İçeriğe atla

Túrin Turambar

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Mormegil sayfasından yönlendirildi)
Túrin
J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde karakter
Unvanı/Diğer adıTurambar
Irkıİnsan
SilahıGurthang
Bahsedildiği
kitap(lar)		Silmarillion
Bitmemiş Öyküler
Húrin'in Çocukları

Túrin Turambar, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir karakter. İlk kez 1917 yılında başlanan Turambar and the Foalókë hikayesinde değinilen Túrin, Húrin'in Çocukları kitabının da ana karakteri ve trajik kahramanı (veya antikahramanı) olmuştur. Túrin, Orta Dünya'nın Birinci Çağında ailesi Karanlıklar Efendisi Morgoth tarafından lanetlenmiş bir İnsandır. Lanetin etkilerine boşuna karşı gelmeye çalışırken kendisine, kız kardeşi Niënor'a ve tüm Beleriand'a yıkım getirir. Unvanı "Turambar" kaderin efendisi anlamına gelir.

Tolkien, hikâyeyi bilinçli olarak 19. yüzyıl Fin mitolojik şiiri Kalevala'daki Kullervo efsanesine dayandırmıştır. Akademisyenler, Völsunga destanındaki Sigmund ve Sigurd efsaneleri de dahil olmak üzere, Yunan mitolojisindeki Oidipus efsanesiyle ve yapı ile üslup açısından Arthur efsaneleriyle benzerlikler olduğunu belirtmişlerdir.

Hikâyenin bazı bölümleri düzyazı olarak Silmarillion, Bitmemiş Öyküler, The Book of Lost Tales Part II ve The War of the Jewels adlı eserlerde; aliterasyonlu uzun dizeli şiir halinde ise The Lays of Beleriand’da yayımlanmıştır. Hikâyenin tamamı ise 2007 yılında Húrin'in Çocukları adıyla basılmıştır.

Yayın geçmişi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tolkien, Túrin'in hikayesinin birden fazla versiyonunu yazmıştır.[1] Bunlar, ölümünden sonra oğlu Christopher Tolkien tarafından düzenlenerek şu şekilde yayımlanmıştır:

Túrin'in hikayesinin yayınlanmış versiyonları
Tarih Kitap Kısım Tür Notlar
1977 Silmarillion "Túrin Turambar'a Dair" Düzyazı Bölüm; hikayenin sonunun kısa bir özeti olabilecek "The Wanderings of Húrin" kısmı, Christopher Tolkien tarafından fazla karmaşık bulunarak çıkartıldı
1980 Bitmemiş Öyküler "Narn i Chîn Húrin"

("Húrin'in Çocuklarına Dair Öykü")

Düzyazı "Narn" olarak bilinir; y. 90 sayfa uzunluğunda düzyazı, y. 1917'de yazıldı
1984 The Book of Lost Tales Part II "Turambar and the Foalókë" Düzyazı y. 45 sayfa olup 28 sayfa yorum içerir. Túrin hikayesinin ilk versiyonu, y. 1917'de yazıldı
1985 The Lays of Beleriand "The Lay of the Children of Húrin" Şiir 2276 satırlık aliterasyonlu uzun dize şiiri, y. 1925'te Leeds'te yazıldı
1994 The War of the Jewels "The Wanderings of Húrin" Düzyazı "Narn"ın devamıdır
2007 Húrin'in Çocukları (tüm kitap) Düzyazı Tamamlanmış, kitap uzunluğunda bir versiyon. İlk taslağı 1910'da yazıldı, birçok kez revize edildi ancak Tolkien'in yaşamı boyunca tamamlanmadı

