Tarkan (film serisi)
 Çizgi roman ve filmlerde kullanılan logo. | |
| Yönetmen | Tunç Başaran Mehmet Aslan |
|---|---|
| Yapımcı | Ertem Eğilmez Teoman Tümer Nahit Ataman |
| Senarist | Sezgin Burak Mehmet Aslan Sadık Şendil |
| Hikâye (eser) | Sezgin Burak |
| Oyuncular | #Karakterler |
| Müzik | Dmitri Şostakoviç John Barry Dušan Radić |
| Görüntü yönetmeni | Necati İlktaç Cahit Engin Erdoğan Engin |
| Stüdyo | Acar Film Ören Film Bükey Film Yeni Film Ar Film |
| Dağıtıcı | Arzu Film Tuna Film |
| Cinsi | Sinema filmleri |
| Renk | Renkli |
| Çıkış tarih(ler)i | 1969-1973 |
| Ülke |  Türkiye |
| Dil | Türkçe |
Tarkan, Sezgin Burak'ın çizdiği Tarkan çizgi romanındaki kurgusal Tarkan karakterinin uyarlandığı beş filmden oluşan kült film serisi. Filmlerin finansmanını ve dağıtımını Arzu Film ve Tuna Film şirketleri üstlenmiştir. İlk Tarkan filminin hazırlıkları 1969 yılında başlamış ve aynı yıl vizyon görmüştür. Son film ise 1 Kasım 1973 tarihinde gösterime girmiştir.
İlk çekilen Tarkan filmini Tunç Başaran yönetmiştir. Devam filmleri olan Tarkan: Gümüş Eyer, Tarkan: Viking Kanı, Tarkan: Altın Madalyon ve Tarkan: Güçlü Kahraman'ı Mehmet Aslan yönetmiştir.
Tüm filmlerde Tarkan'ı Kartal Tibet canlandırmıştır. Ayrıca Bilal İnci, Eva Bender, Reha Yurdakul ve Halit Akçatepe serinin birden çok filminde rol almıştır.
Yapım
[değiştir | kaynağı değiştir]1967 yılında Sezgin Burak tarafından çizilmeye başlanan Tarkan çizgi romanının halk arasında büyük bir popülariteye ulaşması yapımcıların ilgisini çekmiştir. Bu ilgi neticesinde ilk Tarkan filmi 1969 yılında Ertem Eğilmez'in yapımcılığında çekilmiştir. Tunç Başaran'ın yönettiği bu ilk filmin senaryosu da Sezgin Burak tarafından yazılmıştır. Filmde Tarkan'ı oynayacak oyuncuyu bulmak içinse bir yarışma düzenlenmiştir. Dönemin popüler yayımlarından Pazar dergisince düzenlenen yarışmada Ünal Şahin adlı vatandaş birinci olmuş ve başrolü oynayacak kişi olarak seçilmiştir. Fakat tanınmayan birinin başrolü oynamasının riskli olacağı savunulmuş ve daha sonra bu fikirden vazgeçilmiştir. Ardından ise o günlerde Karaoğlan film serisinde Karaoğlan'ı canlandıran[1] ve halk tarafından da tanınan Kartal Tibet'e teklif götürülmüştür. Tibet'in teklifi kabul etmesiyle birlikte Tarkan karakterini kimin oynayacağı sorusu cevabını bulmuştur.[2]
1969 yılında gösterime giren ilk film büyük bir başarı sağlamış ve ardından devam filmleri gelmiştir. 1970'te gösterime giren Tarkan: Gümüş Eyer ve 1971'de gösterime giren Tarkan: Viking Kanı filmlerinde çizgi romana sadık kalınmış ve çizgi romanda işlenen konu filme uyarlanmıştır. Fakat son iki film olan Tarkan: Altın Madalyon ve Tarkan: Güçlü Kahraman'da işlenen konu çizgi romandan farklıdır. Örneğin Tarkan: Güçlü Kahraman''ın çizgi romanında olay Roma İmparatorluğu'nda geçmekte iken film Çin'de geçmektedir. Ayrıca son iki filmdeki karakterler de çizgi romanla örtüşmemektedir. Serinin son filmi olan Tarkan: Güçlü Kahraman'da Wang Yu isimli bir karakter mevcut iken çizgi romanda böyle bir karakter yoktur.
