Tomsk Oblastı
Tomsk Oblastı
Томская область | |||||
| |||||
| Konum | |||||
.svg) | |||||
| Yönetim | |||||
| Ülke: |  Rusya
| ||||
| Federâl Bölge: | Sibirya | ||||
| Ekonomik Bölge: | Batı Sibirya | ||||
| Başkent: | Tomsk | ||||
| Vali: | Sergei Zhvachkin | ||||
| Yasama organı: | Duma | ||||
| Genel bilgiler | |||||
| Yüzölçüm: | 316.900 km² (122.356 sq mi) | ||||
| - Rusya içinde: | 16. | ||||
| Nüfus: | 1.046.039 (11/2009) | ||||
| - Rusya içinde: | 51. | ||||
| - Şehir nüfusu: | 67,7 | ||||
| - Köy nüfusu: | 32,3 | ||||
| - Yoğunluk: | 3 /km² (9 /sq mi) | ||||
| Diğer bilgiler | |||||
| Kuruluş tarihi: | 13 Ağustos 1944 | ||||
| Kodu: | 70 | ||||
| Resmî İnternet sayfası: |
[1] | ||||
Tomsk Oblastı (Rusça: То́мская о́бласть, Tomskaya oblast), Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nin güneybatısında yer alan oblast.
Obi Irmağı havzasının orta kesiminde yer alır. Alçak düzlüklerden oluşan bölge toprakları yalnızca yönetim merkezi Tomsk'un yakınlarında biraz yükselir. Bölge hemen tümüyle tayga ya da iğneyapraklı ormanlarla kaplıdır. Sert kara iklimi ve bataklıklar tarımı engellediğinden ekili alanlar bölge topraklarının küçük bir kısmını oluşturur ve büyük bölümü güneydoğuda yer alır.
Batı Sibirya'daki orman kaynaklarının % 20'sine sahip olan Tomsk Oblastı, bu özelliğinden dolayı, büyük kesiminde temel ekonomik uğraş keresteciliktir. 1980'lerin başlarında bölgede petrol ve doğalgaz çıkarılmaya başlanmıştır. Aynı zamanda gelişmiş bir sanayiye sahip olan Tomsk'un gsmh'sının yarısından fazlası sanayi üretiminden sağlanır, Tarım ve inşaat sektörleri toplam üretimde daha az paya sahiptir. Tomsk'un en büyük ihraç ürünleri petrol, metanol ile makine ve ekipmanlarıdır. Bölgede 6 devlet üniversitesi ile 47 araştırma enstitüsü bulunmaktadır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Tomsk bölgesi Rusya işgalinden önce XVII. yüzyıla kadarki nüfus yapısında çoğunluğunu Türk toplulukları, geri kalan nüfusu ise Selküpler ve Hantılardan oluşmaktaydı. Türk toplulukları ise Sibir Tatarlarının ataları idi.[1]
Tomsk Tatarları
[değiştir | kaynağı değiştir]Tatarlar Tomsk bölgesindeki eski Türklerin torunlarıdır. Tomsk şehri Tomsk Tatarları tarafından oluşturulmuştu. Buradaki Türk nüfusunun yoğunlaştığı bölgeler Strejevoy ve karışık olarak Zıryansk, Kolpaşevsk, Krivoşevsk, Tomsk. Tomskta Üç önemli bölgede Tatar nüfus yoğunluğu bulunmaktadır. Tomsk Büyük Cami dolayı. Tatar Kültür ve Eğitim merkezi «Tuganlık» (Tatarca: Туганлык) (Tomsk,1990 y.), Tatar Kültür Merkezinin bölge idaresi (1994 y.). Театр миниатюр при центре «Tuganlık» merkezinde «toyan» (Тоян) adlı tiyatro minyatür bulunur.[2].
