Trans-Baykal iğne yapraklı ormanları
| Trans-Baykal kozalaklı ormanlar | |
|---|---|
 Trans-Baykal kozalaklı ormanları | |
 Buryatya peyzajı | |
| Coğrafya | |
| Ülke(ler) | |
| Koordinatlar | 51°K 110°D / 51°K 110°D |
| Özellikler | |
| Biyom | Tayga |
| Biyocoğrafik bölge | Palearktik |
| Sıradağlar | Yablonovo Dağları |
| Yüzölçümü | 200.465 km2 (77.400 sq mi) |
| Yağış miktarı | 200-450 mm |
| Wikimedia Commons | |
Trans-Baykal kozalaklı ormanlar ekolojik bölgesi (WWF ID: PA0609), Rusya'nın Güney Sibirya bölgesindeki Baykal Gölü kıyılarından doğuya ve güneye uzanan ve kuzey Moğolistan'ın bir bölümünü içeren 1.000 km x 1.000 km'lik bir dağlık güney tayga bölgesini kapsayan ekolojik bölgedir.[1] Tarihsel olarak bu bölgeye "Dauria" veya Transbaykal ("Baykal Gölü'nün ötesindeki arazi") adı verilmiştir. Palearktik biyocoğrafik bölgesinde yer alır ve çoğunlukla subarktik, nemli bir iklime sahip boreal ormanlar/tayga biyomundadır. 200.465 km2 (77.400 sq mi) alan kapsar.[2][3]
Konum ve açıklama
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekolojik bölge, 1.600 metre (5.200 ft) yüksekliğe ulaşan bir dağlık alan olan Yablonoi Dağları üzerinde yer almaktadır ve Baykal Gölü'ne paralel olarak güneybatıdan kuzeydoğuya doğru uzanır. Bölgenin batı kenarı Baykal Gölü'nün doğu kıyısı ve Barguzin Sıradağları'dır. Çita kenti bölgenin kuzeydoğusunda ve Moğolistan'ın başkenti Ulan Batur bölgenin güney noktasının hemen dışında yer almaktadır. Güneyde Moğolistan'daki Hentiy Dağları yer almaktadır. Doğusunda Daurian orman bozkırı ekolojik bölgesi ılıman otlakları bulunur. Kuzeyinde Vitim Platosu bulunur.[4][5]
Bölgedeki dağların paralel sırtları, Arktik Okyanusu'na (Baykal Gölü ve Lena Nehri aracılığıyla ) akan nehirler ile Pasifik Okyanusu (Amur Nehri aracılığıyla ) arasındaki kıtasal bölünmeyi oluşturur.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekolojik bölgenin iklimi Subarktik iklim, kuru kışlardır ((Dwc) ). Bu iklim uzun, çok soğuk kışlar ve serin yazlar ile karakterizedir, ama kış aylarında az kar yağar. Sibirya Yüksek Hava Basıncı (Sibirya Antisiklonu olarak da bilinir) bölgeyi kış aylarında özellikle kuru tutar. Yaz aylarında, İç Asya Depresyonu, Çin ve Moğolistan çöllerinden sıcak hava getirerek, Transbaykal'deki sıcaklığı yükseltir.[5] Bölgenin kuzeyindeki iklim, nemli karasal iklime, serin yazlar (Dfc ) ile, yazların daha serin geçmesine neden olur. Moğolistan'daki ekolojik bölgenin güneyindeki iklim, Transbaykal'dan daha az yağışla Soğuk yarı kurak iklim (Koppen BSk) cinsindendir. Transbaikal'deki yağış, yüksek arazilerde 400–500 mm / yıl, alt ve daha güney bölgelerinde 200 mm / yıl arasında değişmektedir.
| İklim diyagramı: Hilok, Rusya | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| O | Ş | M | N | M | H | T | A | E | E | K | A |
57
-2
-7
|
50
-2
-9
|
47
3
-5
|
37
11
1
|
51
16
5
|
83
20
10
|
80
23
13
|
93
21
11
|
51
15
7
|
91
9
3
|
68
2
-3
|
58
-1
-6
|
| sıcaklık (°C) • yağış (mm) | |||||||||||
Flora
[değiştir | kaynağı değiştir]Bölge çoğunlukla 1.400 metre seviyesinin altında ormanlıktır. Yablonovsky Sırtı'nın daha sıcak, daha nemli batı tarafındaki karakteristik ağaçlar Dahurya karaçamı (Larix gmelinii ) ve Sibirya çamı'dır (Pinus sibirica ). Sırtın doğusunda daha sıcak ve daha kuru olan bölgelerinde karaçam, İskoç çamı (Pinus sylvestris ) görülür.[5] Ağaçlar yosun ve liken ile kaplıdır.