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dor-lómin dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Túrin, Dor-lómin'de, Bëor Hanesi'nden Morwen'in ve Hador Hanesi'nin beyi Húrin'in oğlu olarak, Beren'in Neldoreth Ormanı'nda Luthien Tinuviel'e rastladığı yıl doğdu.[2] O vakitlerde Angband Kuşatması kırılmış fakat Dor-lómin hala Húrin tarafından Karanlıklar Efendisi Morgoth'un güçlerine karşı savunuluyordu. Túrin sekiz yaşındayken Nirnaeth Arnoediad, yani Sayısız Gözyaşı Savaşı başladı ve Dor-lómin düştü; Húrin ise esir alındı ve Angband'a götürülüp Morgoth tarafından lanetlendi. Morgoth'un gönderdiği Doğulu ordusu, Hithlum'u işgal etti ve Morwen, Túrin için endişelenip ve oğlunu gizlice Elf ülkesi Doriath'a gönderdi. Morwen ise Dor-lómin'de kaldı ve Túrin'in gitmesinden kısa bir süre sonra ikinci kız kardeşi Niënor doğdu.[3][4]

Doriath dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Túrin, büyülü Melian Kuşağı ile korunan Doriath ülkesine geldiğinde sınır muhafızı Beleg tarafından Menegroth şehrine götürüldü ve orada Kral Thingol, kahraman Húrin'in anısına onu bağrına basıp evlatlık aldı.[3] Elf kızı Nellas, Kraliçe Melian'ın isteği üzerine Túrin'e göz kulak olup ona elf ilminden birçok şey öğretti.[5] Túrin, hünerleri sayesinde itibar görmeye başladı; Beleg de ona savaş sanatını öğretiyordu. Dor-lómin'e ulaşım kesilip annesi ve kardeşinden daha fazla haber alamayınca Túrin korkuya kapıldı ve yüreğinde ümitsizlikle Thingol'ün karşısına çıkıp zırh ve kılıç istedi. Morgoth'un güçleriyle savaşıp akrabalarının çektiği acıların intikamını almak istiyordu.[4] Böylece Thingol'ün de izniyle Doriath'ın kuzey sınırlarında Beleg'le beraber orklarla savaşmaya gitti. Túrin'in ana silahı kılıçtı ve başında annesinin habercilerle gönderdiği Dor-lómin'in Ejder Miğferi'ini takıyordu; bu halde adı orklar arasında korkuyla anılır oldu. Túrin 20 yaşındayken,[5][6] kendisine hakaret eden Thingol'ün danışmanlarından Saeros'u kazara öldürdü. Öğütlere kulak asmadan, hapis düşmekten korkarak Doriath'tan kaçtı. Thingol, Túrin'i affetti ve Beleg ise Thingol'den müsaade alarak arkadaşını bulmak için yola çıktı çıktı.[5]

Amon Rûdh dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Túrin, Doriath'tan kaçtıktan sonra Brethil Ormanı'nın güneyinde bir haydut çetesine karıştı ve Gaurwaith isimli bu çetenin reisini kazara öldürdükten sonra çetenin yeni lideri oldu.[7] Beleg, yabanda onlarla karşılaştı ve Túrin'e Doriath'a dönmeyi teklif etti fakat Túrin bunu kabul etmedi. Sonrasında Túrin'in çetesi bodur-cüce Mîm'i yakaladı. Cüce Mîm, hayatını kurtarmak için Amon Rûdh tepesindeki evini haydutlara açtı. Sonraki kış Beleg, Ejderha Miğferi ile birlikte Túrin'e döndü. Bundan sonra "İki Kumandan"ın yönetimi altında Amon Rûdh'un çevresindeki bölge, Yay ve Miğfer Diyarı diye anılır oldu ve Batı Beleriand'ın büyük bir bölümü bir süreliğine kötülükten arındı.[8] Fakat Ejderha Miğferi, Túrin'in kimliğini ele verdi ve Morgoth, Amon Rûdh'a saldırdı.[9] Orklar cüce Mím'i yakaladı ve Mím, hayatını kurtarmak için orklara çetenin yerini verdi. Túrin tutsak düşüp tüm adamları öldürüldü fakat Beleg kaçmayı başardı.[10] Beleg, orkları Taur-nu-Fuin Ormanı boyunca takip etti ve orada Angband'dan kaçmış bir köle olan Gwindor'la karşılaştı. İkisi beraber Túrin'i Anfauglith düzlüğünde kurtardılar. Beleg, o sırada uyuyan Túrin'in bağlarını keserken kara kılıcı Anglachel elinden kaydı ve Túrin'in ayağını yaraladı. Túrin aniden uyandı ve karanlıkta Beleg'i düşman zannederek kılıcını aldı ve dostunu oracıkta katletti. Gwindor, kederinden mahvolmuş ve sersemlemiş Túrin'i, İvrin Pınarları'na götürdü ve Túrin orada nihayet kendine geldi.[4][11]

