İçeriğe atla

Piyemonte

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Piyemont sayfasından yönlendirildi)
Piemont Bölgesi
Piemonte
İdari bölge
Piemont
Piemont Bölgesi bayrağı
Bayrak
Piemont Bölgesi arması
Arma
İllerAlessandria
Asti ili
Biella ili
Cuneo ili
Novara ili
Torino ili
Verbano-Cusio-Ossola ili
Vercelli ili
İdare
 • Bölge BaşkanıRoberto Cota (Lega Nord)
Yüzölçümü
 • Toplam25402 km²
Nüfus
 • Toplam4 457 335 (30−4−2.016)

Piyemonte (İtalyanca: Piemonte ; Piemontça: Piemont) İtalya'nın 20 bölgesinden biridir. Özerkliğini 1948 anayasası ile kazanmış olan 20 bölgeden birisi olan Piyemonte'un yüzölçümü 25.399 km², nüfusu ise 4,45 milyondur.

Bölgenin başkenti Torino (Piemontce: Turin) kentidir. Bölge başbakanı Roberto Cota (Lega Nord)'dur.

Piyemonte, kuzeyinde İsviçre'nin Valais ve Ticino kantonları ile İtalya'nın Valle d'Aosta, doğusunda Lombardiya ve Emilia-Romagna, batıda Fransa'nın Rhone-Alpes ve Provence-Alps-Cote d'Azur bölgesi ile Güney Ligurya ile çevrilidir.

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]
Piyemonte Maggiore Gölü, Rosa dağı ve Verbania üzerinden bir görünüm
Arka planda uzaktaki Alpler ile bir Monferrato manzarası.

Piyemonte, Po Nehri'nin yükseldiği Monviso ve Monte Rosa dahil olmak üzere Alpler ile üç taraftan çevrilidir.

Fransa (Auvergne-Rhône-Alpes ve Provence-Alpes-Côte d'Azur), İsviçre (Ticino ve Valais) ve İtalya'nın Lombardiya, Ligurya, Aosta Vadisi bölgeleri ve çok küçük bir kısmında Emilia Romagna ile sınır komşusudur. Piyemonte coğrafyası %43,3 dağlık, geniş tepelik alanlar (%30,3) ve ovalardan (%26,4) oluşur.

Piyemonte, Sicilya'dan sonra İtalya'nın 20 bölgesinin en büyük ikinci bölgesidir. Bölgenin batısındaki Monviso'nun yamaçlarından yükselen ve İtalya'nın en büyük nehri olan Po nehrinin drenaj havzası üst kısmı ile büyük ölçüde çakışır. Po, bölgeyi üç taraftan çevreleyen Alpler ve Apenin dağları tarafından oluşturulan yarım daireyi boşaltır.

Monte Rosa ve Gran Paradiso masiflerinin engebeli zirvelerinden Vercelli ve Novara'nın nemli pirinç tarlalarına, Langhe, Roero ve Monferrato' un yumuşak yamaçlarından ovalara kırsal bölge çok çeşitlidir.

Tüm bölgenin %7,6'sı koruma alanı kabul edilir. 56 farklı ulusal veya bölgesel park vardır. En ünlülerinden biri Piyemonte ile Aosta Vadisi arasındaki Gran Paradiso Ulusal Parkı'dır.

Piyemonte genellikle ılıman iklimlidir ve Alpler rakım yükseldikçe giderek ılıman-soğuk ve daha soğuk hale gelir. Alçak rakımlarda bulunan bölgelerde, kışlar nispeten soğuktur ancak çok yağmurlu değildir ve genellikle güneşlidir. Bazen bol miktarda kar yağışı olasılığı vardır. Öte yandan kar yağışı, kuzeydoğu bölgelerinde daha az sıklıkta ve ara sıra görülür. Yazlar sıcaktır ve yerel olarak şiddetli gök gürültülü fırtına olasılığı vardır.[1]