Transbaykal florası rakıma bağlı olarak değişkenlik gösterir. Nehir vadileri ve ovalarındaki en düşük seviyelerde (0-600 metre), karakteristik bitki örtüsü bozkırdır: çimen topakları (Stipa capillata), yumaklar, temmuzçimleri (Koeleria gracilis) ve Filifolium (Tanacetum sibiricum ). Bir sonraki seviye (600-1.100 metre) bir orman bozkır seviyesidir ve 1.100-1800 metre arasında Larix gemilii ve Pinus sylvestris içeren ormanlar görülür. 1.800 metrenin üzerinde Sibirya cüce çamı (Pinus pumila, cüce huş ağacı (Betula exilis) ve Juniperus pseudosibirica çalılıkları görülür. Batıda bulunan Sayan ve Altay dağlarının aksine, Transbaykal'ın iklimi dağ çayırlarını destekleyemeyecek kadar serttir; bitki örtüsü ormandan doğrudan yüksek rakımlı çalılara doğru ilerler.[5]
Fauna
[değiştir | kaynağı değiştir]Geniş ağaç örtüsü geyik, büyük boynuzlu koyun, ayı, yaban domuzu ve diğer büyük memeliler için iyi bir yaşam alanı sağlar.[6]
Tatlı su ekosistemleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Transbaykal karasal ekolojik bölgesi "Baykal Gölü" Tatlısu Ekolojik Bölgesi'ni (WWF ID: 606) kapsar. Bu tatlı su ekolojik alanı, su yaşamı için bir "büyük göller" yaşam alanını desteklemektedir. Bilimsel çalışmanın birincil odak noktası Baykal Gölü'nün kendisidir ve onu besleyen nehirlerde (Transbaykal'daki Barguzin Nehri gibi) ortaya çıkan balıklardır.[7]
Korumalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekolojik bölgenin batı kenarındaki Baykal Gölü alanı, UNESCO İnsan ve Biyosfer (MAB) Biyosfer Rezervidir . Aynı zamanda UNESCO Dünya Mirası listesinde yer almaktadır
Transbaykal ekolojik bölgesinde Rusya Federasyonu'nun üç büyük korunan alanı yer almaktadır:
- Baykal Tabiatı Koruma Alanı. Baykal Gölü'nün güneydoğu kıyısında yer alan bir IUCN sınıfı Ia "tabiatı koruma alanı" (Zapovednik). (Alanı: 1,657 km²)
- Barguzin Tabiatı Koruma Alanı. Baykal Gölü'nün doğu kıyısındabir IUCN sınıfı Ia "tabiatı koruma alanı" (Zapovednik). (Alanı: 2.482 km²)
- Sokhondo Tabiatı Koruma Alanı. Ekolojik bölgenin güney doğusunda Chita Oblastı'ndaki Sokhondo Dağı masifi üzerinde yoğunlaşan bir IUCN sınıfı Ia "tabiatı koruma alanı" (Zapovednik). (Alanı: 2.110 km²)
Transbaykal'in iki büyük korunan alanı Moğolistan'da yer almaktadır:
- Han Hentii Vahşi Yaşam Alanı. Hentii Dağları'nda bulunan ve kutsal Burhan Haldun Dağı'nı kapsayan bir IUCN Ib sınıfı "vahşi yaşam alanı". (Alan: 12,270 km²)
- Onon-Balj Millî Parkı. 2000 yılında kurulan ve Amur Nehri'nin kaynağı olan Onon Nehri'nin kaynağını koruyan bir milli park. (Alan: 4,158 km²)
Tehditler
[değiştir | kaynağı değiştir]Orman yangınları her zaman ormanlık, kuru alanlar için bir tehdittir; son yıllarda kuraklık orman yangını tehdidini artırmıştır. Alan aynı zamanda haşere salgınlarından ve kontrolsüz kesim faaliyetleri nedeniyle de tehdit altındadır. Bölgede ayrıca akarsular ve bataklıklar için bir tehdit olan altın madenciliği de gerçekleştirilmektedir.[8]
Kentsel alanlar ve yerleşim yerleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekolojik bölgenin büyük şehirleri Buryatya Cumhuriyeti'ndeki Ulaan-Üde ve Petrovsk-Zaybaykalsky ve Zabaykalsky Krayı'ndaki Çita ve Hilok'tur. Bölge seyrek nüfusludur. Trans-Sibirya Demiryolu bölgeyi batıdan doğuya ikiye bölmektedir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Trans-Baikal conifer forests". Global Species. Myers Enterprises II. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ "Trans-Baikal conifer forests". Wild World Ecoregion Profile. National Geographic / Internet Archive Wayback. 8 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ Olson (Bahar 2002). "The Global 200: Priority Ecoregions for Global Conservation" (PDF). Annals of the Missouri Botanical Garden. 89 (2): 199-224.
- ^ "Trans-Baikal coniferous forests". Amur Information Center. Amur Information Center. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ a b c d "Mountains of the Baikal Region and Transbaikalia". Russian Nature. Rusnature. 23 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ "Trans-Baikal coniferous forests". Ecoregions of the World. World Wildlife Federation. 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ "Lake Baikal Freshwater Ecoregion". Freshwater Ecoregions of the World. FEOW. 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ Kharuk (2011). "Drought-Caused Forest Decline In The Trans-Baikal Lake Area". AGU Fall Meeting. 17 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ekolojik bölge-Baykal iğne yapraklı orman Haritası.9 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. GlobalSpecies.org9 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.