Orijinal seri
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarkan
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk film olan Tarkan Tunç Başaran tarafından yönetilmiştir. Sezgin Burak'ın Mars'ın Kılıcı adlı serüveninin[3] uyarlaması olan filmin yapımcılığını Ertem Eğilmez üstlenmiştir.[2] Filmde Tarkan'ı canlandıracak oyuncuyu bulmak için bir yarışma düzenlenmiş, yarışmayı Ünal Şahin adlı bir vatandaş kazanmıştır. Fakat Başaran ve Eğilmez filmde tanınmayan birinin başrolü oynamasının riskli olacağını savunup rolü o dönem oldukça popüler olan Kartal Tibet'e vermişlerdir. Çekimler Acar Film stüdyolarında yapılmıştır.[4] Bütçesi ve hasılatı bilinmeyen film o dönem için büyük bir popülarite kazanmış ve devam filmlerinin gelmesini sağlamıştır.
Tarkan: Gümüş Eyer
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk filmin aksine yönetmen koltuğunda Mehmet Aslan'ın yer aldığı devam filminin yapımcılığını önceki filmde olduğu gibi Ertem Eğilmez üstlenmiştir. Gümüş Eyer isimli serüvenden[5] uyarlanan filmde çizgi romana tamamen sadık kalınmamış, bazı senaryosal öğeler Mehmet Aslan tarafından eklenmiş ve çıkarılmıştır. Kartal Tibet'in yine Tarkan'ı canlandırdığı filmde Kostok rolü için Bilal İnci, Gosha rolü için Eva Bender, Altar rolü içinse Reha Yurdakul ile anlaşılmıştır. Tarkan'ın küçüklüğünü ise Kartal Tibet'in oğlu Kanat Tibet canlandırmıştır.[6] Acar Film stüdyolarında hazırlanan film Arzu Film ve Tuna Film tarafından dağıtılmıştır.[7] 1970 yılında gösterime giren film ilk filmde olduğu gibi büyük bir başarı yakalamıştır.
Tarkan: Viking Kanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Mehmet Aslan'ın yönetmenliğini üstlendiği filmin yapımcılığını Ertem Eğilmez, Teoman Tümer ve Nahit Ataman üçlüsü üstlenmiştir. Viking Kanı isimli çizgi romandan[8] uyarlanan filmin senaryosu Sadık Şendil tarafından hazırlanmıştır. Kartal Tibet'in tekrar başrolü üstlendiği filmde Tarkan: Gümüş Eyer filminde yer alan Eva Bender ve Bilal İnci bu filmde de kilit rolleri üstlenmişlerdir. Viking kumandanı Toro rolünü Bilal İnci alırken, Eva Bender ise Ursula karakterini canlandırmıştır. Çin Prensesi Lotus rolü için ise Seher Şeniz uygun görülmüştür.[9]
1 Kasım 1971 tarihinde gösterime giren film Ören Film stüdyolarında hazırlanıp Acar Film stüdyolarında seslendirilmiştir.[10] Yurtdışında Tarkan Versus the Vikings adıyla gösterime giren film, yine yurtdışında Yılmayan Şeytan ile birlikte çift taraflı DVD olarak da satılmaktadır.
Tarkan: Altın Madalyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Mehmet Aslan'ın yönetmen, Ertem Eğilmez'in ise yapımcı koltuğunda tekrar birlikte çalıştıkları film 1972 yılında vizyona girmiştir. Altın Madalyon'un[11] uyarlandığı filmin senaryosunu önceki filmde olduğu gibi Sadık Şendil yazmıştır. Kartal Tibet'in Tarkan'ı canlandığı filmde Eva Bender tekrar Gosha karakterini canlandırmıştır. Attila rolünde Kamran Usluer'in yer aldığı yapımda Zeki Alasya Vandal kralını canlandırırken Halit Akçatepe Kulke karakterine, Birsen Ayda Vandal prensesine ve Pakize Suda ise Honoriya'ya hayat vermiştir.[12] Ören Film stüdyolarında hazırlanıp Bükey Film stüdyolarında seslendirilen[13] film serinin dördüncü filmi olmuştur.
Tarkan: Güçlü Kahraman
[değiştir | kaynağı değiştir]Mehmet Aslan'ın yönetip Nahit Ataman'ın yapımcılığını üstlendiği film Güçlü Kahraman adlı çizgi romanın[14] adını taşımasına rağmen senaryosu Mehmet Aslan tarafından çizgi romandan bağımsız olarak yazılmıştır. Tarkan karakterine tüm seride olduğu gibi yine Kartal Tibet hayat vermiştir. Wang Yu karakterini Hakkı Koşar, Kulke karakterini Halit Akçatepe, Alonya karakterini Hülya Darcan ve Ulu Gökçe karakterini ise Reha Yurdakul canlandırmıştır.[15] Yeni Film stüdyolarında renklendirilip Ar Film stüdyolarında seslendirilen[16] film 1 Kasım 1973 günü gösterime girmiştir ve serinin son filmi olmuştur.
