La traviata

La traviata
Özgün isim	La traviata
Müzik	Giuseppe Verdi
Libretto	Francesco Maria Piave
Gala	6 Mart 1853
İlk gösterim yeri	Teatro la Fenice, Venedik, İtalya
Oyuncular	Alfred Germont (tenor); Violetta Valery (soprano); Josef, Violetta'nın uşağı(tenor); George Germont, Alfred'in babası (bariton); Gaston, Letoriere Vikontu; Baron Douphal (bariton); Dr.Grenvil; Flora'nın uşağı (bariton); Marki d'Obigny, bir komisyoncu (bas); Flore Bervoix (soprano); Annina, Violetta'nın hizmetçisi (mezzosoprano);

La traviata Giuseppe Verdi'nin bestelediği Francesco Maria Piave'nin libretto'sunu yazdığı 3 perdelik opera eseri. Alexandre Dumas'nın 1848 yılında yazdığı Kamelyalı Kadın romanını temel almıştır. İlk defa 6 Mart, 1853 tarihinde Venedik'te, Teatro la Fenice tiyatrosunda oynanmıştır. "La Traviata" başlığı doğru yoldan çıkmış (kötü yola sapmış) kadın anlamındadır. Opera hazırlanmaktayken libretto yazarı Piave ve besteci Verdi orijinal hikâyenin yazarı Dumas gibi zamanın çağdaş (19. yüzyıl ortası) olmasını istediler; fakat eseri sipariş veren yapımcı La Fenice Tiyatrosu eserin geçmişte (yaklaşık 1700 yıllarında) yer almasında ısrar etti. Fakat 1880'lerden sonraki yapımlarda hep besteci ve librettocunun isteğine uygun olarak 19. yüzyıl zaman olarak uygulanmaktadır.

Bu eserde 1853 ve Mayıs 1854'te II. Perde ve III. Perde'de bazı değişmeler yapılmış ve yeni versiyon yine Venedik'te fakat Teatro di San Benedetto'da ilk defa temsil edilmiştir. Sonraki yapımlarda genellikle bu revize edilmiş şekliyle eser oynanmaktadır.

Şimdi bu opera çok popülerdir ve bütün dünya opera evlerinin reperatuvarlarında vazgeçilmez bir eser olmuştur. Opera America listesine göre Kuzey Amerika'da en çok sahneye konulan 20 opera arasında (Madam Butterfly ve La bohème operalarından sonra) üçüncü sırayı almıştır.^[1] Türkiye'de ise ilk kez 1954 yılında Ankara'da temsil edilmiştir.

Rol Dağılımı

Rol	Ses tipi	Prömiyerde roller, 6 Mart 1853^[2] (Orkestra şefi: – )
Violetta Valéry	soprano	Fanny Salvini-Donatelli
Alfredo Germont	tenor	Ludovico Graziani
Giorgio Germont, babası	bariton	Felice Varesi
Flora Bervoix	mezzosoprano	Speranza Giuseppini
Annina, Violetta'nın oda hizmetkarı	soprano	Carlotta Berini
Gastone, Alfredo'nın arkadaşı	tenor	Angelo Zuliani
Baron Douphol	bariton	Francesco Dragone
Marki d'Obigny	bas	Arnaldo Silvestri
Doktor Grenvil	bas	Andrea Bellini
Giuseppe, Violetta'nın hizmetçisi	tenor	G. Borsato
Flora'nın uşağı	bas	G. Tona
Komisyoncu	bas	Antonio Mazzini

Konu özeti

Mekân: Paris ve yakınları
Zaman: 18. yüzyıl başları. Modern prodüksiyonlarda çoğunlukla 19. yüzyıl.

I. Perde

Büyük bir salon, Paris.

Dilber Violetta kendi evinde bir parti düzenlemiştir. Partide Violetta'ya yakışıklı bir delikanlı tanıştırılır; adı Alfredo'dur. Violetta Alfredo ve onu partiye getiren Gastone'ye şampanya ikram eder. Alfredo herkes ile birlikte ünlü içki aryasını söyler (Libiamo, ne' lieti calici). Violetta ziyaretçilerini dans etmek üzere öteki salona yollar. İki yeni çift yalnız kalırlar. Violetta Alfredo'ya bağımsızlığın ve zevkin kendisi için önemli olduğunu söyler, Alfredo ise ona nasıl hayran olduğunu anlatmaktadır (Alfredo, Violetta: Un di felice eterea). İkilinin sonunda Violetta göğsündeki kamelyayi çıkarır ve Alfredo'ya uzatır. Çiçek solduğunda kendisine gelmesini ister. Sabaha karşı misafirler evi terk eder. Violetta âşık olmuştur. Bunu açıklarken bir yandan da Alfredo'yu unutması gerektiğine kendisini inandırmaya çalışır (Violetta: Sempre libera).

