Sâdeddin Nüzhet Ergun
Sâdeddin Nüzhet Ergun | |
|---|---|
| Doğum | 1 Ocak 1901 Bursa, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 25 Nisan 1946 (45 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul |
| Meslek | edebiyat öğretmeni, edebiyat tarihçisi, kütüphaneci |
Sâdeddin Nüzhet Ergun (1901, Bursa - 25 Nisan 1946, İstanbul),edebiyat öğretmeni, kütüphaneci, edebiyat tarihçisidir. Tam adı Hüseyin Sâdeddin Nüzhet Ergun'dur.[1]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kolağası Ali Efendi ve Sâdiye Hanım’ın dört erkek çocuğunun ikincisi olarak dünyaya gelmiştir. İlk öğrenimini Üsküdar İttihat ve Terakkî Numune Mektebi'nde tamamladı. Üsküdar Sultanîsi'nin ardından İstanbul Darülfünûnu Edebiyat Fakültesi'nden mezun oldu.[2]
1925 yılında Ankara Erkek Lisesi’ne edebiyat öğretmeni olarak tayin edildi. Daha sonra sırasıyla Konya’da Erkek Muallim Mektebi, Kız Muallim Mektebi ve Erkek Lisesi ve Orta Muallim Mektebi’nde, İstanbul’da Erenköy Kız Lisesi, Kadıköy Erkek Lisesi ile Haydarpaşa Lisesi, Maltepe, Halıcıoğlu ve Kuleli Askerî liselerinde öğretmenlik yaptı. Bir müddet İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde de ders verdi. Arkeoloji Müzesi’nde kütüphane memurluğu yaparken hastalandı. II. Dünya Savaşı’nda esnasında ailesiyle birlikte 1941 yılında Çankırı’ya taşındı. İstanbul’a döndükten sonra hastalığı daha da arttı, yoksulluk ve sıkıntı içine düştü. Maarif Vekili Hasan Âli Yücel tarafından 1943 yılında Beyazıt Devlet Kütüphanesi müdürlüğüne atandı.
Divan, tekke ve halk edebiyatları üzerinde çalıştı. Müzikle ilgilendi. Harbiye Bakanlığı mümeyyizliğinden emekli Şeyh Said (Özok) Efendi'den pek çok ilahi meşk etmiştir. Az sayıda eser de bestelemiştir. Erken yaştaki vefatı Türk Şairleri ve Türk Musikisi Antolojisi gibi mühim yapıtları tamamlamasına engel olmuştur. Hasta olmasına rağmen ürün vermekte ısrar etmiş, maddi sıkıntılar nedeniyle çalışmalarını defter ve kâğıtlara dağınık biçimde telif etmiştir. Müsveddelerinin halen Kültür Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü'nde bulunduğu düşünülmektedir.[3]
25 Nisan 1946’da Validebağı Prevantoryumu’nda verem hastalığı sonucunda öldü. Karacaahmet Mezarlığı’nda şair Nedîm’in kabrinin yakınlarına defnedildi.[4]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- İlm-i Tasavvuf (1922)
- Konya Vilayeti Halkiyat ve Harsiyatı, Mehmed Ferid’le beraber (1926)
- Halk Şairleri, 1. Kitap (1926)
- Halk Şairleri, 1. Kitap, Karacaoğlan (1927)
- Halk Şairleri, 1. Kitap, Gevherî (1928)
- Pir Sultan Abdal (1929)
- Bektaşî Şairleri (1930)
- Tanzimata Kadar Muhtasar Türk Edebiyatı Tarihi Numuneleri (1931)
- Mevlânâ (1932)
- Şeyh Galib (1932)
- İstanbul Meşahirine Ait Mezar Kitâbeleri (1932)
- Âşık (1933)
- Beşiktaşlı Gedâî (1933)
- Hengâmî (1933)
- Kâtibî (1933)
- Kuloğlu (1933)
- Nâmık Kemâl (1933)
- Neşâtî (1933)
- Râmî Paşa (1933)
- Sabûhî (1933)
- Şeyhislâm Bahâyî (1933)
- Cenab Şahabeddin (1934)
- Fehîm (1934)
- Samih Rıfat (1934)
- Silleli Sürurî (1935)
- Bakî Dîvânı, Bakî’nin Hayatı ve Şiirleri (1. cilt) (1935)
- Edebiyat ve Edebiyat Tarihi Özü (1935)
- Şeyh Galib (1. fasikül) (1935)
- Aşık Ömer (1936)
- Aka Gündüz (1937)
- Ali Cânib (1937)
- Ali Nihad (1937)
- Halk Edebiyatı Antolojisi (1938)
- Türk Şairleri (1936-1946)
- Türk Musikisi Antolojisi -Dinî Eserler (2 cilt) (1942, 1943)
- Bektaşî Şiirleri ve Nefesleri (2 cilt) (1944-46)
- Hatâyî Dîvânı (1946)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Korkmaz, Harun (1 Ocak 2016). "TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ Ölümünün 50. Yılında Uluslararası M. FUAD KÖPRÜLÜ TÜRKOLOJİ ve BEŞERİ BİLİMLER SEMPOZYUMU (21-22 Kasım 2016) BİLDİRİLERİ TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ İstanbul 2017". Ölümünün 50. Yılında Uluslarararası M. Fuad Köprülü Türkoloji ve Beşeri Bilimler Sempozyumu (21-22 Kasım 2016) Bildirileri. 5 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2022.
- ^ Sefîne-î Evliyâ, Osmanzâde Hüseyin Vassaf
- ^ TDVİ İslam Ansiklopedisi, http://www.tdvia.org/dia/ayrmetin.php?idno=110301 28 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "ERGUN, Sadettin Nüzhet - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 5 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2022.