Nodar Dumbadze
| Nodar Dumbadze ნოდარ დუმბაძე | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 14 Temmuz 1928 Tiflis, Gürcistan |
| Ölüm | 4 Eylül 1984 Tiflis, Gürcistan |
| Meslek | yazar |
| Milliyet | Gürcü |
Nodar Dumbadze (Gürcüce: ნოდარ დუმბაძე, 14 Temmuz 1928, Tiflis – 4 Eylül 1984, Tiflis), dünyaca ünlü Gürcü yazardır. 20. yüzyıl Gürcü edebiyatının en ünlü adlarından biridir. Romanları otobiyografik özellikler taşır. Güneşi Görüyorum (1967) adlı romanı Almancadan ve Güneşli Gece (2015) ile Ben, Ninem, İliko ve İlarion adlı romanları ise Gürcüceden Türkçeye çevrilerek yayımlanmıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]14 Temmuz 1928 yılında Tiflis’te doğdu. Babası Vladimer Dumbadze, Gürcistan Komünist Partisi’nin Mayakovski (bugünkü Bağdati) ilçesi komitesinin birinci sekreteri, annesi Ana Bahtadze ise ev kadınıydı. Nodar Dumbadze Tiflis’te ilkokula gidiyorken, 1937 yılında Büyük Temizlik sırasında babası tutuklandı; annesi ise sürgüne gönderildi. Babası 22 Kasım 1937'de kurşuna dizildi. Nodar Dumbadze ise, Çohatauri ilçesine bağlı Zenobani köyüne, ninesinin yanına gitmek zorunda kaldı. 1945 yılında Hidistavi köyünde ortaöğrenimi tamamlayan Nodar Dumbadze, yükseköğrenim için Tiflis’e döndü. 1950 yılında Tiflis Devlet Üniversitesi Ekonomi Fakültesi’ni bitirdi. Aynı yıl Gürcüce gazete ve dergilerinde ilk şiirleri ve mizah öyküleri yayımlandı. 1967–1972 arasında, Sovyet Yazarlar Birliği üyesi Gürcistan Yazarlar Birliği sekreteri iken Niangi adlı mizah dergisinin editörlüğünü yaptı. Tiflis’te ölen yazar, kentteki "Mziuri" adlı çocuk parkında toprağa verildi. Eylül 2009'da naşı buradan Mtatsminda Panteonu'na nakledildi.
Yazarlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]Nodar Dumbadze'nin yapıtlarında yalınlık, akıcılık, mizah, hüzün dikkat çeker. Dumbadze 1975 yılında Şota Rustaveli Devlet Ödülü ve 1980 yılında Lenin Ödülü aldı. Ben, Ninem, İliko ve İlarion (მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი; 1960), Güneşi Görüyorum (მე ვხედავ მზეს; 1962), Güneşli Gece (მზიანი ღამე; 1967), Korkma, Anne! (ნუ გეშინია, დედა!; 1971), Beyaz Bayraklar (თეთრი ბაირაღები; 1973) ve Sonsuzluk Yasası (მარადისობის კანონი; 1978) başlıca romanlarıdır.Yapıtlarının neredeyse tamamı tiyatroya uyarlanmış ve filme alınmıştır.
Dumbadze'nin yapıtları Türkçe dışında Rusça, Ukraynaca, Romence, Ermenice, Azerice, İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca, Lehçe, Japonca, Arapça gibi pek çok dile çevrildi. Dört romanı tiyatro oyunu olarak sahnelendi. Ben, Ninem, İliko ve İlarion (1962; Yönetmen Tengiz Abuladz), Güneşi Görüyorum (1965; Yönetmen L. Gogoberidze), Korkma Anne (1972; Yönetmen M. Kokoçaşvili) adlı romanları sinemaya uyarlandı. Dumbadze'nin şiirleri ve öyküleri pek çok kez kitap halinde yayımlandı.
Romanları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ben, Ninem, İliko ve İlarion (2019; მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი; 1960),
- Güneşi Görüyorum (1969; მე ვხედავ მზეს; 1962),
- Güneşli Gece (2015; მზიანი ღამე; 1967),
- Korkma, Anne! (ნუ გეშინია, დედა!; 1971),
- Beyaz Bayraklar (თეთრი ბაირაღები; 1973)
- Sonsuzluk Yasası (მარადისობის კანონი; 1978) - Romanın baş kişisi olan yazar Baçana Ramişvili, kalp krizi geçirince hastaneye düşer. Burada bütün hayatını anımsar ve sonsuzluk yasasını keşfeder. 1982'de sinemaya uyarlanmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yaşamı ve Eserleri (Gürcüce) 2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "ბიოგრაფიული ცნობები" (Biyografik Bilgiler)
- "ნოდარ დუმბაძე" / "Nodar Dumbadze" (Gürcüce) - Yazar adına web sitesi. Yazarın yaşamından kesitler ve çalışmaları üzerine bilgiler. 18 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