II. Perde

1. Sahne Üç ay sonra, Violetta ve Alfredo'nun kaldığı evin salonu.

Violette Alfredo'ya âşık olmuştur. İki sevgili Paris'in dışında bir yerde beraber yaşamaya başlamışlardır. Alfredo birlikte hayatın mutluluğu üzerinde şarkıya başlar. (Alfredo: Di miei bollenti spiriti – "Benim sıcak ruhum"). Hizmetkârı Annina Paris'ten gelir ve Alfredo onunla konuşurken Violetta'nin bu kırsal alanda geçinebilmek için atlarını, arabalarını, elmaslarını gizlice sattığını öğrenir. Bundan Alfredo utanır ve para bulmaya Paris'e gider. Bunu Violetta'ya bir mektup bırakarak açıklar.

Alfredo Paris'te iken, Violetta'yı Alfredo'nun yaşlı babası Giorgio Germont ziyaret eder. Kadından oğlunu terk etmesini istemektedir. Alfredo'nun hafifmeşrep bir kadınla yaşıyor olmasından rahatsızdır. Violetta Alfredo'yu çok sevdiğini ve onunla ilişkisini bırakamayacağını bildirir. Giorgio Germont, Alfredo'nun küçük kardeşi olan kızının bu nedenle nişanlı bulmadığını bildirir (Giorgio: Pura siccome un angelo – "Bir melek gibi masum iffetli kızım var") ve Alfredo'nun ailesinin hatırı için bu ayrılmayı yapmasında ısrar eder. En sonunda Violetta büyük bir üzüntüyle Alfredo'dan ayrılmayı kabul eder. Giorgio Germont onun yaptığı büyük fedakarlığa minnettarlığını göstermek için onu alnından öper ve ağlayan Violetta'yi geride bırakıp sahneden çıkar.

Violetta Giorgio Germont evi terk ettikten sonra arkadaşı Flora'ya mektup yazar ve onu verdiği partiye geleceğini bildirir. İkinci mektubu Alfredo'ya yazdığı ayrılık mektubudur. Alfredo eve geri döner ve Violetta'yı bu ikinci mektubu hemen bitirmişken bulur. Violetta acısını ve göz yaşlarını çok zor kontrol etmektedir ve tekrar tekrar Alfredo'yu kayıtsız şartsız sevdiğini bildirir (Violetta: Amami Alfredo - "Seni seviyorum, Alfredo"). Sonra hemen çıkar ve bitmiş olan ayrılık mektubunu Afredo'ya vermek üzere bir uşağa verir.

Biraz sonra uşak Alfredo'ya Violetta'nın mektubunu getirip verir. Violetta ayrılmıştır. Bu sırada Alfredo'nun babası içeri girer. Alfredo'dan onunla birlikte Provence'daki evlerine gelmesini ister. (Giorgio: Di Provenza il mar – "Deniz kıyısında Provence"). Alfredo Violetta'nın bu ayrılışında babasının parmağı olduğunu sezer ve masa çekmecesinde bulduğu parti davetnamesi de bu şüphelerini güçlendirir. Partide Violetta'yı bulabileceğini düşünerek Paris'e gitmeye karar verir. Babası Alfredo'yu durdurmak ister ama o kararını vermiş ve intikam duygusu ona hakim olmuştur.