Büyük kasabalar ve şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Nüfus sıralaması Şehir İsmi Nüfus
(ab) 		Yüzey
(km2) 		Yoğunluk
(ab/km2) 		Rakım
(m d.s.m.) 		Vilayet yada
metropol şehir
1 Torino 875,698 130.17 6,786 239 TO
2 Novara 104,411 103.05 1,013 162 NO
3 Alessandria 93,884 203.97 460 95 AL
4 Asti 76,424 151.82 504 123 AT
5 Moncalieri 57,060 47.63 1,197 260 TO
6 Cuneo 56,116 119.88 468 534 CN
7 Collegno 49,940 18.12 2,756 302 TO
8 Rivoli 48,819 29.52 1,653 390 TO
9 Nichelino 48,182 20.64 2,334 229 TO
10 Settimo Torinese 47,704 32.37 1,473 207 TO

Nüfusa göre sıralanmış 20.000'den fazla nüfuslu Piyemonte'nin diğer kasabaları:

Nüfus sıralaması Şehir ismi Nüfus
(ab) 		Yüzey
(km2) 		Yoğunluk
(ab/km2) 		Rakım
(m d.s.m.) 		Vilayet yada
metropol şehir
11 Vercelli 46,808 79.85 586 130 VC
12 Biella 44,860 46.68 961 417 BI
13 Grugliasco 37,906 13.12 2,889 293 TO
14 Chieri 36,778 54.30 677 305 TO
15 Pinerolo 35,778 50.28 711 376 TO
16 Casale Monferrato 34,565 86.32 400 116 AL
17 Venaria Reale 34,248 20.29 1,687 262 TO
18 Alba 31,419 54.01 581 172 CN
19 Verbania 30,933 36.62 844 197 VB
20 Bra 29,705 59.61 498 285 CN
21 Carmagnola 29,052 96.38 301 240 TO
22 Novi Ligure 28,257 54.22 521 199 AL
23 Tortona 27,575 99.29 278 122 AL
24 Chivasso 26,704 51.31 520 183 TO
25 Fossano 24,743 130.72 189 375 CN
26 Ivrea 23,598 30.19 781 253 TO
27 Orbassano 23,240 22.05 1,053 273 TO
28 Mondovì 22,592 87.25 258 395 CN
29 Borgomanero 21,709 32.36 670 307 NO
30 Savigliano 21,306 110.73 192 321 CN
31 Trecate 20,329 38.38 529 136 NO
32 Acqui Terme 20,054 33.30 602 156 AL

Bölge illeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Piemonte bölgesi illeri

Piyemonte bölgesi şu 8 ile ayrılmıştır:

İl adı Yüzölçümü (km²) Nüfus Yoğunluk (kişi/km²)
Alessandria ili 3.560 438.062 123,1
Asti ili 1.504 219.629 146,0
Biella ili 913 187.090 204,9
Cuneo ili 6.903 584.467 84,7
Novara ili 1.339 365.156 272,7
Torino ili 6.821 2.288.614 335,5
Verbano-Cusio-Ossola ili 2.255 162.618 72,1
Vercelli ili 2.088 179.164 85,8

Piyemonte bölgesindeki nüfusu 20.000'den büyük olan beldelerin listesi aşağıdadır:

Arma İlçe Nüfus
(kişi) 		Alan
(km²) 		Yoğunluk
(kişi/km²) 		İl
Torino 909.538 130,17 6.987 Torino ili
Novara 104.363 103,02 1.013 Novara ili
Alessandria 94.161 203,97 462 Alessandria ili
Asti 75.910 151,82 500 Asti ili
Moncalieri 58.087 47,63 1.220 Torino ili
Cuneo 55.464 119,88 463 Cuneo ili
Collegno 50.222 18,12 2.772 Torino ili
Rivoli 49.753 29,52 1.685 Torino ili
Nichelino 48.982 20,64 2.373 Torino ili
Settimo Torinese 47.796 32,37 1.474 Torino ili
Vercelli 46.967 79,85 588 Vercelli ili
Biella 45.845 46,68 982 Biella ili
Grugliasco 37.590 13,12 2.865 Torino ili
Casale Monferrato 35.993 86,32 417 Alessandria ili
Chieri 35.963 54,3 662 Torino ili
Pinerolo 35.938 50,28 715 Torino ili
Venaria Reale 34.833 20,29 1.717 Torino ili
Alba 31.272 54,01 579 Cuneo ili
Verbania 31.157 36,62 851 Verbano-Cusio-Ossola ili
Bra 29.796 59,61 526 Cuneo ili
Novi Ligure 28.687 54,22 529 Alessandria ili
Carmagnola 28.188 96,38 292 Torino ili
Tortona 27.534 99,29 277 Alessandria ili
Chivasso 25.981 51,31 506 Torino ili
Fossano 24.709 130,72 189 Cuneo ili
Ivrea 24.250 30,19 803 Torino ili
Mondovì 22.642 87,25 260 Cuneo ili
Orbassano 22.172 22,05 1.006 Torino ili
Borgomanero 21.362 32,36 660 Novara ili
Savigliano 20.991 110,73 190 Cuneo ili
Acqui Terme 20.449 33,42 612 Alessandria ili
Valenza 20.163 50,05 403 Alessandria ili

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sardinya Krallığı, 1856.

Piyemonte, tarihin erken dönemlerinde Taurini ve Salassi gibi Kelt-Ligurya kabileleri tarafından iskan edilmişti. Daha sonra bu kabileler burada Augusta Taurinorum (Torino) ve Eporedia (Ivrea) dahil olmak üzere birkaç koloni kuran Romalılar (yaklaşık MÖ 220) tarafından bastırıldılar. Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra bölge sırasıyla Burgundlar, Ostrogotlar (5. yüzyıl), Doğu Romalılar, Lombardlar (6. yüzyıl) ve Franklar (773) tarafından işgal edildi.

9. – 10. yüzyıllarda Macarlar, Sarazenler ve müslüman Morolar tarafından başka saldırılar oldu.[2] O zamanlar, Kutsal Roma İmparatorluğu içindeki İtalya Krallığı'nın parçası olan Piyemonte, birkaç marke bölgesine ve ilçeye bölünmüştü.

1046'da Savoy'lu Otto, başkenti Chambéry'i (artık Fransa sınırları içindedir) olan Piyemonte'yi Savoy ilçesine kattı. Asti ve Alessandria'nın güçlü belediyeleri ve Saluzzo ve Montferrat markizleri gibi diğer alanlar bağımsız kaldı. Savoy ilçesi 1416'da Savoy Dükalığı oldu ve Dük Emanuele Filiberto, 1563'te koltuğu Torino'ya taşıdı. 1720'de Savoy Dükü Sardinya krallığı'nı kurarak Sardinya kralı oldu ve Torino'nun bir Avrupa başkenti olarak önemini artırdı.

Alba Cumhuriyeti, 1796'da Piyemonte'de Fransaya bağlı bir cumhuriyet olarak kuruldu. Yeni bağlı cumhuriyet Piyemonte Cumhuriyeti, Avusturya ve Rus birlikleri tarafından yeniden işgal edilmeden önce 1798 ile 1799 yılları arasında hüküm sürdü.

Haziran 1800'de Piyemonte'de üçüncü bir bağlı cumhuriyet olan Subalpin Cumhuriyeti kuruldu. 1801'de tam Fransız kontrolüne girdi ve Eylül 1802'de Fransa tarafından ilhak edildi. Viyana Kongresi'nde Sardinya krallığı eski haline dönüştürüldü ve Fransa'ya karşı bir engel olarak güçlendirme için Ceneviz Cumhuriyeti'ni aldı.

