Mısır Türkleri
(Mısır Türkmenleri sayfasından yönlendirildi)
| Toplam nüfus | |
|---|---|
100.000-1.500.000[1] | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
| Diller | |
| Din | |
Mısır Türkleri (Arapça: أتراك مصر)olarak da anılan Mısır'daki Türkler,[2] Tolunoğulları (868-905), İhşîdîler (935-969), Memlûk (1250-1517) ve Osmanlı da dahil olmak üzere çeşitli Türk hanedanlarının yönetimi sırasında bölgeye gelen yerleşimcilerin torunları olan kısmi veya tam Türk kökenli Mısır vatandaşlarıdır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]11'inci yüzyılda, Mısır bahri hanedanı tarafından ilk daha sonra Osmanlı Sultan I. Selim yönetildi 1517'da Ridaniye Muharebesi ile Mısır'ı fethetmesinden sonra başlayan Türk hakimiyeti ile bölgeye yerleşen Türklere verilen addır.[3]
Mısır Türkleri tarihsel süreçte çok büyük görevler üstlenmişlerdir. Haçlı ordularına karşı yaptıkları savaşlar yanında, günümüze değin işgal altında olan bölgelerde kutsal hac yollarının koruyucuları ve bölgelerinin savunucuları olmuşlardır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Gamal Nkrumah'ın Haftalık Mısır Ahram Gazetesinde yer alan bir makalesine göre, Türk azınlığın nüfusuna ilişkin tahminler önemli ölçüde değişmekte olup, 100.000 ile 1.500.000 arasında değişmektedir.[4] Ancak 1971'deki bir tahmin, Mısır'da yalnızca Girit Türklerinin nüfusunun 100.000 olduğunu öne sürmektedirler.[5] 1993'teki bir başka tahmin, Mısır'daki Türk azınlığın o dönemde 1,5 milyon olduğunu iddia ediyordu.[6]
Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Dil
[değiştir | kaynağı değiştir]Mısır Osmanlı yönetimi sırasında doğrudan Türkçe konuşan seçkinler tarafından yönetiliyordu.[7] Sonuç olarak, Mısır Arapçasında Türkçenin etkisi, Levant Arapçasına göre daha fazla olmuştur. Bugün, birçok Türkçe sözcük öğesi (ve Türkçe aracılığıyla Farsçadan geçen kelimeler) Mısır Arapçasına sıkı sıkıya entegre edilmiştir
Türk Kökenli Tanınmış Mısırlı Kişiler
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Muhammed Abduh, din alimi ve liberal reformcu
- Adel Adham, Mısırlı oyuncu
- Ismail Adham, yazar ve bilgin
- Eqbal Afifi, Enver Sedat'ın ilk eşi.
- Tatamkulu Afrika, şair
- Zakariyya Ahmad, müzisyen
- İbrahim Ahmed, sanatçı
- Şecerüddür, İslam tarihinde hükümdar olan ikinci Müslüman kadın
- Somaya El Alfy, oyuncu
- Tevfik el Hakim, yazar [38]
- Leila Ahmed, yazar [9]
- İsmail Mustafa el-Falaki, gök bilimci ve matematikçi
- Tevfik el Hakim, yazar
- Mustafa Lutfi al-Manfaluti, yazar
- Mervat Amin, oyuncu
- Kasım Amin, kadın hakları aktivistleri
- Marwan Anwer, müzisyen
- Ali Bahjat, arkeolog ve tarihçi
- Hüseyin Bikar, ressam
- Nonie Darwish, insan hakları aktivisti
- Nabila Ebeid, oyuncu
- Nawal El Saadawi, feminist.
- Mai Ezz Eldin, oyuncu
- II. Abbas, Mısır Hidivi
- Ali Kamel Fahmi, prens (karısı Marguerite Alibert tarafından öldürüldü)
- Mustafa Fahmi, Mısır Başbakanı
- Abdel Rahman Fahmy, yazar
- Eşref Fahmy, oyuncu
- Mohammad Farid, milliyetçi lider, yazar ve avukat
- Hüseyin Fakhry, eğitim bakanı ve Mısır Başbakanı
- Hassan Fathy, mimar
- Leyla Fevzi, 1940 Mısır Güzeli ve oyuncu
- Mohamed Fawzi, müzisyen
- Dodi Fayed, film yapımcısı ve Galler Prensesi Diana'nın son arkadaşı
- Mustafa Fazıl, Prens
- İsmail Fazıl, Osmanlı ve Türk siyasetçi
- Nazlı Fazıl, Prenses
- Ola Ghanem, oyuncu
- Mahmud Tahir Haqqi, yazar
- Yahya Haqqi, yazar
- Aziza Shukri Hussein, sosyal yardım uzmanı
- Ahmed Hussein, sosyal bilimci, reformcu ve ABD büyükelçisi
- Hafız İbrahim, şair
- İslam Konferansı Örgütü eski Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu
- Halid İslambouli, ordu subayı
- Muhammed 'Osman Celal, yazar
- Şeyh 'Abd al-'Aziz Jawish, eğitimci
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu, yazar
- Amin Maalouf, yazar
- Ahmed Magdy, oyuncu
- Shahinda Maklad, Tajamu Partisi Sekreteri
- Şemsettin Mardin, Türkiye'nin Lübnan Büyükelçisi
- Nihal Mazloum, kuyumcu ve zanaatkar
- Ahmad Mazlum, kabine bakanı ve meclis lideri