2. Sahne Flora'nın evinde parti

Flora dostları için bir parti düzenlemiştir. Eğlence için fal bakan çingeneler, boğa güreşçileri gibi pek çok unsur düşünülmüştür (Koro: Noi siamo zingarelle – "Biz çingeneleriz"); (Koro: Di Madride noi siam mattadori – "Biz Madrid'den gelen boğa güresçileriyiz."). Gaston ve arkadaşları boğa güreşçileri ile birlikte şarkı söylerler (Gastone, koro, dansçılar: E Piquillo, un bel gagliardo – "Çok genç ve çok cesur Piquillo idi."). Masalarda kumar da oynanmaktadır. Salona Alfredo girer ve kumar oynamaya başlar. Ardından Violetta yeni erkek arkadaşı Baron Douphol'un kollarında içeri girer. Alfredo sürekli kazanmaktadır. Misafirler oda değiştirdiği sırada Violetta Alfredo'yu salona çağırır ve Baron'la bir sorun çıkarmaması için ricada bulunur. Alfredo, Violetta kendisiyle gelirse Baron'a bir şey yapmayacağını söyler. Violetta bunu reddeder. Verdiği bir söz Alfredo ile gitmesine engeldir. Kadın Baron'u sevdiğini söyler. Delikanlı bunun üzerine Salondaki misafirlerin yanına geri döner, onlara Violetta'yı gerçekten sevdiğini, fakat onun sadece parayı düşünen bir insan olduğunu haykırır ve kumarda kazandığı paraları Violetta'nın ayaklarına atar (Alfredo: Questa donna conoscete? - "Bildiğiniz bu kadın.") Violetta arkadaşlarının kollarına yığılır. Herkes hayrete düşmüştür. Baron Alfredo'ya yaklaşarak olanların cezasını çekeceğini söyler ve onu düello'ya davet eder. Oğlunu arayan Giorgio salona girer. Bu karışıklığın gerçek nedeninin bildiği için oğlunun davranışını kınar (Giorgio, Alfredo, Violetta, koro: Di sprezzo degno, se stesso rendo – "Bu kişinin kınanma gerekir."). Violetta Alfredo'nun bir gün kendisi için yaptığı fedakârlığı anlayacağını fakat bunun bir anlam taşımadığını, Alfredo'yu ölene kadar seveceğini söyler. (Violette: Alfredo, Alfredo, di questo core non puoi comprendere tutto l’amore – "Alfredo, Alfredo, kalbimde senin için aşkın ne kadar çok büyük olduğunu hiç anlayabilemezsin.")

III. Perde

Violetta’nın yatak odası

Violetta'nin verem hastalığı çok ağırlaşmıştır. Doktor Grenvil, Annina'ya Violetta'nın ancak iki üç saat daha yaşayabileceğini söyler. Violetta odasında tek başına Alfredo'nun babası tarafından gönderilmiş bir mektubu okumaktadır. Bu mektupta Alfredo ile yaptığı düello sonucunda Baron'un ölmeyip yaralandığı ve Alfredo'nun babası oğluna Violetta'nin kendisi ve kiz kardeşi için yaptığı fedakarlıklar hakkında bilgi verdiğini ve oğlunu mümkun olan en çabuk bir şekilde Violetta'ya göndererek ondan kendini bağışlamasını isteyeceğini de bildirir. Fakat Violetta bunun çok geç olduğunu hisseder (Violetta: Addio del passato – "Benim acıklı hikâyem de böyle son buluyor.").

Annina koşarak odaya girer ve Violetta'ya Alfredo'nun geldiğini haber verir. Sevgililer tekrar birlikte olmuşlardır. Alfredo birlikte Paris'ten ayrılmalarını teklif eder (Alfredo, Violetta: Parigi, o cara, noi lasceremo – "Sevgilim, Paris'ten ayrılacağız.").

Fakat bu çok geçtir. Violetta ömrünün dolduğunu ve ölmek üzere olduğunu bilmektedir (Alfredo, Violetta: Gran Dio! morir si giovane – "Büyük Allahım. Bu kadar genç yaşta ölmek"), Yaşlı Girgio Germont Doktorla birlikte gelir (Ah Violetta); yaptıklarından pişmandır. Hemen sonra Violetta Alfredo'nun kolları arasında son nefesini verir.

Ünlü müziksel parçalar

I. Perde

Libiamo ne' lieti calici – Brindisi
Un dì, felice, eterea - İkili: Alfredo ve Violetta
È strano, è strano! - Arya: Violetta
Ah fors'è lui che l'anima - Arya: Violetta
Follie! Follie! - Arya: Violetta
Sempre libera - Arya: Violetta

II. Perde

De' miei bollenti spiriti - Arya: Alfredo
Pura siccome un angelo - Arya: Germont
Non sapete quale affetto - Arya: Violetta
Un di quando le veneri - İkili: Germont, Violetta
Ah ! Dite alla giovine - İkili: Violetta, Germont
Morro' ! La mia memoria - İkili: Violetta, Germont
Di Provenza il mar- Arya: Germont
Noi siamo zingarelle - Koro: çingeneler korosu
Di Madride noi siami mattadori - Koro: boğa güreşcileri korosu ve kadınlar korosu
Ogni suo aver tal femina -Arya: Alfredo
Di sprezzo degno, se stesso rendo - Ensambl: Giorgio, Alfredo, Violetta, koro
Alfredo, Alfredo, di questo core non puoi comprendere tutto l'amore - Arya: Violetta

III. Perde

Addio del passato - Arya: Violetta
Largo al quadrupede - Koro
Parigi, o cara, noi lasceremo - İkili: Alfredo, Violetta
Ah, gran Dio, morir si giovane - İkili: Violetta Alfredo