Piyemonte, 1820-1821[3] ve 1848-1849'da Avusturya İmparatorluğu'na karşı daha önceki başarısız savaşların ardından, 1859-1861'de İtalya'nın birleşmesi nde bir sıçrama tahtasıydı. Bu sürece bazen Piyemonteleşme denilir.[4] Ancak bu çabalar daha sonra kırsal çiftçilerin direnişiyle karşılaştı.[5][6]

Savoie Hanedanı İtalya kralları oldu ve Torino kısa bir süre İtalya başkenti oldu. Ancak İtalyan başkenti Floransa'ya ve ardından Roma'ya taşındığında, Piyemonte'nin idari ve kurumsal önemi azaldı. Piyemonte'nin tarihsel rolünün tek kabulü, İtalya'nın veliaht prens'inin Piedmonte prensi olarak bilinmesiydi. İtalya'nın birleşmesinden sonraPiyemonte, ilk İtalyan sanayileşmesindeki en önemli bölgelerden biriydi.[7]

Resimler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Piyemonte
  • Acqui Terme
    Acqui Terme
  • Alba
    Alba
  • Bra
    Bra
  • Carmagnola
    Carmagnola
  • Casale Monferrato
    Casale Monferrato
  • Domodossola
    Domodossola
  • Fossano
    Fossano
  • İvrea
    İvrea
  • Moncalieri
    Moncalieri
  • Mondovì
    Mondovì
  • Nizza Monferrato
    Nizza Monferrato
  • Orbassano
    Orbassano
  • Pinerolo
    Pinerolo
  • Racconigi
    Racconigi
  • Rivoli
    Rivoli
  • Tortona
    Tortona
  • Varallo
    Varallo
  • Venaria Reale
    Venaria Reale
  • Monviso manzarsı
    Monviso manzarsı
  • La Morra, Novara
    La Morra, Novara
  • Casorzo, Asti
    Casorzo, Asti
  • San Marzano Oliveto, Asti
    San Marzano Oliveto, Asti
  • Gabiano Şatosu
    Gabiano Şatosu
  • Acqui Terme kaplıcaları, Alessandria
    Acqui Terme kaplıcaları, Alessandria
  • Torino, Alpler manzarası
    Torino, Alpler manzarası
  • Monferrato tepesi
    Monferrato tepesi
  • Superga Basilikası
    Superga Basilikası
  • San Giulio Adası - Orta Gölü
    San Giulio Adası - Orta Gölü
  • Maggiore Gölü
    Maggiore Gölü
  • Barolo
    Barolo
  • Kont Cavour'un Şatosu, Alba, Novara
    Kont Cavour'un Şatosu, Alba, Novara
  • Crissolo Cuneo
    Crissolo Cuneo
  • Pian della Regina, Crissolo
    Pian della Regina, Crissolo
  • Sacra di San Michele, Val di Susa, Torino
    Sacra di San Michele, Val di Susa, Torino

Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölgenin gayri safi yurt içi hasılası (GSYİH) 2018'de 137,4 milyar avro oldu ve İtalya'nın GSYİH'sının %7,8'ini oluşturdu. Kişi başına GSYİH, satın alma gücü paritesi ile aynı yıl 31.300 avro veya AB27 ortalamasının %104'üydü. Çalışan başına GSYİH, AB ortalamasının %111'iydi.[8]

2006'dan beri Piyemonte Yatırım, İhracat ve Turizm Ajansı dış yatırımı kolaylaştırmak için Piyemonte sanayi ve turizmini tanıtmaya başladı. Ajans, bölgeyi uluslararası düzeyde tanıtmak için önceden var olan yerel kuruluşlar tarafından yürütülen faaliyetleri birleştiren ilk İtalyan kurumuydu.