Nargothrond dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sonra Gwindor, Túrin'i bir zamanlar yaşadığı ve beylerinden biri olduğu gizli Nargothrond şehrine götürdü. Beleg'in kılıcı Anglachel'i Túrin'e verdi ve Túrin, kılıcı yeniden dövdürüp ona Gurthang, yani "Ölüm Demiri" adını verdi. Túrin kimliğini gizli tuttu ve Mormegil, yani Nargothrond'un Kara Kılıcı diye bilinir oldu.[12] Gwindor ise sevgilisi ve Kral Orodreth'in kızı Finduilas'a kavuştu fakat Finduilas istemeden Túrin'e aşık oldu; Túrin ise bunun farkında değildi. Túrin, becerileri sayesinde Kral Orodreth'in baş danışmanı oldu. Túrin, Elfleri gizlilikten vazgeçmeye ikna etti ve Nargothrond Kapıları önünde büyük bir köprünün inşa ettirdi. Túrin öyle gururlu ve kibirli bir hale geldi ki, Denizlerin Efendisi Vala Ulmo'nun gizliliğe geri dönmelerini ve köprüyü yıkmalarını söyleyen uyarısına bile aldırış etmez oldu.[3][12]

Beş yıl sonra Morgoth, büyük bir ork ordusunu başlarında ejderha Glaurung ile Nargothrond'a gönderdi. Túrin, Orodreth'i açık meydanda savaşmaya ikna etti. Sonrasında gerçekleşen Tumhalad Savaşı'nda tüm Nargothrond kuvvetleri yok edildi ve Orodreth öldürüldü; Morgoth'un ordusu ise Túrin'in köprüsü sayesinde gizli şehrin yerini çıkarıp Narog Nehri'nden geçebildi. Túrin, Glaurung ile savaştı fakat Gwindor'un ölümcül yaralar aldığını görünce onu taşımak için savaşı bıraktı. Ölmeden önce Gwindor, Túrin'e Finduilas'ı kurtarması gerektiğini söyledi; çünkü yalnızca o Túrin'i kaderinden kurtarabilirdi. Túrin, tutsakları kurtarmaya çalışırken Glaurung'un gözlerine baktı ve ejderhanın korkunç büyüsüne kapıldı. Finduilas orklar tarafından götürülürken ona seslenmesine rağmen Túrin taşa dönmüşcesine kıpırdamadı. Ejderha, Túrin'i, Morwen ve Niënor'un Dor-lómin'de köle olarak sefalet içinde yaşadığına inandırdı ve Túrin, Finduilas'ı terk ederek ailesini aramaya koyuldu. Dor-lómin'e vardığında ise Morwen'in Nargothrond'un düşüşünden önce Doriath'a gitmiş olduğunu öğrendi ve öfkeyle etrafındaki herkesi öldürdü.[4][13]

