Raman Prataseviç
Raman Prataseviç | |
|---|---|
| Раман Пратасевіч Роман Протасевич | |
 Prataseviç, Haziran 2021'de düzenlediği basın toplantısında | |
| Doğum | Raman Dzmitrıyeviç Prataseviç Roman Dmitriyeviç Protaseviç 05 Mayıs 1995 Minsk, Belarus |
| Eğitim | Belarus Devlet Üniversitesi |
| Meslek |
|
| Etkin yıllar | 2011-günümüz |
| Organizasyon | Genç Cephe |
| Partner(ler) | Sofya Sapega |
Raman Dzmitrıyeviç Prataseviç veya Roman Dmitriyeviç Protaseviç (Belarusça: Раман Дзмітрыевіч Пратасевіч, Rusça: Роман Дмитриевич Протасевич; d. 5 Mayıs 1995), Belaruslu blogcu ve siyasi aktivisttir. Telegram kanalı Nexta'nın genel yayın yönetmeni ve Telegram kanalı "Beynin Beyaz Rusyası" (Rusça: Беларусь головного мозга) baş editörüydü. Prataseviç, Belarus hava trafik kontrolü tarafından iletilen sahte bir bomba tehdidi nedeniyle 23 Mayıs 2021'de Belarus cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun emriyle Minsk'e yönlendirilen Ryanair'in 4978 sefer sayılı uçuşundan sonra Belarus makamları tarafından tutuklandı.[1]
13 Nisan 2023'te savcılar, Protasevich'i "toplumsal nefreti kışkırtmak", kitlesel isyanlar düzenlemek ve Lukashenko hükûmetini devirmek için çağrıda bulunan aşırılık yanlısı grupları örgütlemek ve yönetmek suçlamaları da dahil olmak üzere başka suçlamalarla suçladı. Yeni aşırıcılık suçlamalarına yanıt olarak Protaseviç suçsuz olduğunu ileri sürdü ve suçlamaları reddetti.
21 Nisan 2023'te duruşma, iddia makamının kapanış konuşmalarını dinledi. Duruşmada savcı Nataliya Sokolova, Protaseviç'in tutuklanmasının ardından yaptığı işbirliği nedeniyle sürgünde bulunan diğerlerinden daha az ceza alacağını belirterek Protaseviç hakkında 10 yıl hapis cezası istedi.
26 Nisan 2023'te savunma kapanış konuşmasını yaptı ve Protasevich duruşmayla ilgili son sözlerini söyledi. Protasevich suçlu olduğunu kabul etti ve eylemlerinde başkaları tarafından kullanıldığını iddia etti. Savunması, Protaseviç'e verilen cezanın düşürülmesini istedi çünkü uzun bir ceza "[Protaseviç]'in aile kurmasını engelleyecektir."
3 Mayıs 2023'te Protaseviç sekiz yıl hapis cezasına çarptırıldı
22 Mayıs 2023'te Protasevich'in affedildiği açıklandı. Ertesi gün affı onaylandı ve Protaseviç serbest bırakıldı.
Özel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Prataseviç, 5 Mayıs 1995'te, Belarus'un başkenti Minsk'te doğdu.[2][3] 2019'da Polonya'ya taşındı.
Prataseviç'in babası Dzmitri, Belarus ordusunda yedek subay ve Belarus askeri akademisinde öğretim görevlisidir.[4] 6 Mayıs 2021'de devlet başkanı Aleksandr Lukaşenko'nun özel bir kararnamesi ile askeri rütbesi ve madalyaları geri alındı.[3] Prataseviç'in ailesi, Ağustos 2020'de oğullarının yanına Polonya'ya taşındı.[4][5]
Prataseviç, 23 Mayıs 2021'de Belarus makamları tarafından gözaltına alınan Rus vatandaşı Sofya Sapega ile ilişki içindedir.[6][7] Sapega'nın annesine göre, o ve Prataseviç, Mayıs 2021'de tutuklanmadan önce yaklaşık altı aydır birbirlerini tanıyorlardı.[8] Sapega, Rusya'nın Vladivostok şehrinde doğdu, ancak hayatının çoğunu Belarus'ta geçirdi.[7][8] Tutuklandığı sırada Vilnius'taki Avrupa Beşeri Bilimler Üniversitesi'nde uluslararası hukuk öğrencisiydi.[8]
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Belarus'taki muhalefet aktivizmi ve çalışmaları (2011-2019)
[değiştir | kaynağı değiştir]Prataseviç bir muhalefet aktivisti ve birkaç kez gözaltına alındığı 2010'ların başından beri protestolara katıldı.[9]
2011'den beri muhalefet örgütü Genç Cephe'nin üyesidir.[9] Yetkililer tarafından saldırıya uğradığı 2012 yılına kadar devlet başkanı Aleksandr Lukaşenko'ya karşı bir sosyal ağ olan VKontakte'de büyük bir grubu birlikte yönetti.[10] Bir ay boyunca Euromaidan protestolarına katıldı.[11]
2018 yılında okuldan atılana kadar Belarus Devlet Üniversitesi'nde gazetecilik okudu.[12] 2017 yılında Kurapaty'de izinsiz bir etkinliğe katılmakla suçlandı, ancak mahkemede o gün için bir mazereti olduğunu kanıtladı.[13] Bir röportajda, birkaç yıl boyunca birkaç büyük Belarus medyasında muhabirlik yaptığını söyledi.
