Lazkiye
| Lazkiye | |
|---|---|
اللَاذِقِيَّة | |
      | |
 Mühür | |
  Lazkiye Lazkiye'nin Suriye'deki konumu | |
| Ülke | Suriye |
| İl | Lazkiye İli |
| İlçe | Lazkiye İlçesi |
| İdare | |
| • Vali | Zahed Hajj Mousa |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 58 km² |
| Nüfus (2004) | |
| • Toplam | 383.786 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| Alan kodu | 41 |
Resmî site Lazkiye Belediyesi | |
Lazkiye (Arapça: اللَاذِقِيَّة, romanize: el-Lâẕıḳiyye; Arapça telaffuz: [el.laːdˈʔɪjje, -laːðˈqɪjja]), Suriye'nin başlıca liman kenti ve Akdeniz kıyısında yer alan Lazkiye Valiliği'nin başkentidir. Tarihsel olarak Laodikya ad Mare olarak da bilinmektedir. Liman olarak hizmet vermesinin yanı sıra şehir, çevresindeki tarımsal kasaba ve köyler için önemli bir üretim merkezidir. 2023 tahminlerine göre şehrin nüfusu 709.000'dir.[1] Bu nüfus, devam eden Suriye İç Savaşı nedeniyle, isyancıların kontrolündeki bölgelerden gelen yerinden edilmiş kişilerin akınıyla büyük ölçüde arttı. Halep, Şam, Humus ve Hama'dan sonra Suriye'nin en büyük beşinci şehridir. Kıbrıs'ın kuzeydoğu ucu olan Zafer Burnu'na yaklaşık 109 kilometre (68 mi) uzaklıktadır.[2]
Şehrin bulunduğu bölgede MÖ 2. binyıldan beri yerleşim olmasına rağmen, şehir MÖ 4. yüzyılda Yunan Selefkî İmparatorluğu'nun yönetimi altında bir Yunan şehri olarak kuruldu. Lazkiye daha sonra Romalılar ve Bizanslılar tarafından yönetildi, ardından MS 7-10. yüzyıllar arasında Râşidînler, Emevîler ve Abbâsîler tarafından yönetildi. Bizans'ın yönetim grupları, şehre sık sık saldırdılar, belirli dönemlerde geri alıp tekrar Arap güçlerine, özellikle Fâtımîler'e kaptırdı. Daha sonra Lazkiye, sırasıyla Selçuklu Türkleri, Haçlılar, Eyyûbîler, Memlûkler ve Osmanlılar tarafından yönetildi. I. Dünya Savaşı'nın ardından Lazkiye, Suriye üzerindeki Fransız Mandası'na verildi ve burada Alevi özerk bölgesinin başkenti olarak hizmet etti. Bu özerk bölge, 1922'de Alevi Devleti haline geldi, birkaç kez bağımsızlığını ilan ettikten sonra 1944'te Suriye'ye tekrar entegre edildi.[3]
Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]
Turistik Zenginlikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Şenköy'de bulunan tarihî türbesi ve cumbalı evleri ile; ayrıca Görentaş köyü de Suriye ile sınır oluşturan göleti bölgenin önemli turistik yerlerindendir. Lazkiye'nin kuzeyinde Balluran Baraj Gölü vardır. Keseb Köyü ve Şat-ul Ezrak turistler tarafından tercih edilen sayfiye yerlerindendir.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Etnik Yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]500.000 nüfusun çoğunluğunu Arap Alevileri (Nusayriler) oluşturur. Lazkiye şehrinde yaşayan Türklerin nüfusu 100.000 civarındadır.[kaynak belirtilmeli] Lazkiye şehir merkezi kuzeyinden yaklaşık 15 km sonra Suriye Türklerinin, köy ve kasabalardan oluşan yerleşim bölgeleri başlar ve Türkiye sınırına kadar uzanır. Lazkiye Türkmenleri, Osmanlı döneminde İç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinden getirilip yerleştirilmiş Bayır-Bucak Türkmenlerinden oluşur. Türkmen köylerinin arasında Arap köyü bulunmamaktadır.[4]
Coğrafya ve Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]
Lazkiye sahil şeridi, neredeyse tamamen liman tarafından kapatılmıştır. Hatay'ın Yayladağı İlçesi Gümrük Kapısından Lazkiye'ye ulaşım son derece kolaylaşmıştır. Çünkü Antakya ile Yayladağı arasındaki Fransızlar zamanından kalan çok virajlı, dar 50 km'lik asfalt yol yerine 35 km'ye düşen 4 şeritli duble yol yapılmıştır. Lazkiye, 1987 Akdeniz Oyunları'na ev sahipliği yapmıştır.