Otomotiv

[değiştir | kaynağı değiştir]
Maserati Quattroporte
Maserati Levante

Bölge, en önemlisi FIAT grubunun bulunduğu Torino olmak üzere büyük sanayi merkezlerini kapsar ama artık kitlesel pazarda FIAT arabaları değil daha az miktarlı ama lüks Maserati arabaları üretilir (2020'de üretim sayısı 36.702 araçtı).[9] Eski FIAT tesislerinin çoğu artık başka şirketlerindir: havacılık Leonardo S.p.A.'ya, turbo jet motorları General Electric'e, yüksek hızlı trenler Alstom'a, rulmanlar SKF'ye aittir. FIAT artık bağımsız bir şirket olarak yoktur. Araba üretimi Stellantis'e ait olup kamyon, otobüs, traktör, tarım ve inşaat makineleri bağımsız CNH Industrial şirketi tarafından üretilmektedir (üretim faaliyetlerinin çoğu Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılmaktadır. Piyemonte'de yalnızca San Mauro Torinese'de New Holland ekskavatörlerinin ve Torino'da IVECO dizel motorlarının üretimi yapılmaktadır) Artık hiçbirinin merkezi Torino'da değildir ancak bazı araştırma ve geliştirme merkezleri hala çalışmaktadır.

İtalyan motorlu araç üretiminin zirvesine 1989'da 2,22 milyon adetle ulaşıldı ancak 2019'da (COVID pandemisinden önce) araç üretimi sadece 0,92 milyon adetti. Mevcut İtalyan otomobil üretimi bile artık maliyet düşürmek için Pomigliano d'Arco (2020'de 140.478), Melfi (2020'de 229.848) ve Atessa'ya (2020'de 257.026) olacak şekilde Güney İtalya'ya taşındı.[9]

Bazı otomotiv tedarikçileri hala buradadır:

Elektronik ve Endüstriyel Ekipman

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yüksek teknoloji üretiminde bazı önemli şirketler buradadır:

Comau (endüstriyel robotlar) ve Prima Industrie (lazer ekipmanı).

Silikon wafer üretimi MEMC tarafından Novara'da yapılır.

Bir zamanlar fabrikaları Scarmagno ve Ivrea'daki büyük elektronik endüstrisi Olivetti küçük ölçekli bilgisayar hizmet şirketi olmuş artık bilgisayar üretmemektedir.

Leonardo Elettronica, Torino-Caselle'de uçak görev sistemleri ve havacılık bilgisayarları geliştirir ve üretir.

Piyemonte'de çok uzun bir zamandır makine yapımı, kazı makineleri, teleskopik yükleyiciler, endüstriyel buzdolapları, baskı makineleri, kağıt makineleri, paketleme makineleri, cam makineleri, türbinler ve yüksek hızlı tren imalatı yapılmaktadır.

  • Ekskavatör New Holland E 215B
    Ekskavatör
    New Holland E 215B
  • Teleskopik Taşıyıcı Merlo Roto
    Teleskopik Taşıyıcı Merlo Roto
  • Robot Comau Aura
    Robot
    Comau Aura
  • Yüksek hızlı tren Alstom AGV
    Yüksek hızlı tren
    Alstom AGV

Havacılık ve Savunma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aslında Piyemonte'deki en önemli sektörlerden birisi askeri havacılık ve fabrikalarıdır:

Yünlü Tekstil

[değiştir | kaynağı değiştir]

İtalya hala dünyanın en büyük taranmış (2018'de %71,8)[10] ve penye (73.4% in 2018)Kaynak hatası: <ref> etiketi için </ref> kapanışı eksik (Bkz: Kaynak gösterme) yünlü kumaş ihracatçısıdır. Bunlar, Çin tekstil ihracatının hakim olmadığı tek iki kumaş türüdür. İtalya'da yün işleyen üç sanayi bölgesi vardır. Bunlardan biri Biella, Piyemonte'dedir.

Yün işlemenin bazı temel aşamaları kısmen aşağıda gösterilmiştir:

Mücevher

[değiştir | kaynağı değiştir]

İtalya'nın dört endüstriyel mücevherat bölgesinden biri Valenza'dadır. Damiani, Bulgari ve Cartier gibi büyük mücevher şirketlerinin ve diğer birçok küçük şirketin burada fabrikaları vardır.

