak, Saadet Partili Hasan Bitmez'in ölümünün ardından grup düştü. CHP Kütahya Milletvekili Ali Fazıl Kasap'ın Saadet Partisine katılmasıyla grup yeniden kuruldu ve bir yıl daha çalışmalarına devam etti. Ancak, Gelecek Partisinden Nedim Yamalı'nın istifasıyla grup tekrar düştü.

Yeni Yolun kuruluşu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Saadet Partisi, TBMM'de güçlü bir muhalefet grubu oluşturma amacını sürdürerek, DEVA Partisi ile yeniden görüşmelere başladı. Bu görüşmeler sonucunda, DEVA Partisinden iki milletvekili Saadet Partisine katıldı ve grup yeniden kuruldu. Ancak, kalıcı bir çözüm arayışı devam etti. Saadet, Gelecek ve DEVA partileri arasında yapılan görüşmelerin sonucunda, 10 Ocak 2025 tarihinde Yeni Yol kuruldu. Yeni Yol, kurucu partilerin tüzel kişiliklerini koruyarak faaliyet göstermeyi amaçlamakta olup, her bir partinin milletvekillerinin bir kısmı kendi partilerinde kalarak faaliyetlerine devam ederken diğerleri Yeni Yol çatısı altında birleşti. Bu yeni parti, Türkiye'deki siyasi yapıda alternatif bir muhalefet bloku oluşturmayı hedeflemektedir.

Katılma Tarihi Parti Genel Başkan Siyasi Pozisyon İdeoloji TBMM YENİ YOL Milletvekili
13 Ocak 2025
(6 Temmuz 2023, Saadet-Gelecek Grubu olarak)
SAADET
Saadet Partisi
Mahmut Arıkan Sağ Millî Görüş
Antisiyonizm
Parlamenterizm
9 / 600
8 / 25
Gelecek Partisi
Gelecek Partisi
Ahmet Davutoğlu Merkez Sağ ve Sağ Muhafazakârlık
Ekonomik liberalizm Parlamenterizm
9 / 600
7 / 25
13 Ocak 2025 DEVA Partisi
Demokrasi ve Atılım Partisi
Ali Babacan Merkez ve Merkez Sağ Liberal muhafazakârlık
Neoliberalizm
Parlamenterizm
12 / 600
10 / 25

Yeni Yol çatısı altında 25 milletvekillinden oluşan bir TBMM grubu vardır. Bu milletvekillerinin 10'u DEVA Partili, 8'i Saadet Partili, 7'si Gelecek Partilidir. Ayrıca kendi bünyesinde Saadet Partisinin 1, Gelecek ve DEVA Partilerinin 2'şer milletvekili daha vardır. Bu üç partinin toplam milletvekili sayısı 30'dur.

Yeni Yol grubunda görev yapan milletvekilleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
# Adı Seçim Bölgesi Görevi Asıl Partisi
1 Bülent Kaya İstanbul (III) TBMM Grup Başkanı Saadet Partisi
2 Mesut Doğan Ankara (III) Milletvekili
3 Şerafettin Kılıç Antalya
4 Mehmet Atmaca Bursa (I)
5 Necmettin Çalışkan Hatay
6 Birol Aydın İstanbul (I)
7 Mustafa Kaya İstanbul (II)
8 Mehmet Karaman Samsun
9 Selçuk Özdağ Muğla TBMM Grup Başkanvekili Gelecek Partisi
10 Cemalettin Kani Torun Bursa (II) Milletvekili
11 Serap Yazıcı Özbudun Antalya
12 Sema Silkin Ün Denizli
13 Doğan Demir İstanbul (III)
14 Mustafa Bilici İzmir (II)
15 Hasan Ekici Konya
16 Mehmet Emin Ekmen Mersin TBMM Grup Başkanvekili Demokrasi ve Atılım Partisi
17 Sadullah Kısacık Adana Milletvekili
18 Sadullah Ergin Ankara (I)
19 İdris Şahin Ankara (II)
20 Ertuğrul Kaya Gaziantep
21 Hasan Karal İstanbul (I)
22 Elif Esen İstanbul (I)
23 Medeni Yılmaz İstanbul (III)
24 İrfan Karatutlu Kahramanmaraş
25 Cem Avşar Tekirdağ

Kendi partilerinde görev yapan milletvekilleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
# Adı Seçim Bölgesi Görevi Partisi
1 Mahmut Arıkan Kayseri Saadet Partisi Genel Başkanı Saadet Partisi
2 Selim Temurci İstanbul (I) Milletvekili Gelecek Partisi
3 İsa Mesih Şahin İstanbul (II)
4 Evrim Rızvanoğlu İstanbul (II) Demokrasi ve Atılım Partisi
5 Seda Kaya Ösen İzmir (I)
  1. ^ a b "Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı - Yeni Yol". Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı. Erişim tarihi: 23 Ocak 2025. 
  2. ^ "Yeni Yol grubunun Genel Başkanı Celal Mümtaz Akıncı oldu". Gazete Duvar. 1 Ekim 2025. 11 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2025. 
  3. ^ a b "Gelecek, DEVA ve Saadet 'Yeni Yol' çatısı altında buluştu". BBC News Türkçe. 8 Ocak 2025. 11 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2025. 
  4. ^ "YENİ YOL". www.tbmm.gov.tr. Erişim tarihi: 30 Ocak 2025. 
  5. ^ "Mahmut Arıkan Yeni Yol Grubu ilk toplantısında konuştu: Yakında enflasyon için parayı bulan Lidyalıları suçlayacaklar". Milli Gazete. 15 Ocak 2025. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025. 
  6. ^ "Seçim Yasası: İttifak düzenlemesi neden getirildi, muhalefet aleyhine sonuç doğurur mu?". BBC News Türkçe. 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023. 
  7. ^ "AKP ve MHP'nin ittifak yasası Meclis'te… İşte detaylar". Sözcü. 23 Şubat 2018. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023. 
  8. ^ "Yeni seçim yasası ve ittifaklar: Kritik değişiklikler!". NTV. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023. 
  9. ^ "İktidar neyi hedefledi, Millet İttifakı ne yapacak? – DW – 16.03.2022". dw.com. 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023.