İçeriğe atla

Paris Dünya Fuarı (1900)

Kontrol Edilmiş
Vikipedi, özgür ansiklopedi

1900 Paris Dünya Fuarı[1] veya 1900 Paris Dünya Sergisi[2] (Fransızcal’Exposition universelle de 1900(Fransızca telaffuz: [ɛkspozisjɔ̃ ynivɛʁsɛl])), 1900 yılının 14 Nisan-12 Kasım tarihleri arasında düzenlenen bir dünya sergisidir. Fransa'nın başkenti Paris'te gerçekleştirilmiş ve geçen yüzyıldaki başarıları kutlamak ve gelişmeyi ivmelendirmek amaçlanmıştır. Les Invalides Meydanı, Champ de Mars, Trocadéro, Sen Nehrinin kıyıları ve Vincennes Ormanında düzenelenen bu etkinliği 50 milyondan fazla kişi ziyaret eder. Fuar süresi boyunca 1900 Yaz Olimpiyatları da dahil olmak üzere bir sürü uluslarası kongre, etkinlik gerçekleşir.

Bu etkinlik süresi boyunca Grande Roue de Paris (dönme dolap), Rue de l'Avenir (yürüyen bant), ilk düzenli troleybüs hattı, yürüyen merdiven, dizel motor, elektirkli araba, çinko-karbon pil, elektirkli itfaiye aracı, konuşan film, telegrafon (ilk magnetik ses kaydedici), galalit , matruşka bebekler [a] gibi bir sürü yeni teknolojik icat sergilenir. Ayrıca Art Nouveau tarzının dünya duyulmasını sağlar. Trocadéro Sarayının bahçesinde inşa edilen çok sayıda pavyon ile Büyük bir kolonyal güç olan Fransa gücünü sergiler.

Etkinlik için yapılan Grand Palais, Petit Palais, Pont Alexandre III, Gare d'Orsay ve Hector Guimard tarafından yapılan girişiyle Paris Metrosunun 1. hattı günümüze kadar gelmiştir.

İlk kez 1851 yılında Londra'da düzenlenen Dünya Fuarına katılan Fransız İmparatoru 3.Napolyon'u çok etkilenir ve 1855 Paris Dünya Fuarını düzenler. Niyeti Fransız ticaretinin, teknolojisinin, kültürünün gelişmesini temin etmektir. Ardından 1867'de, -3.Napolyon'un 1870'de devrilmesinden sonra- 1878 yılında ve -Paris Komününün mağlup edilmesinde sonraki milli birliğinin kutlanması ve- 1889 yılında Fransız Devriminin yüzüncü kutlamaları gerçekleşir.[3][4]

Katılan ülkeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Fransa, Dünya'nın dört bir yanından ülkeleri kendi kültür ve başarılarını sergilenemeleri için davet eder. Elli altı davetten kırk tanesi icabet eder ve bunun yanında Fransa, Hollanda, Büyük Britanya ve Portekiz'in bazı koloni ve vassalları da katılır.[5]

Katılan ülkeler[6]

Avusturya, Bosna-Hersek ve Macaristan, Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun dahilinde olmalarına rağmen bağımsız devletler şeklinde katılırlar. Finlandiya, Rue des Nations'da milli köşkünün olmasında rağmen resmi olarak Rusya'nın bir parçası olarak katılmıştır. Mısır'ın da kendi köşkü olsa da Osmanlı'nın bir parçası olarak katılır. Bazı temsil edilmeyen ülkelerden gelen katılımcılar, "Uluslarası Kısım"a dahil edilirler.[6]

Katılan koloni ve vassallar ise şunlardır: Fransız Batı Afrikası, Cezayiri, Dahomey, Fildişi Sahili, Ginesi, Guyanası, Hindçini, Hindistanı, Kamboçyası, Kongosu, Laosu, Madagaskarı, Senegali, Somalilandı, Sudanı, Tonkin, Tunusu, Guadeloupe, Martinik, Mayotte, Polinezya, Réunion, Saint Pierre ve Miquelon, Yeni Kaledonya; Hollanda Doğu Hint Adaları, Britanya Kanadası, Seylanı, Hindistanı, Batı Avustralyası ve Portekiz kolonileri.[6]

Teşhir alanı, Sen Nehrinin iki yakasında Les Invalides Meydanından Champ de Mars'daki Eyfel Kulesine (1889 Fuarı için inşa edilmiştir) kadar, 112 hektar (280 akre) büyüklüğünde bir sahaya

Porte Monumentale

Pont Alexandre III

Tematik pavyonlar[b]

[değiştir | kaynağı değiştir]

Endüstriyel, ticari, bilimsel, teknolojik ve kültürel sergilere ev sahipliği yapan Fransız organizasyonu, Les Invalides Meydanı ve Champ de Mars'a devasa payvonlar inşa ederler

Optik, İllüzyon ve Akvaryum Sarayları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Elektrik Sarayı ve Su Şatosu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Elektrik Sarayı (FransızcaLe palais de l'Électricité) ve bitişiğindeki Su Şatosu (FransızcaChateau d'Eau), mimar Eugène Hénard ve Edmond Paulin tarafıca tasarlanmıştı[9] ve etkiniliğin en popüler yerlerinden biri oldu. Elektrik Sarayı, 1889 Fuar'ından kalan eski Champ de Mars Sarayının mimari unsurlarını içeren, 420 metre uzunluğunda ve 60 metre genişliğinde tavus kuşu kuyruğunu andıran şekliyle büyük ve görkemliydi. Tepesinde Elektiriğin Ruhu isimli ışıklandırılmış büyük bir yıldız ve elinde havaya doğru kaldırılmış 50.000 voltluk, ki enerji sarayın içindeki buhar motorlar ve jeneratörlerince temin edilirdi, meşale taşıyan bir savaş arabası bulunan 6,5 m boyunda bir heykel bulunmaktaydı.