Brethil dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Túrin, bundan sonra Finduilas'ı aramaya koyuldu ve Brethil Ormanı'na vardı fakat geç kalmıştı: ormancılar, Brethil halkı Nargothrond tutsaklarını kurtarmaya çalışırken Finduilas'ın orklar tarafından öldürüldüğünü söylediler. Túrin, onun mezarı başında kederden yıkıldı ve ormancılar onu ormandaki Ephel Brandir köyüne götürdüler. Túrin, orada hayatına yeniden başladı ve artık kaderini yendiğini düşünerek Turambar ("Kaderin Efendisi") adını aldı; soyunu reddederek lanetini yenmeyi umuyordu. Orada yaşayan Haleth Halkını Topal Brandir yönetiyordu ve Brandir, halkını gizlilikte korumaktan yanaydı. Turambar ise kısa sürede güç kazandı ve orklarla savaşmak için birlikler toplamaya başladı. Gurthang'ı kullanmayı bırakmıştı ve bir mızrak ve yay ile savaşıyordu.[4]

Morwen ve Niënor, Nargothrond'un yıkımının haberini aldıklarında düşünmeden Túrin'i aramaya çıktılar. Artık Nargothrond'un harabelerinde yaşayan Glaurung, bir sis oluşturmak için nehre indi ve Morwen bu siste yolunu kaybetti. Niënor ise ejderhayla karşılaştı ve onun korkunç büyüsüne kapılarak tüm geçmişini unuttu. Sonrasında Brethil'e kaçtı. Turambar onu Finduilas'ın mezarında buldu; çıplaktı, konuşamıyordu ve hiçbir şeyi hatırlamıyordu. Turambar ona Níniel ("Gözyaşı kızı") adını verdi ve onu Ephel Brandir'e götürdü. Orada Brandir Níniel'i iyileştirdi ve [14] ona aşık oldu; fakat Níniel ve Turambar birbirlerine aşıktılar ve Brandir'in itirazlarına rağmen evlendiler. Sonraki yıl Níniel hamile kaldı ve Glaurung, Brethil'e saldırdı.[4]

Bunun üzerine Túrin, Ejderhaya pusu kurup onu altından bıçaklamaya karar verdi. İki yoldaşından Dorlas kaçtı, Hunthor ise bir taş darbesiyle öldü. Túrin, Gurthang ile Glaurung'a ölümcül bir yara açtı ancak kendisi de ejderhanın kanıyla zehirlenip bayıldı. Níniel, Túrin'i aramaya geldiğinde geldiğinde ejderha son sözleriyle Níniel'in üzerindeki büyüsünü bozdu; Níniel kim olduğunu hatırladı ve Túrin'in ağabeyi olduğunu anladı. Niënor, dehşet içinde kendisini dere yatağındaki kayalıklara atarak intihar etti.[4]

Brandir alaycı bir şekilde Túrin'e olanları anlattı. Bunun üzerine Túrin savunmasız Brandir'i öldürdü ve delilik içinde Finduilas'ın mezarına koştu. Orada Doriath'tan gelen elf Mablung ile karşılaştı ve Mablung, Brandir'in sözlerini doğruladı. Túrin kaçtı ve Gurthang'la kendisini öldürdü. Elfler ve insanlar, Túrin için bir höyük hazırladılar ve onu parçalanmış kılıcıyla birlikte gömdüler. Höyüğün üzerine ise büyük bir taş yerleştirip Doriath rünleriyle üzerine şunları kazıdılar:[4]

TÚRIN TURAMBAR DAGNIR GLAURUNGA

NÍNIEL NIËNOR

(Túrin, Kaderin Efendisi, Glaurung'un Katili

Niënor Níniel)

Ama Niënor'un bedeni orada değildi ve Teiglin'in soğuk sularının onu nereye götürdüğü asla öğrenilemedi. İki yıl sonra, Morwen ve Húrin orada son kez buluştular; Morwen de daha sonra oraya defnedildi. Mezar höyüğü, Öfke Savaşı'ndan Beleriand'ın sulara gömülüşünden sağ çıktı; Tol Morwen, Orta Dünya kıyılarında bir ada haline geldi.[4]

Nihai Akıbeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tolkien, Túrin'in ölümden sonra akıbetine dair kehanetin birkaç farklı versiyonunu yazmıştır.