Şat-ül Ezrak ile şehir merkezi arası 12–13 km mesafedir, bu arada çalışan taksiler 100 ila 250 Suriye Lirası arası değişen miktarlarda para isterler.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir] Lazkiye iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 24,4 | 26,3 | 32,6 | 35,6 | 38,8 | 38,4 | 36,2 | 38,4 | 38,2 | 39,0 | 32,6 | 28,0 | 39,0 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 15,4 | 16,4 | 18,3 | 21,5 | 24,1 | 25,8 | 28,8 | 29,6 | 29,0 | 26,3 | 21,9 | 17,6 | 22,9 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 11,6 | 12,6 | 14,8 | 17,8 | 20,7 | 23,8 | 26,3 | 27,0 | 25,6 | 22,3 | 17,5 | 13,3 | 19,4 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 8,4 | 9,1 | 11,0 | 14,0 | 17,0 | 20,7 | 23,7 | 24,3 | 21,9 | 18,2 | 13,8 | 10,1 | 16,0 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −1,6 | −0,5 | −0,6 | 3,9 | 10,6 | 11,7 | 17,8 | 17,2 | 12,4 | 8,9 | 0,0 | 0,0 | −1,6 |
| Ortalama yağış (mm) | 185,2 | 97,0 | 91,5 | 48,5 | 22,4 | 5,2 | 1,3 | 2,3 | 8,0 | 69,3 | 95,5 | 185,2 | 811,4 |
| Kaynak: Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi[5] | |||||||||||||
Suriye İç Savaşı
[değiştir | kaynağı değiştir]Suriye İç Savaşı sırasında Lazkiye, Mart 2011'den bu yana protesto faaliyetinde bulunmuştu. Suriye hükûmeti, Mart ayı sonlarında meydana gelen çatışmalarda 12 kişinin öldürüldüğünü iddia etti. Yüzlerce Suriyeli'nin tutuklandığı bildirildi ve Temmuz ayı sonuna kadar Lazkiye'deki aktivistler yabancı basına daha şiddetli bir baskı geleceğinden korktuklarını söylediler. Artan güvenlik varlığına ve tutuklamalarına rağmen protesto gösterileri devam etti. Kuşatmanın bu erken döneminde güvenlik görevlileriyle çatışmalarda çok sayıda sivilin öldürüldüğü iddia edildi. [30] 13 Ağustos 2011'de Suriye Ordusu ve Suriye Donanması, 20'den fazla tankın ve APC'nin Alawi kalesine girdiği bir operasyon başlattı.[6] Şehir ayrıca 14 Ağustos 2011'de Suriye ordusu tarafından saldırıya uğradı. Aktivistler saldırı sırasında 25 kişinin öldüğünü iddia etti.[7]
Lazkiye, Rusya'nın en büyük yabancı elektronik gizli dinleme tesisine ev sahipliği yapmaktadır.[8] Khmeimim Hava Üssü, 2015 yılında Rus ordusu tarafından kullanılmak üzere dönüştürülen Lazkiye yakınlarındaki bir hava üssü. 24 Kasım 2015 tarihinde, Türk kuvvetleri, Lazkiye üzerindeki bir Rus savaş uçağını düşürdü. Bir pilot öldürüldü, diğeri Suriye ordusu tarafından kurtarıldı ve Khmeimim'e getirildi.[9][10]
Kent, iç savaş sırasında, 2017'den itibaren elektrik ve su geri dönüşüyle nispeten sakin ve güvenliydi ve Rus hava kuvvetleri, şehri ve çevresindeki bölgeleri sürekli olarak devriye gezdi.
Kasım 2016'da, kentte Suriye Başbakanı İmad Hamis ve Suriye First Ladysi Esma Esad'ın himayesinde olan El-Manara Üniversitesi kuruldu. 2017 yılı itibarıyla fakülteleri arasında Eczacılık ve Sağlık, Mühendislik ve Ticaret yer almaktadır.