Elektrikli aydınlatmalar daha çok akşam saatlerinde de Fuarın açık kalması için kullanılırdı. Gerekli olan elektrik için saatte 200.000 kilogram (440.000 lb) petrol kullanılmaktaydı.[10]

Grand Palais and Petit Palais

[değiştir | kaynağı değiştir]

Endüstri, Dekorasyon ve Ziraat Sarayları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Milli Pavyonlar(Köşkler)

[değiştir | kaynağı değiştir]

The Rue des Nations

[değiştir | kaynağı değiştir]

Diğer yerlerdekiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kolonyal pavyonlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Fuar; bilimsel, endüstriyel ve sanatsal sarayların yanında muhtelif sıra dışı eğlence merkezleri, atraksiyonlar ve ilgi çekici şeylere sahipti. Bunlardan bazıları şunlardır:

The Grande Roue de Paris

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yürüyen bant, elektrikli tren ve elektrobüs

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tiyatro ve Müzik Salonları

[değiştir | kaynağı değiştir]


1900 Yaz Olimpliyatları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Banquet des maires

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir diğer önemli etkinlik Fransız Cumhurbaşkanı Émile Loubet'nin ev sahipliğinde tahakkuk edilen büyük ziyafettir. Fransa, Cezayir ve koloni şehirlerinin 20.777 valisinin 22 Eylül tarihinde, Tuileries Bahçesindeki iki devasa çadırda,[11] ağırlandığı bu akşam yemeği ziyafeti 11 mutfakta hazırlanıp 606 masaya servis edilmiş ve masaların ihtiyaç ve isteklerinin kaşılanmasında ve organizasyonun koordinesinde telefon ve çeşitli taşıtlar kullanılmıştır.[4]

Giriş ücreti ve maliyetler

[değiştir | kaynağı değiştir]
1900 Dünya Fuarının tahvili

Dünya Fuarında Art Nouveau

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sinema görüntüleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Georges Méliès ve Edison Manufacturing Company'nin yapımcısı James H. White tarafından yapılan kısa bir sessiz film günümüze ulaşmayı başarmıştır.

Paris Dünya Fuarına ait görüntüler

ancak katılımcılar için düşük karla sonuçlandığından olumsuz eleştiriler almış[12] ve Paris 1937 yılına kadar başka dünya fuarına ev sahipliği yapmamıştır.[13]

Basın, tıpkı daha önceki fuarda Eyfel Kulesi'nin çirkin ve basit bir endüstriyel yapı olarak değerlendirilmesi gibi 1900 Paris Dünya Fuarı yapılarını da zevksiz tasarlanmış ve müsrif imalatlar olarak değerlendirmiştir.

Fuarda yabancı ülkeler için geleneksel olarak Milletler Caddesi ayrılmıştı. Ülkelerin güçlerine ve hiyerarşik durumlarına göre konumlandığı bu alanda İtalya ve ABD pavyonları arasında tek yapıdan oluşan Osmanlı pavyonu yer almıştır.

  1. ^ bu icatların bazıları daha önceki dünya fuarları ve çeşitli etkinliklerde teşhir edilmiştir. Çeşitli özelliğe sahip versiyonları ilk kez sergilenmiştir.
  2. ^ Pavyon kelimesi, fuar bölmesi, bir bahçe içindeki binalardan her biri manasına da gelmektedir.[7][8] Köşk kelimesi de anlamı karşılamak için kullanılabilir.
  1. ^ url=https://jag.journalagent.com/megaron/pdfs/MEGARON-14238-ARTICLE-ERGUNEY.pdf
  2. ^ "Paris Sergisi - 1900". Türkiye Turizm Ansiklopedisi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024. 
  3. ^ Ageorges, Sylvain, Sur les traces des Exposition universelles (2006) s. 12-15
  4. ^ a b Allwood, John (1977), The Great Exhibitions, Büyük Britanya: Cassell & Collier Macmillan Publishers, s. 7–107.
  5. ^ Ageorges, Sylvain, Sur les traces des Exposition universelles (2006) s. 104-105
  6. ^ a b c Exposition universelle internationale de 1900 à Paris. Rapport général administratif et technique (Fransızca). 8. Paris: İletişim, Sanayii, Posta ve Telgraf Bakanlığı. Fransa Cumhuriyeti. 1902. s. 640. Erişim tarihi: 16 Kasım 2021. 
  7. ^ url=https://www.nisanyansozluk.com/kelime/pavyon
  8. ^ url=https://lugatim.com/s/pavyon
  9. ^ Jullian, Philipe (1974), The Triumph of Art Nouveau: Paris Exhibition 1900, New York, New York: Larousse & Co, s. 38–83.
  10. ^ Mabire, Jean Christophe (2000) s. 116
  11. ^ Mabire, Jean Christophe (2000) s. 46
  12. ^ Nuran Kara Pilehvarian; Yeşim Duygu Ergüney. "Ondokuzuncu Yüzyıl Dünya Fuarlarında Osmanlı Temsiliyet" (PDF). Megaron / Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi E-Dergisi Yıl: 2015, Cilt 10, Sayı 2. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2019. 
  13. ^ THOLOZANY, PAULINE. "The Expositions Universelles in Nineteenth Century Paris". Brown Üniversitesi Kütüphanesi Dijital Burs Merkezi, 2011. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2019. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]