Diğer filmler
[değiştir | kaynağı değiştir]Başrolünde Kartal Tibet'in yer aldığı orijinal Tarkan serisinin yanı sıra farklı Tarkan filmleri de çekilmiştir. Fakat bu filmler orijinal seri kadar başarılı olamamış, yalnızca birer deneme olarak kalmışlardır.
Bozkırlar Şahini Tark-Han
[değiştir | kaynağı değiştir]Orijinal seriden önce çekilen bu film 1968 yılında vizyona girmiştir. Film orijinal serinin ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci filmlerinin yönetmeni olan Mehmet Aslan tarafından yönetilmiştir. Tark-Han karakterini Tanju Korel'in canlandığı yapımın senaryo yazarı Nuri Kırgeç, yapımcısı Müfit İlkiz'dir.[17] Filmde Tark-Han adının kullanılmasının nedeni filmin Sezgin Burak'tan izin alınmadan çekilmesidir.[18] Eser ve telif sahibi Sezgin Burak'ın izni olmadan çekilen film bu nedenle "sahte" olarak kabul edilmektedir.
Tarkan: Canavarlı Kule
[değiştir | kaynağı değiştir]1969 yapımı Tarkan: Canavarlı Kule filmi Cavit Yürüklü tarafından yönetilmiş ve senaryosu Sezgin Burak ile Nuri Kırgeç tarafından yazılmıştır.[19] Orijinal serinin ilk filminde oynaması için seçilen fakat daha sonra vazgeçilen Ünal Şahin filmde Tarkan'ı canlandırmıştır.[20] Film, yapım şirketi olan Sibel Film tarafından dağıtılmıştır.[21]
Tarkan Camoka'ya Karşı
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarkan'ın Hasan Demirdağ tarafından canlandırıldığı yapım T. Fikret Uçak tarafından yönetilmiştir. Ayrıca yine T. Fikret Uçak senaryo yazarlığını üstlenmiştir.[22] Siyah-beyaz olarak 1969 yılında vizyona giren filmde Kazım Kartal, Reha Yurdakul ve Danyal Topatan gibi Yeşilçam'ın önemli isimleri yer almıştır.[23] Filmin yapımcılığını Sel Film üstlenmiştir.[24]
Karakterler
[değiştir | kaynağı değiştir]Müzik
[değiştir | kaynağı değiştir]1969 yılında çekilen Tarkan ve 1970'te çekilen Tarkan: Gümüş Eyer filmlerinin jenerik müziği Sovyet besteci Dmitri Şostakoviç'in 1937'de[25] bestelediği 5. Senfonisinden[26] alınmıştır. Moderato, Allegretto, Largo ve Allegro non Troppo adındaki dört başlıktan oluşan bu senfoninin Moderato bölümü filmde kullanılmıştır.[27] İlk iki filmde film müziği olarak kullanılan bu beste diğer üç filmde de sahne müziği olarak kullanılmıştır.
Tarkan: Viking Kanı'nda John Barry'nin Kış Aslanı adlı film için 1968 yılında bestelediği müzik jenerik müziği olarak kullanılmıştır.[28] Ayrıca yine John Barry tarafından bestelenen Zulu film müziği de Viking sahnelerinde kullanılmıştır.[29] Tarkan: Altın Madalyon'da kullanılan jenerik müziğinin bestecisi bilinmemekle birlikte son film olan Tarkan: Güçlü Kahraman'da jenerik müziği olarak Dušan Radić'in Cengiz Han filmi için bestelediği film müziği kullanılmıştır.[30]
Eleştiriler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Film | IMDb | SinemaTürk | Sinemalar |
|---|---|---|---|
| Tarkan | 6.7/10 (304 oy)[31] | 8.7/10 (72 oy)[32] | 6.4/10 (140 oy)[2] |
| Tarkan: Gümüş Eyer | 6.3/10 (226 oy)[33] | 8.5/10 (70 oy)[34] | 6.3/10 (117 oy)[35] |
| Tarkan: Viking Kanı | 6.4/10 (512 oy)[36] | 8.8/10 (76 oy)[37] | 6.5/10 (191 oy)[9] |
| Tarkan: Altın Madalyon | 6.2/10 (299 oy)[38] | 8.6/10 (74 oy)[39] | 6.3/10 (120 oy)[12] |
| Tarkan: Güçlü Kahraman | 6.7/10 (220 oy)[40] | 8.4/10 (77 oy)[41] | 6.4/10 (127 oy)[42] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Karaoglan-Altay'dan gelen yigit" (İngilizce). imdb.com. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ a b c "Tarkan: Mars'ın Kılıcı". sinemalar.com. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan - Mars'ın Kılıcı". alisveris.turkuvazkitap.com.tr. 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ Stüdyo bilgisi bu adresteki 20 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. filmin girişinde yer alan cast kısmından alınmıştır.