- Abdul Muhammad, dini reformcu ve yazar
- Nabawiyya Musa, feminist
- Cesa Nabarawi, feminist
- Muhammed Naji, ressam
- Muhammed Tevfik Nasim, Mısır Başbakanı
- Sherine Seif El Nasr, oyuncu
- Mahmoud El Nokrashy, Mısır Krallığı'nın ikinci başbakanı
- Nermin Nazim, televizyon spikeri, sunucu ve şair
- Wedad Orfi, film yapımcısı
- İsmail Paşa, Mısır Hidivi
- Tewfik Paşa
- Tusun Paşa
- Noura Qadry, oyuncu
- Ahmed Rami, şair
- Bahigah Rashid, kadın hakları aktivisti
- Hüseyin Refki, savaş bakanı ve senatör
- Hüseyin Riad, oyuncu
- Muhammed Rıfat, tarihçi ve eğitim bakanı
- Rojina, oyuncu
- Zaki Rostom, oyuncu
- Hussein Rushdi, Mısır Başbakanı
- Ali Sabri, Mısır Başbakanı
- Şerif Sabri, politikacı
- Muhammed Said, Mısır Başbakanı
- İsmail Sadık, Maliye Bakanı
- Hüseyin Salem, iş insanı
- Abdel Khalek Sarwat, Mısır Başbakanı
- Zeinab Sedky, oyuncu
- Huda Sha'arawi, Mısırlı feminist liderin öncüsü
- Ahmed Zaki Abu Shadi, şair
- Elham Shahin, oyuncu
- Muhammed Şerif, Mısır Başbakanı
- Ahmed Shawqi, yazar
- Farid Shawqi, oyuncu
- Fouad Shafiq, oyuncu
- Sherihan, oyuncu
- Hanaa El Shorbagy, oyuncu
- Shwikar, oyuncu
- Suzanne Spahi, sanatçı
- Huda Sultan, oyuncu
- Halil Şerif, diplomat ve sanat koleksiyoncusu
- İbn Taghribirdi
- Laila Taher, oyuncu
- Ahmed Talaat, aristokrat
- Zein Al-Sharaf Talal, Türk Kökenli Mısırlı Ürdün Kraliçesi
- İsmail Jabal Tareq, Mısır donanmasının ilk filo amirali
- Ahmed Taymour, yazar
- Aisha Taymur, yazar
- Mahmoud Teymour, yazar
- Muhammed Taymur, oyun yazarı
- Zubaida Tharwat, oyuncu
- Hanan Tork, oyuncu
- Dina Torkia, moda tasarımcısı ve blog yazarı
- Ahmad ibn Tulun, Tolunoğulları hanedanının kurucusu
- Hasan Husni al-Tuwayrani, yazar
- Youssef Wahbi, oyuncu
- Adham Wanly, ressam
- Seif Wanly, ressam
- Adly Yakan, Mısır Başbakanı
- Muhammad Wali al-Din Yakan, yazar
- Nil Yalter, sanatçı
- Madiha Yousri, oyuncu
- Rose al Yusuf, oyuncu ve gazeteci
- Ahmed Zaher, oyuncu
- Youssef Zulficar, hakim ve Mısır Kralı I. Faruk'un kayınpederi
- Kraliçe Feride, Mısır Kraliçesi
- Mısırlı Prenses Farial
- Mısırlı Prenses Fevziye Faruk
- Mısırlı Prenses Fadia
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Akar 1993, 94.
- ^ Baring, Evelyn (1910). Modern Egypt. Cambridge University Press. s. 590. ISBN 1108025536.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2013.
- ^ "Did the Turks sweeten Egypt's kitty? (Bugün Mısır'daki etnik Türklerin sayısı önemli ölçüde değişmektedir ve tahminler 100.000 ile 1.500.000 arasında değişmektedir. Çoğu Mısır toplumuna karışmıştır ve Türk kökenli önemli sayıda Mısırlı iki dilli olmasına rağmen, Türk olmayan Mısırlılardan neredeyse ayırt edilemezler.)". Al-Ahram Weekly. 1 Mayıs 2018. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023.
- ^ Rippin, Andrew (2008). World Islam: Critical Concepts in Islamic Studies. Routledge. s. 77. ISBN 978-0415456531.
- ^ "Akar, Metin (1993), "Fas Arapçasında Osmanlı Türkçesinden Alınmış Kelimeler", Türklük Araştırmaları Dergisi, 7: 94–95, Günümüzde, Arap dünyasında hâlâ Türk asıllı aileler mevcuttur. Bunların nüfusu Irak'ta 2 milyon, Suriye'de 3.5 milyon, Mısır'da 1.5, Cezayir'de 1 milyon, Tunus'ta 500 bin, Suudî Arabistan'da 150 bin, Libya'da 50 bin, Ürdün'de 60 bin olmak üzere 8.760.000 civarındadır. Bu ailelerin varlığı da Arap lehçelerindeki Türkçe ödünçleşmeleri belki artırmış olabilir". 8 Ağustos 2018 tarihinde
|arşiv-url=kullanmak için|url=gerekiyor (yardım) arşivlendi. - ^ Al-Wer, Enam (2006), "The Arabic-speaking Middle East", in Ammon, Ulrich (ed.), Sociolinguistics: An International Handbook of the Science of Language and Society, Volume 3, Walter de Gruyter, p. 1922. ISBN 3110184184.
Bibliyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Baedeker, Karl (2000), Egypt, Elibron, ISBN 1-4021-9705-5
- Akar, Metin (1993), "Fas Arapçasında Osmanlı Türkçesinden Alınmış Kelimeler", Türklük Araştırmaları Dergisi, cilt 7, ss. 91-110
- Baring, Evelyn (2005), Modern Egypt. Volume 2, Elibron, ISBN 1-4021-7830-1