  • Valenza'daki Bulgari fabrikası
    Valenza'daki Bulgari fabrikası
  • Cartier: Bismarck Safir Kolye
    Cartier: Bismarck Safir Kolye
  • Cartier: Mackay zümrüt ve pırlanta kolye
    Cartier: Mackay zümrüt ve pırlanta kolye

Gıda sektörü

[değiştir | kaynağı değiştir]

2006'dan bu yana Piedmont bölgesi, Po vadisi ve kuzey İtalya'nın zengin tarımsal ve bağcılık değerini vurgulayan Slow Food hareketinin ve Terra Madre'nin başlamasından yararlandı.

Eataly yemek salonları zinciri Slow Food ile işbirliği içinde çalışır. Piyemonte, İtalya'nın önde gelen şekerleme, kahve, pirinç ve beyaz yer mantarı üreticisidir.

Kaliteli DOC ve DOCG şarapları üretiminde 1.982.718 hl ile 20 yer arasında 3. sırada, tüm türlerde ise (beyaz, kırmızı, tatlı, köpüklü) 17 DOCG şarabı vardır. 2019'da Piyemonte, İtalya'dan yapılan şarap ihracatının %16,5'ini üretti ve %36 ile Veneto'nun ardından ikinci sıradaydı.[11]

Piyemonte'deki tipik gıda sanayileri:

  • Alkollü içkiler
    • Nebbiolo, Barbera ve Dolcetto üzümlerinden kaliteli sek kırmızı şarap üretimi
    • Kaliteli sek beyaz şarap üretimi
    • Dolcetto ve Erbaluce üzümlerinden tatlı beyaz şarap üretimi
    • Piyemontede icat edilen vermutun üretimi
    • Asti Spumante, Alta Langa, Cortese di Gavi marka köpüklü şarap üretimi
  • Kahve
    • Lavazza kahve üretimi
    • Bicherin kahve/çikolata likörü üretimi
  • Şekerleme
    • Geleneksel çikolata Gianduiotto üretimi
    • Çeşitli çikolata ve pralin üretimi
    • Torrone üretimi
    • Nutella tatlı hamur üretimi
    • Bisküvi üretimi
  • Nefis yiyecekler
    • Alba'dan beyaz yer mantarı ve çeşniler, bal, salam ve prosciutto gibi beyaz yer mantarlı ürünlerin üretimi
    • Çok kaliteli marine edilmiş sığır Gradisca veya kurutulmuş sığır eti üretimi Bresaola
  • Tahıllar
    • Kuru risotto karışımları üretimi

İşsizlik

[değiştir | kaynağı değiştir]

İşsizlik oranı 2020'de %7,5 oldu.[12]

Yıl 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
İşsizlik yüzdesi 4.1% 4.2% 5.1% 6.8% 7.5% 7.6% 9.2% 10.5% 11.3% 10.2% 9.3% 9.1% 8.2% 7.7% 7.5% 7.3%

Tarım

[değiştir | kaynağı değiştir]
Novara ve Vercelli arasındaki pirinç tarlaları.

Piyemonte ovası verimli bir tarım bölgesidir. Piyemonte'deki ana tarım ürünleri tahıllar, ulusal üretimin %10'undan fazlasını temsil eden pirinç, mısır, şarap yapımı için üzüm, meyve ve süttür.[13] 2000 yılında 800.000'den fazla büyükbaş hayvanla, hayvancılık üretimi Piyemonte'deki toplam tarımsal üretimin yarısını oluşturur.