25 Haziran'da Prataseviç hapishaneden serbest bırakıldı ve ev hapsine alındı.[14][15] Aynı zamanda Twitter ve Telegram'da çevrimiçi olarak yeniden ortaya çıktı; Twitter'daki gönderileri 18 Ağustos 2021'de durdu.[16] Ailesinin onunla son teması, Ekim 2021'de Sofya Sapega aracılığıyla oldu.[17][17]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Plane carrying Belarusian opposition figure ordered to divert to Minsk by President Alexander Lukashenko". www.abc.net.au (İngilizce). 23 Mayıs 2021. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021.
- ^ "КДБ унёс Сцяпана Пуцілу і Рамана Пратасевіча ў спіс тэрарыстаў". Nasha Niva (Belarusça). 19 Kasım 2020. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2021.
- ^ a b "Biography of Roman Protasevich: what is known about the Belarusian oppositionist". UNIAN (Ukraynaca). 26 Mayıs 2021. 19 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.
- ^ a b "Who is Roman Protasevich? Belarus dissident blogger in profile". BBC News. 24 Mayıs 2021. 19 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.
- ^ "Лукашенко лишил воинского звания отца бывшего главреда Nexta Дмитрия Протасевича" [Lukashenko stripped the father of former Nexta editor-in-chief Dmitri Protasevich of his military rank] (Rusça). 6 Mayıs 2021. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ "Families in anguish over pair held in Belarus". BBC News (İngilizce). 25 Mayıs 2021. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ a b "Belarus plane: What we know and what we don't". BBC. 25 Mayıs 2021. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021.
- ^ a b c "Belarus plane: Who is Russian student Sofia Sapega?". BBC News. 27 Mayıs 2021. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.
- ^ a b "Бывший журналист Еврорадио Роман Протасевич попросил убежища в Польше" [Eski Euroradio muhabiri Raman Prataseviç Polonya'ya iltica talebinde bulundu]. Новости Беларуси | euroradio.fm (Rusça). 22 Ocak 2020. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ "Роман Протасевич: О политике в семье не говорим" [Raman Prataseviç: Aile içinde siyaset hakkında konuşmayız]. belaruspartisan.by (Rusça). 5 Aralık 2011. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021.
- ^ "Братская война. За что воюет белорусский доброволец в Донбассе" [Kardeşlik Savaşı. Belaruslu gönüllüler Donbas'ta ne için savaşıyor?]. ФОКУС (Rusça). 16 Haziran 2015. 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ "З журфака адлічылі блогера Рамана Пратасевіча" [Blogger Raman Prataseviç gazetecilik okulundan atıldı]. novychas.by (Belarusça). 27 Ocak 2018. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021.
- ^ "Суд оправдал блогера Романа Протасевича" [Mahkeme blog yazarı Raman Prataseviç'i beraat ettirdi]. spring96.org (Rusça). 17 Nisan 2017. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ "Roman Protasevich: House arrest for man seized in Ryanair Belarus jet drama". BBC News (İngilizce). 25 Haziran 2021. 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021.
- ^ "Belarus moves Roman Protasevich, Sofia Sapega to house arrest". www.aljazeera.com (İngilizce). 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021.
- ^ Reuters (7 Temmuz 2021). "Belarusian dissident arrested in plane grounding appears to resurface online". Reuters (İngilizce). Erişim tarihi: 11 Kasım 2021.
- ^ a b "Роман Протасевич пропал из Интернета на 3 месяца. Узнали у матери, что с ним (арест он больше не отбывает с Сапегой)". ZERKALO.IO (Rusça). 10 Kasım 2021. 10 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021.