Parçalar halindeki en eski taslak, "Turambar ve Vainóni'nin arınmasını, dünyanın etrafında parlak bir şekilde dolaşmalarını ve Tulkas'ın ordularıyla birlikte Melko'ya karşı savaşmalarını" anlatır.[15] The Tale of Turambar and the Foalókë'nin tamamlanmış el yazmasında bu, Túrin ve Niënor’un ancak ebeveynlerinin duaları sayesinde Mandos'a kabul edildiği bir hikayeye dönüşür; burada Güneşin ışığını yenilediği bir "alev banyosuna" girerler ve "böylece tüm acıları ve lekeleri silinir ve kutsanmışlar arasında parlayan Valar gibi yaşarlar." Yeni bir detay eklenmiştir: "Turambar, Büyük Yıkım'da gerçekten de Fionwë'nin yanında duracak ve Melko ile ejderhaları, Mormegil'in kılıcına lanet edeceklerdir".[15]

Tolkien'in sonraki yazılarında Niënor'un akıbetinden bahsedilmez ancak Túrin'in kaderi daha da ön plana çıkmıştır. Túrin, Morgoth'un geri dönüp Valar'a ve Ilúvatar'ın Çocuklarına son saldırısını yapacağı, dünyanın sonundan önceki Son Savaş'a katılacaktır. "Earliest Silmarillion"da, "Túrin'in ruhu" geri dönerek savaşır ve "kara kılıcıyla Morgoth'u öldürecek olan Túrin olacaktır";[16][17] bu anlatı, Quenta Noldorinwa'nın 1930'daki revizyonunda daha ayrıntılı hale getirilmiştir.[18] Tolkien'in bu konuya son kez döndüğü yazı olan "The Problem of Ros"da (1968 veya sonrası), Túrin'in ölümden döneceği ve Öfke Savaşı'nda Eärendil'in yerine Kara Ancalagon'u öldüreceği kehanet edilir.[19]

Túrin ve Nienor'un soyağacı

[değiştir | kaynağı değiştir]
 
 
Bëor
 
 
 
 
 
 
 
Baran
 
 
 
 
 
 
 
Marach
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Boron
 
 
 
Haldad
 
Malach
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Boromir
 
 
 
Haldar
 
Magor
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bregor
 
 
 
Haldan
 
Hathol
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bregolas
 
 
 
Halmir
 
Hador
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Belegund
 
Baragund
 
Hareth
 
Galdor
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Rían
 
Morwen
 
Húrin
 
Huor
 
Rían
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Túrin
Turambar		Urwen
Lalaith		Nienor
Níniel
 
 
Tuor
Eladar
 
Idril
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Elwing
 
Eärendil
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Elros
 
Elrond

Etimoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Túrin adının tam anlamı bilinmiyor. Bu isim, Hador halkının konuştuğu dilden türetilmiş olabilir.

Diğer adları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Túrin hayatı boyunca birçok isim aldı ve kendisine birçok isim verildi; burada kronolojik olarak listelenmiştir:

  • Orman kaçkını, ilk defa Saeros tarafından Túrin'e hakaret olarak verildi; Túrin ise sonrasında, kurtardığı Brethil'li insanlar kim olduğunu sorunca kulllandı.[20]
  • Neithan, "Haksızlık edilmiş" demektir. Túrin bu ismi haydutlara katıldığında aldı.[7]
  • Gorthol, "Korkutucu miğfer" demektir. Túrin bu ismi Dor-Cúarthol, yani Yay ve Miğfer Diyarı'nın Beyi olduğunu ilan ettikten sonra Dor-lómin'in Ejder Miğferi anısına aldı.[8]
  • Úmarth'ın oğlu Agarwaen, "Kötükaderli'nin oğlu Kanlekeli" demektir. Túrin'in Nargothrond'da kimliğini saklamak için kendisine ve babasına verdiği isimlerdir.[12]
  • Adanedhel, "Elf-insan" demektir. Túrin'in Doriath'ta kazandığı soyluluğu tanıyan Nargothrond'lu elfler tarafından verilmiştir.[12]
  • Thurin, "Sır" demektir ve Túrin'e onun gerçek adının Agarwaen olduğuna inanmayan Finduilas tarafından verilmiştir.[12]
  • Mormegil, "Kara Kılıç" demektir. Bu isim Túrin'e Nargothrond'da siyah kılıcı Gurthang'a referans olarak verildi.[12]
  • Turambar, "Kaderin Efendisi" demektir. Túrin bu ismi Brethil'de yaşarken, Morgoth'un lanetinden nihayet kurtulduğunu düşünerek aldı.[20]
  • Dagnir Glaurunga, "Glaurung'un Felaketi" demektir. Túrin'e ejderha Glaurung'u öldürdükten sonra verildi. Kadersizlik Taşı'na Doriath rünleriyle kazınmıştır.[21]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ J.R.R. Tolkien. "Myths Transformed" (I)". Morgoth's Ring. s. 373. 
  2. ^ J.R.R. Tolkien. "Túrin'in Çocukluğu". Húrin'in Çocukları. 
  3. ^ a b c J.R.R. Tolkien. "Turambar Túrin'e Dair". Silmarillion. 
  4. ^ a b c d e f g h i J.R.R. Tolkien. "The Wanderings of Húrin". The War of the Jewels. s. 256–257 (a plot-synopsis for the Narn). 
  5. ^ a b c J.R.R. Tolkien. "Túrin Doriath'ta". Húrin'in Çocukları. 
  6. ^ J.R.R. Tolkien. "The Grey Annals". The War of the Jewels. s. 61–103, 129–165. 
  7. ^ a b J.R.R. Tolkien. "Túrin Haydutlar Arasında". Húrin'in Çocukları. 
  8. ^ a b J.R.R. Tolkien. "Yay ve Miğfer Diyarı". Húrin'in Çocukları. 
  9. ^ J.R.R. Tolkien. "The Grey Annals". The War of the Jewels. s. 61–103, 129–165. 
  10. ^ J.R.R. Tolkien. "Ælfwine and Dírhaval". The War of the Jewels. s. 311–315. 
  11. ^ J.R.R. Tolkien. "Beleg'in Ölümü". Húrin'in Çocukları. 
  12. ^ a b c d e f J.R.R. Tolkien. "Túrin Nargothrond'da". Húrin'in Çocukları. 
  13. ^ J.R.R. Tolkien. "Túrin'in Dor-lómin'e Dönüşü". Húrin'in Çocukları. 
  14. ^ J.R.R. Tolkien. "Niënor Brethil'de". Húrin'in Çocukları. 
  15. ^ a b J.R.R. Tolkien. "Turambar and the Foalókë". The Book of Lost Tales Vol.2. s. 69–143. 
  16. ^ J.R.R. Tolkien, Christopher Tolkien (ed.). "The Earliest 'Silmarillion'". The Shaping of Middle-earth. s. 29–30, 40–41. 
  17. ^ J.R.R. Tolkien. "The Quenta". The Shaping of Middle-earth. s. 125–131. 
  18. ^ J.R.R. Tolkien. "Quenta Noldorinwa". The Shaping of Middle-earth. s. 165. 
  19. ^ J.R.R. Tolkien. "The Problem of Ros". The War of the Jewels. s. 374. 
  20. ^ a b J.R.R. Tolkien. "Túrin'in Brethil'e Gelişi". Húrin'in Çocukları. 
  21. ^ J.R.R. Tolkien. "Túrin'in Ölümü". Húrin'in Çocukları. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Túrin_Turambar&oldid=34745227" sayfasından alınmıştır