Toba felaket teorisi

Yanardağ püskürmesinin, Pulau Simeulue'nin yaklaşık 80 km üzerinden nasıl görünebileceğine dair bir çizim.

Toba felaket kuramı, 69.000-77.000 yıl önce Endonezya'nın Sumatra adasındaki Toba Gölü'nde meydana gelen ve Dünya'nın 6 ila 10 yıl süren bir volkanik kışa girmesine neden olan, son 25 milyon yılın muhtemelen en büyük süper yanardağ patlamasıdır. Kurama göre, Dünya'daki insan nüfusunun 10.000 ve hatta sadece 1.000 çifte kadar azalmasıyla sonuçlanan bu olay, insan evriminde bir darboğaz yaratmıştır.Brian Fagan - Cro Magnon

Patlama esnasında dağın 2800 km³ bölümü yok olmuş, oluşan kül ve toz bulutu, neredeyse dünyanın tamamını kaplamış ve atmosferde 32.000 metre yüksekliğe kadar ulaşmıştır. Yapılan çalışmalara göre Hindistan' ın bazı göl tabanlarında 3 m Kalınlığında bir kül tabakası oluşmuştur. Dünya yüzeyinde oluşan ortalama kül tabakası 1–2 cm kalınlığındadır. Patlama sonucu 20.000 km²lik bir alan lav akıntıları ile kaplanmıştır. Milyonlarca ton sülfür gazı atmosferin stratosfer tabakasında yıllarca kalmıştır. Patlama sonrasında dünyanın en büyük krater gölü oluşmuştur. Bu göl; 30 km genişliğinde, 100 km uzunluğunda ve 505 m derinliğindedir.

Toba olayı, bilim adamlarınca en fazla araştırılan süper patlamadır. 1993 yılında, patlama ve insan evrimindeki darboğaz arasında bir bağlantı olduğunu ileriye süren ilk kişi bilim muhabiri Ann Gibbons oldu. New York Üniversitesi'nden Michael R. Rampino ve Hawaii Üniversitesi'nden Stephen Self daha sonra bu fikre destek verdiler. Kuram, 1998 yılında Illinois Üniversitesi'nden Stanley H. Ambrose tarafından geliştirildi.