Merkez sol
| Makale serilerinden |
| Parti siyaseti |
|---|
Merkez sol, siyasette sol ve merkez arasındaki görüşler bütünüdür. Fırsat eşitliği yoluyla toplumsal adaletin sağlanabileceği düşüncesini savunmaktadır.[1] Merkez sol siyaset, toplumun varsıl ve yoksul kesimleri arasındaki gelir farkını en aza indirmeyi amaç edinmiştir. Siyaseten ve toplumsal olarak radikal kararlar alınabilir. Bunun yanında reformist tutumlar ile de ekonomik ve sosyal politikalar sağlanabilir. Çoğulculuk taraftarı bir görüştür, toplumun (azınlıklar dahil) sosyal hak ve çıkarları el üstünde tutulur.
Merkez sol, zenginler ve yoksullar arasında büyük gelir farkını azaltmak için ılımlı önlemleri destekler. Bunlar arasında artan oranlı gelir vergisi, çocuk işçiliğini yasaklayan yasalar, asgari ücret yasaları, çalışma koşullarını düzenleyen yasalar, çalışma saatlerine sınırlamalar ve işçilerin örgütlenme hakkını güvence altına alan yasalar sayılabilir. Bununla birlikte, sonuçta tam bir eşitliğin mümkün olmadığını ve fırsat eşitliğinin toplumdaki sonuç eşitliğini bir dereceye kadar iyileştirebileceğini de kabul ederler.
Avrupa'da merkez sol, sosyal demokratları, ilericileri, yeşilleri ve ılımlı Hristiyan solu içerir. Liberalizmin bazı varyantları, özellikle sosyal liberalizm de merkez sol olarak kabul edilir. Amerika'da merkez sol aynı zamanda Hristiyan demokratlığının ekonomik açıdan ilerici biçimlerini de içerir ve bunların bazıları merkez sağın sosyal muhafazakarlığıyla siyasi açıdan kaynaşmış olabilir.[2][3][4]
Politikalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Merkez sol, birkaç farklı inanç ve politika ile karakterize edilen bir siyasi ideolojidir. Bu politikalar ülkeye göre değişebilir, ancak bazı ortak noktalar vardır.
Merkez solun ana ideolojileri sosyal demokrasi, sosyal liberalizm, ilerlemecilik ve yeşil politikadır. Sosyal demokrasi, tüm vatandaşlar için eğitim, sağlık, çocuk bakımı ve sosyal hizmetler için kamu programları sağlamayı amaçlayan ılımlı bir sosyalizm biçimidir. Sosyal liberalizm, bireysel özgürlük ve eşitliğe odaklanan merkezci bir ideolojidir ve diğer ideolojilerle de eşleştirilebilir. İlerlemecilik sosyal reform ve değişime odaklanırken, yeşil siyaset çevre sorunları ve sürdürülebilirliğe odaklanır. Yeşil siyaset, soldaki diğer partilerle işbirliği yaparken kırmızı-yeşil ittifakı altında yer alabilir.
Dünya genelinde merkez sol gruplar genellikle çeşitli politikaları desteklemektedir. Bu politikalar arasında eğitim, evrensel sağlık hizmetleri, çocuk bakımı ve tüm vatandaşlar için sosyal hizmetler için kamuya ait veya sübvansiyonlu programlardan oluşan karma bir ekonomi yer almaktadır. Ayrıca yoksulluğun etkilerine karşı koymak ve hastalık, işsizlik veya emeklilik sonrası gelir kaybına karşı halkı güvence altına almak için bir sosyal güvenlik sistemini de desteklemektedirler. Merkez sol, işçi ve tüketici haklarını güvence altına alarak, işçilerin sendikalara erişimini, işçi katılımını, tüketici korumalarını ve adil piyasa rekabetini destekleyerek, özel teşebbüsün işçiler ve tüketiciler yararına devlet tarafından düzenlenmesini destekler. Ayrıca, vergi indirimleri ve yoksulluk sınırı altında olanlara devlet tarafından sağlanan sübvansiyonlar da dahil olmak üzere artan oranlı vergilendirmeyi desteklemektedirler. Buna ek olarak, hükûmet harcamalarını finanse etmek için katma değer vergisini ya da zaman zaman servet vergisini desteklemektedirler. Merkez sol aynı zamanda bayındırlık işleri ve Keynesyen ekonomi gibi devlet yatırımlarını ve harcamalarını da destekler.[5][6][7]
Merkez sağ partiler bazen bu konularda benzer pozisyonlar alabilirler.[5]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Akademisyenler "merkez sol" teriminin kökeni konusunda hemfikir olmamakla birlikte, birçoğu bu terimin Fransa'da Bourbon Restorasyonu ile Temmuz Monarşisi arasında ortaya çıktığına inanmaktadır. Merkez sol hareketler 1860'lardan itibaren İspanya ve İtalya'da da ortaya çıkmıştır. İtalya'da merkez sol, liberal Camillo Benso ile ilerici Urbano Rattazzi arasında bir koalisyon olarak ortaya çıkmıştır. Günümüzde merkez sol pozisyonlar tipik olarak sosyal demokrasi, demokratik sosyalizm ve bazı liberal ya da Hristiyan demokrat ideolojilerle ilişkilendirilmektedir. Sosyalizmin yükselişi Liberallerin laissez-faire politikalarından uzaklaşarak daha müdahaleci politikalara yönelmesine neden olmuş, bu da temsili bir merkez sol ideoloji olarak Yeni Liberalizm veya sosyal liberalizmin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Şu anda Avrupa'daki merkez sol partiler sosyal demokrat Avrupa Sosyalistler Partisi ve ekolojist Avrupa Yeşiller Partisi altında birleşmiş durumdadır.[6][7][8]
 | Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Oliver H. Woshinsky. Explaining Politics: Culture, Institutions, and Political Behavior. Oxon, İngiltere, Birleşik Krallık; New York, New York, ABD: Routledge, 2008. s. 143
- ^ Oliver H. Woshinsky. Explaining Politics: Culture, Institutions, and Political Behavior. New York: Routledge, 2008, pp. 146.
- ^ Oliver H. Woshinsky. Explaining Politics: Culture, Institutions, and Political Behavior. New York: Routledge, 2008, pp. 143.
- ^ Chris Armstrong. Rethinking Equality: The Challenge of Equal Citizenship. Manchester University Press, 2006, p. 89.
- ^ a b John Lloyd (2 Ekim 2009). "Europe's centre-left suffers in the squeezed middle". Financial Times. 3 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2009.
- ^ a b "Spotlight on pollution and the environment". Workers Power. 8 Mayıs 2008. 3 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2009.
- ^ a b Tierra Curry (6 Kasım 2009). "Dirty Coal Czar Confirmed by Senate". Center for Biological Diversity. 18 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2009.
- ^ Michael Drolet (11 Ağustos 2003). Tocqueville, Democracy and Social Reform. Springer. s. 14. ISBN 9780230509641. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.