Piedmont, İtalya'daki en büyük bağcılık bölgelerinden biridir. 700 km2 (170.000 akre) üzüm bağının yarısından fazlası Denominazione di Origine Controllata (DOC) tescillidir. Alba yakınlarındaki Langhe'den Barolo ve Barbaresco ve Asti çevresindeki bağlardan Moscato d'Asti ve köpüklü Asti gibi prestijli şaraplar üretir. Asti şehri, Tanaro Nehir ovasında Torino'nun yaklaşık 55 km (34 mil) doğusundadır ve 22 Haziran 2014'te resmi olarak UNESCO Dünya Mirası alanı ilan edilen dünyanın en iyi bilinen İtalyan şarap bölgelerinden biri olan Montferrat'ın en önemli merkezlerinden biridir.[14] Yerli üzüm çeşitleri arasında Nebbiolo, Barbera, Dolcetto, Freisa, Grignolino ve Brachetto bulunur.

Turizm

[değiştir | kaynağı değiştir]

Piyemonte'de turizm, yaklaşık 75.534 kişiyi istihdam eder ve konaklama ve yemek sektöründe faaliyet gösteren 17.367 şirketi, 1.473 otel ve diğer turistik konaklama yerlerini kapsar. Sektör, İtalya'da 80.196 milyon Euro'luk toplam tahmin edilen turizm harcamasının %3,3'ü olan 2.671 milyon Euro'luk bir ciro elde eder.

Bölge, hem yabancı ziyaretçiler hem de İtalya'nın diğer bölgelerinden gelenler arasında popülerdir. 2002'de 1.124.696'sı (%42) yabancı olmak üzere toplam 2.651.068 turist geldi.

Piyemonte'de geleneksel olarak önde gelen turizm bölgeleri, toplam gecelemelerin %32,84'ünü oluşturan Göller Bölgesi'dir ("Piyemonte rivierası") ve %26,51'ini oluşturan Torino metropol alanıdır.[15]

Piyemonte'de 2006'da Torino 2006 Kış Olimpiyatları ve 2007'de 2007 Dünya Üniversiteler Kış Oyunları yapıldı.

Alp turizmi, Alagna Valsesia ve Sestriere gibi oldukça gelişmiş birkaç istasyonda yoğunlaşma eğilimindedir. 1980 civarında, uzun mesafe yolu Grande Traversata delle Alpi (GTA), uzak, seyrek yerleşimli vadilerin çeşitliliğine daha fazla dikkat çekmek için yapıldı.

Piyemonte'deki turizm endüstrisi içinde Kraliyet Rezidansları sisteminden de bahsedilmelidir. Herşeyden önce, 1997'den beri UNESCO Dünya Mirası Alanlarının bir parçasıdır ve ikinci olarak, İtalya'nın başka bir yerinde böyle bir ağ bulunamadığı için bölgenin bir özelliğini temsil eder. Savoy Kraliyet Evi Konutları, Piyemonte'nin tarihi ve kültürel mirasına aittir ve günümüzde turizm alanında merkezi bir rol oynar.[16] Turizm endüstrisinin birkaç oyuncu ve paydaşın bir karışımı ile tanımlandığı gerçeklikte, Kraliyet Konutları gibi bir sistemin veya ağın oluşturulması, rekabet avantajının yanı sıra tüm bölge için ek bir faydayı temsil eder.[17] Bu yüzden turizmin uzun vadeli değer yaratmada kilit bir faktör olduğu ve işbirlikçi bakış açısıyla çalışmanın esas olduğu düşünüldüğünde[18] Kraliyet Konutları ağı dikkate değer bir örnektir.

Ulaşım

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kara

[değiştir | kaynağı değiştir]

Fréjus ve Colle di Tenda tünelleri ve Montgenèvre Geçidi aracılığıyla komşu Fransa ile bağlantılar vardır. Piyemonte ayrıca İsviçre ile Simplon ve Büyük St Bernard geçitleriyle bağlantı kurar. İsviçre'ye İsviçre sınırı üzerinde Arona'dan başlayıp Locarno'da biten doğu Piyemonte'yi geçen normal bir yol üzerinden ulaşmak mümkündür.