Seçilmiş ses kayıtları

Yil	Cast (Violetta, Alfredo, Germont)	Orkestra şefi, Opera evi ve orkestra	Marka
1946	Licia Albanese, Jan Peerce, Robert Merrill	Arturo Toscanini, NBC Symphony Orkestra ve korosu ]]	Audio CD: RCA Victor Red Seal
1955	Maria Callas, Giuseppe di Stefano, Ettore Bastianini	Carlo Maria Giulini, La Scala orkestra ve korosu	Audio CD: EMI Classics
1958	Maria Callas, Alfredo Kraus, Mario Sereni	Franco Ghione, Teatro Nacional de São Carlos orkestra ve korosu	Audio CD: EMI Classics
1960	Anna Moffo, Richard Tucker, Robert Merrill	Fernando Previtali, Roma Opera orkestra ve korosu	Audio CD: RCA Victor Red Seal
1962	Joan Sutherland, Carlo Bergonzi, Robert Merrill	John Pritchard, Maggio Musicale Fiorentino orkestra ve korosu	Audio CD:Decca Records
1967	Anna Moffo, Franco Bonisolli, Gino Bechi	Giuseppe Patanè, Roma Opera orkestra ve korosu (Film: direktör Mario Lanfranchi)	DVD: Video Artists International
1968	Montserrat Caballé, Carlo Bergonzi, Sherrill Milnes	Georges Prêtre, RCA Italiana Opera orkestra ve korosu	Audio CD: RCA
1971	Beverly Sills, Nicolai Gedda, Rolando Panerai	Aldo Ceccato, Royal Philharmonic Orkestrasi, John Alldis Korosu	Audio CD: EMI Classics
1976	Ileana Cotrubaş, Placido Domingo, Sherrill Milnes	Carlos Kleiber, Bayerische Staatsoper orkestra ve korosu	Audio CD: Deutsche Grammophon
1979	Joan Sutherland, Luciano Pavarotti, Matteo Manuguerra	Richard Bonynge, National Philharmonic orkestra ve korosu	Audio CD: Decca
1983	Teresa Stratas, Plácido Domingo, Cornell MacNeil	James Levine Metropolitan Opera orkestra ve korosu (Film: direktör Franco Zeffirelli)	DVD: Universal Studios Kat: 0 2519-20326-2 2
1992	Cheryl Studer, Luciano Pavarotti, Juan Pons	James Levine Metropolitan Opera orkestra ve korosu	Audio CD: Deutsche Grammophon
1992	Kiri Te Kanawa, Alfredo Kraus, Dmitri Hvorostovsky	Zubin Mehta, Maggio Musicale Fiorentino orkestra ve korosu	Audio CD:[[Polygram Records
1995	Angela Gheorghiu, Frank Lopardo, Leo Nucci	Sir Georg Solti, Royal Opera House Covent Garden orkestra ve korosu	Audio CD: Decca
2005	Anna Netrebko, Rolando Villazon, Thomas Hampson	Carlo Rizzi, Wiener Philharmoniker orkestra ve korosu	Audio CD: Deutsche Grammophon

Not: "Kat:" Ses kayıt firmasının kullandığı katalog numarasıdır

Medya

I.Perde finalinde Lucrezia Bori "Ah, fors'è lui" ... "Sempre libera" aryası (1910)Edison Records:

Dipnotlar

^ [1] 22 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. OPERA America'nin "The Top 20" listesi
^ Liste kaynağı: Budden, Julian: The Operas of Verdi (Cassell), vol 2, p. 114.

Ayrıca bakınız

Dışsal kaynaklar

[2] "Opera Türkiye" websitesinde Verdi'nin "La traviata" operası konu özeti. (Erişim:18.5.2010)
[3] 12 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Fransızca Wikipedia La Traviata maddesi. (Fransızca) (Erişim:17.3.2009)
[4] 1 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: İngilizce Wikipedia La Traviata maddesi. (İngilizce) (Erişim:17.3.2009)
[5] 13 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: İtalyanca Wikipedia La Traviata maddesi. (İtalyanca) (Erişim:17.3.2009)
[6] 31 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. La Traviata operasının liberetosu. (İtalyanca) (Erişim:17.3.2009)
[7] La Traviata - Parasız (Creative Commons) lisanslı MP3 ses kaydı. (Erişim:17.3.2009)
[8] 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Opera ve içindeki parçaların piyano için notaları. (İngilizce) (Erişim:17.3.2009)

[1] [1] 22 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. OPERA America'nin "The Top 20" listesi

[2] Liste kaynağı: Budden, Julian: The Operas of Verdi (Cassell), vol 2, p. 114.

[1]

[2]