- ^ "Tarkan - Gümüş Eyer 1. bölüm". alisveris.turkuvazkitap.com.tr. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Tarkan: Gümüş Eyer oyuncuları". sinemalar.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ Stüdyo bilgisi bu adresteki 15 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. filmin girişinde yer alan cast kısmından alınmıştır.
- ^ "Tarkan - Viking Kanı 1. bölüm". alisveris.turkuvazkitap.com.tr. 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2012.
- ^ a b "Tarkan: Viking Kanı". sinemalar.com. 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2012.
- ^ Stüdyo bilgisi bu adresteki 3 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. filmin girişinde yer alan cast kısmından alınmıştır.
- ^ "Tarkan - Altın Madalyon 1. bölüm". alisveris.turkuvazkitap.com.tr. 7 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2012.
- ^ a b "Tarkan: Altın Madalyon". sinemalar.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2012.
- ^ Stüdyo bilgisi bu adresteki filmin girişinde yer alan cast kısmından alınmıştır.
- ^ "Tarkan - Güçlü Kahraman ve örnekler". tarkan.com.tr. 8 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan: Güçlü Kahraman". sinematurk.com. 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2012.
- ^ Stüdyo bilgisi bu adresteki 12 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. filmin girişinde yer alan cast kısmından alınmıştır.
- ^ "Bozkirlar sahini Targan" (İngilizce). imdb.com. 3 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ Çakmak, Yener. "TARKAN FİLMLERİ". tarkan.com.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan: Canavarlı Kule". sinematurk.com. 22 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
- ^ "Tarkan: Canavarlı Kule". sinemalar.com. 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
- ^ "Tarkan: Canavarlı Kule" (İngilizce). imdb.com. 15 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
- ^ "Tarkan Camoka'ya Karşı". sinemalar.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
- ^ "Tarkan Camoka'ya Karşı". sinematurk.com. 22 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
- ^ "Tarkan Camoka'ya Karşı" (İngilizce). imdb.com. 23 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
- ^ Ali, Filiz (8 Ekim 2006). "Şostakoviç 100 yaşında". sanat.milliyet.com.tr. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ Güran, Yalçın. "Dmitri Shostakovich…". yalcinguran.com. 10 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ Şostakoviç, Dmitri. "Dmitri Shostakovich - Symphony No. 5 Op. 47 - Moderato". youtube.com. 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ Barry, John. "THE LION IN WINTER (1968) - Main Title - John Barry". youtube.com. 16 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2012.
- ^ Barry, John. "Zulu - Main Title ~ Original Soundtrack by John Barry". youtube.com. 25 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2012.
- ^ Radić, Dušan. "GENGHIS KHAN (Dusan Radic).wmv". youtube.com. Erişim tarihi: 16 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan" (İngilizce). imdb.com. 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan ~ Kullanıcı puanları". sinematurk.com. 20 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan: Gümüş Eyer" (İngilizce). imdb.com. 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan: Gümüş Eyer ~ Kullanıcı puanları". sinematurk.com. 20 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan: Gümüş Eyer". sinemalar.com. 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan: Viking Kanı" (İngilizce). imdb.com. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan: Viking Kanı ~ Kullanıcı puanları". sinematurk.com. 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan: Altın Madalyon" (İngilizce). imdb.com. 27 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan: Altın Madalyon ~ Kullanıcı puanları". sinematurk.com. 20 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan: Güçlü Kahraman" (İngilizce). imdb.com. 27 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
- ^ "Tarkan: Güçlü Kahraman ~ Kullanıcı puanları". sinematurk.com. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Tarkan: Güçlü Kahraman". sinemalar.com. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.