Eylül 2017'de, Suriye Arap Ordusu'nun IŞİD'in Deir ez-Zor kentine karşı 3 yıl süren kuşatması ve kentin ve çevresindeki köylerin bütünüyle serbest bırakılmasıyla serbest bırakılmasının ardından, Lazkiye'deki konvoylara 125 ton narenciye gönderildi. Çevreleyen bölgelere gönderilecek daha birçok parti ile yıkıcı kuşatmanın kırılmasını kutlamak için şehir halkına bir hediye.[11]
Suriyeli mevkidaşı Beşar Esad'ın eşlik ettiği Rusya cumhurbaşkanı Vladimir Putin, 11 Aralık 2017'de Jableh yakınlarındaki Lazkiye'nin hemen dışında bulunan Suriye'nin Suriye'deki üssü Khmeimim hava üssünü ziyaret etti. IŞİD'e karşı zafer ilan etmek ve Suriye'den kısmi bir askeri geri çekilme olduğunu ilan etmek, ancak devam eden Rus varlığında, Khmeimim hava üssü ve Tartus'taki Rus deniz tesisinin hala Rus kuvvetleri tarafından işletileceği bildirildi.[12]
Noel ve Yeni Yıl kutlamalarında, Khmeimim merkezli Rus Koordinasyon Merkezi'nden Rus kuvvetleri, şehir okul çantalarında, kırtasiye ve sütlerde, Ghassan Zwan Okulu'ndaki şehitlerin çocuklarına ve Lazkiye'deki Rus toplumunun çocuklarına dağıtıldı.[13]
Kardeş Şehirler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Sousse, Tunus
Mersin, Türkiye[14]
Köstence, Romanya
Rimini, İtalya
Aden, Yemen[15]
Gilan Eyaleti, İran[16]- Afyonkarahisar, Türkiye[17]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Macrotrends". Latakia Population. Macrotrends. 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023.
- ^ "Syrian swimmer crosses over waters between Cyprus, Syria". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016.
- ^ Lefèvre, Raphaël (2013). Ashes of Hama: The Muslim Brotherhood in Syria (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-933062-1. 23 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021.
- ^ "Suriye'de Değişimin Ortaya Çıkardığı Toplum: Suriye Türkmenleri Orsam.org.tr web sitesi Rapor No:14, Kasım 2011, Erişim tarihi:21 Kasım 2015" (PDF). 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Kasım 2015.
- ^ "Lazkiye İklim Verileri 1961–1990". Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2017.
- ^ "Syrian army 'enters western coastal city'". Al Jazeera English. 13 Ağustos 2011. 24 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011.
- ^ "Syrian 'warships shell port city of Latakia'". Al Jazeera. 14 Ağustos 2011. 29 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2019.
- ^ Russian military presence in Syria poses challenge to US-led intervention 15 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Guardian, 2012-12-23.
- ^ "Turkey shoots down Russian warplane on Syria border". BBC News. 25 Kasım 2015. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ СМИ: второй пилот сбитого Су-24 был эвакуирован сирийскими военными [Media: Second pilot of downed Su-24 was evacuated by Syrian military]. Gazeta.ru (Rusça). 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "125 Tons of Citrus sent from Lattakia to the people of Deir ez-Zor – Syrian Arab News Agency". Syrian Arab News Agency. 25 Kasım 2017. 17 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2017.
- ^ "On visit to Syria, Putin lauds victory over ISIS and announces withdrawals", The Washington Post, 11 Aralık 2017, 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Ekim 2019
- ^ "School supplies and milk distributed to martyrs' children and Russian community in Lattakia – Syrian Arab News Agency", Syrian Arab News Agency, 29 Aralık 2017, 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Ekim 2019
- ^ Mersin, Latakia become sister cities[ölü/kırık bağlantı] Turkish Daily News. 2008-01-21.
- ^ "Highlights of the Syrian-Yemeni Supreme Committee meeting". 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ The Syrian-Iranian Joint Supreme Committee meetings (in Arabic), Alwehda Publications, 8 Mart 2009, 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Kasım 2009
- ^ Afyonkarahisar′ın Kardeş şehirleri 2 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., afyon-bld.gov.tr 29 Haziran 2012 tarihinde erişildi.
