Mana
Mana (Arapça: المعنا), anlam, içyüz ve akla yakın sebep.[1] Mana, zahiri ve batıni diye iki çeşittir.[2] Mana, felsefe ile açıklanmaya çalışılsa dahi yeterli değildir. Felsefenin evrelerinden kabul edilen teolojik bölümde adı bulunsa da diğer evrelerle açıklanamaz. Medeniyeti açıklarken, maddenin ötesinde; mana, insan-tabiat ilişkisi ve muayyen bir varlık tasavvurunu ifade eder ifadesi mevcuttur.[3]
Zahiri Mana
[değiştir | kaynağı değiştir]Bakıldığında ilk görülüp fark edilen cisim, nesnedir. Açık ve bellidir. Dış görünüşten ibarettir.
Batıni Mana
[değiştir | kaynağı değiştir]Cismin içindeki gerçek yüzüdür. Dışarıdan görülmeyip kalbe doğmasıyla bilinir.
Doğu ve Batı'da Mana
[değiştir | kaynağı değiştir]İslam dini mana kavramını açıklarken öz kriterlerini kullanırken Batı, Melanezya ve Polinezya mitolojisine göre ölçülendirir. Sihir, mistisizm, büyü, metafizik ve doğaüstü güçler kavramları ile manayı ilişkilendirir.
Misyoner Robert Henry Codrington mana tanımını teferruatlı olarak ilk kez 1891 yılında The Melanesians: Studies in their Anthropology and Folk-Lore eserinde yapmıştır. Mana; Codrington göre; fiziksel güçten tamamen farklı, her türlü iyilik ve kötülük için hareket eden ve sahip olmanın veya kontrol etmenin en büyük avantajı olan bir güç" tür.
1936'da Ian Hogbin ise mananın evrensel olmadığını iddia etmiştir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ http://www.euro-dmc.com, Euro-DMC, Dijital Marka Çözümleri. "mana - Osmanlıca Türkçe Sözlük, lügât, لغت". EURODMC. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
- ^ "Mânâ Nedir Zahiri ve Batıni Mana | YORUMLAR | ESA". edebiyatvesanatakademisi.com. 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
- ^ Yazar, Misafir (23 Nisan 2020). "Ya Mana Ya İnfiâl". Marmara İlahiyat. 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
- ^ Hogbin, H. Ian (Mart 1936). "MANA". Oceania (İngilizce). 6 (3): 241-274. doi:10.1002/j.1834-4461.1936.tb00187.x. 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