Bölge, İtalyan bölgeleri arasında en uzun otoyol ağına sahiptir (yaklaşık 800 km). Torino'dan başlayarak onu bölgedeki diğer illere ve İtalya'nın diğer bölgelerine bağlar.

2001'de 1.000 kişiye düşen binek otomobil sayısı 623'tü (575 olan ulusal ortalamanın üzerindedir).[13]

Torino–Milano hızlı treni vardır ve seyahat süresi sadece 52 dakikadır.

Hava

[değiştir | kaynağı değiştir]

Torino-Caselle Uluslararası Havaliman'dan iç ve dış hat uçuşları yapılır. 2019'da (COVID-19 pandemisinden önce) 3.952.158 yolcu ve 3.334 ton kargo elleçlemiştir.[13]

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Torino Üniversitesi
Torino Politeknik Üniversitekampüsü

Piyemonte ekonomisi, İtalya'nın önde gelen üniversitelerinden bazıları da dahil olmak üzere, yüksek öğrenime yönelik zengin bir devlet desteği geçmişine dayanır. Piyemonte, ünlü Torino Üniversitesi, Torino Politeknik Üniversitesi, Eastern Piedmont Üniversitesi ve daha yakın zamanda Birleşmiş Milletler Bölgelerarası Suç ve Adalet Araştırma Enstitüsü'ne ev sahipliği yapmaktadır.[19]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Rosa, Diego (April 2005). "DIDATTICA - La neve" (PDF). Rivista Ligure di Meteorologia. Società Meteorologica Italiana - Sezione Ligura. s. 3. 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2009. 
  2. ^ Daftary, Farhad (1990). The Ismāʻı̄lı̄s: Their History and DoctrinesÜcretsiz kayıt gerekli. Cambridge University Press. ISBN 0-521-37019-1. 
  3. ^ "History of Italy". 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Collier, p. 75.
  5. ^ Valeria Fargion, From the Southern to the Northern Question: Territorial and Social Politics in Italy 23 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., paper presented at the RC 19 conference 'Welfare state restructuring: processes and social outcomes', 2–4 September 2004, Sciences-Po Paris. Retrieved 7 January 2007.
  6. ^ Anna Bull, Regionalism in Italy 10 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Europa 2(4). Retrieved 7 January 2007.
  7. ^ Marco Meriggi, (1996). Breve Storia dell'Italia Settentrionale, dall'Ottocento a Oggi. 1st ed. Italy: Donzelli Dditore, Rome.
  8. ^ "Regional GDP per capita ranged from 30% to 263% of the EU average in 2018". Eurostat. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ a b "Stellantis production report" (İtalyanca). 11 Ocak 2021. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Who exported Woven fabrics of carded wool in 2018?". 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Export of wine by region in Italy 2019". Statista (İngilizce). 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022. 
  12. ^ "Unemployment NUTS 2 regions Eurostat" (İngilizce). 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ a b c "Eurostat". Europa (web portal). 10 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2010. 
  14. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Vineyard Landscape of Piedmont: Langhe-Roero and Monferrato". 26 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ [1] 26 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  16. ^ AA.VV. (2004). Dimore Reali e la Corona di Delizie - Palazzi, castelli e ville sabaude in Piemonte I. Torino: La Stampa. ss. 1-13. 
  17. ^ Cortese, Damiano (2018). L'azienda turistica: nuovi scenari e modelli evolutivi. Torino: Giappichelli Editore. ss. 63-77. 
  18. ^ Cortese D., Giacosa E., Cantino V. (2018). Knowledge sharing for coopetition in tourist destinations: the difficult path to the network. Springer. ss. 1-12. 
  19. ^ Şablon:Web'den alıntı yapın

Alıntılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Piyemonte ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Koordinatlar: 44°57′35, N°7′55

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Piyemonte&oldid=34504604" sayfasından alınmıştır