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Etnik nüfus dağılımı:
| 1959 sayımı![3] 1970 sayımı![4] 1979 sayımı![5] 1989 sayımı![6] 2002 sayımı![7] 2010 sayımı[8] | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ruslar | 643 738 (86,2 %) | 702 589 (89,4 %) | 772 218 (89,1 %) | 883 767 (88,2 %) | 950 222 (90,8 %) | 922 723 (88,1 %) | ||
| Tatar Türkleri | 13 449 (1,8 %) | 15 226 (1,9 %) | 17 629 (2,0 %) | 20 812 (2,1 %) | 20 145 (1,9 %) | 17 029 (1,6 %) | ||
| Ukraynlar | 20 275 (2,7 %) | 14 439 (1,8 %) | 20 225 (2,3 %) | 25 799 (2,6 %) | 16 726 (1,6 %) | 11 254 (1,1 %) | ||
| Almanlar | 21 152 (2,8 %) | 15 257 (1,9 %) | 15 027 (1,7 %) | 15 541 (1,8 %) | 13 444 (1,3 %) | 8 687 (0,9 %) | ||
| Azeri Türkleri | 152 (0,0 %) | 163 (0,0 %) | 687 (0,0 %) | 2 752 (0,3 %) | 4 354 (0,4 %) | 4 178 (0,4 %) | ||
| Çuvaş Türkleri | 4 613 (0,6 %) | 6 145 (0,8 %) | 7 401 (0,9 %) | 7 827 (0,8 %) | 5 881 (0,6 %) | 3 997 (0,4 %) | ||
| Özbek Türkleri | 116 (0,0 %) | 247 (0,0 %) | 1 065 (0,1 %) | 3 328 (0,3 %) | 1 626 (0,2 %) | 3 924 (0,4 %) | ||
| Beyaz Ruslar | 9 852 (1,3 %) | 7 295 (0,9 %) | 7 775 (0,9 %) | 9 135 (0,9 %) | 5 294 (0,5 %) | 3 336 (0,3 %) | ||
| Selküpler | 2 064 (0,3 %) | 2 093 (0,3 %) | 1 250 (0,1 %) | 1 347 (0,1 %) | 1 787 (0,2 %) | 1 181 (0,1 %) | ||
| Hantılar | 1 484 (0,2 %) | 952 (0,1 %) | 1 059 (0,1 %) | 804 (0,1 %) | 873 (0,1 %) | 718 (0,1 %) | ||
| Çulım Türkleri | … | … | … | … | 484 (0,0 %) | 204 (0,0 %) | ||
| Öbürleri | 29 907 (4,0 %) | 21 300 (2,7 %) | 25 687 (2,5 %) | 25 256 (2,4 %) | ||||
| Toplam | 746 802 | 785 706 | 866 713 | 1 001 653 | 1 046 039 | 1 047 394 | ||
| 3000 kişiden fazla, Kuzey Sibirya uluslarıyla birlikte | ||||||||
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Tomsk Bölgesi Tarihi (История Томской области)". Tomsk Oblastı. İnternet-portal. 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2011.
- ^ Tatar Ansiklopedik Sözlüğü (Татарский энциклопедический словарь). — Kazan, 1999.
- ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015.
- ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015.
- ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015.
- ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015.
- ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015.
- ^ "Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года". 27 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Tomsk Oblastı 19 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tomsk Oblastı Duması 7 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Cumhuriyetler |  | |
|---|---|---|
| Kraylar | ||
| Oblastlar |
| |
| Federal şehirler | ||
| Özerk oblastlar | ||
| Özerk okruglar | ||
1Tümen Oblastı'na bağlıdır. 2Arhangelsk Oblastı'na bağlıdır. 3 Kırım'ın ve Sivastopol şehrinin durumu Mart 2014'ten bu yana Rusya ile Ukrayna arasında ihtilaftadır. Ukrayna Kırım'ın kendisinin özerk cumhuriyetlerinden biri, Sivastopol'u ise özel statülü şehir olarak tanımakta, diğer taraftan Rusya ise Kırım'ı kendi federal birimi, Sivastopol'u ise kendi federal şehri olarak tanımaktadır. | ||
 | ||
