Kumurdo Katedrali
 Kumurdo Katedrali | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Kumurdo, Ahılkelek bölgesi, Gürcistan |
| Koordinatlar | 41°23′41″K 43°21′35″D / 41.39472°K 43.35972°D |
| İnanç | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Mimari | |
| Tamamlanma | 10. yüzyıl, Abhazya Kralı III. Leon'un döneminde |
Kumurdo Katedrali (Gürcüce: კუმურდო) bir Gürcü Ortodoks katedralidir. Ahalkalaki şehrinin 12 km güneybatısındaki Cavaheti Platosunda konumlanmıştır.[1] Antik asomtavruli alfabesiyle yazılmış duvardaki Gürcüce yazıtlara göre, Kumurdo Katedrali, Abhazların kralı III. Leon'un döneminde, 964 yılında dönemin piskoposu Ioane tarafından inşa ettirilmiştir.[1][2] Orta Çağ döneminde, Kumurdo önemli bir kültürel, eğitimsel ve dini merkezdi. Osmanlı egemenliği (1625-1828) sırasında Kumurdo Katedrali, cemaati kalmadığı için bakımsızlıktan zarar görmüş ve büyük oranda yıkılmıştır.[3] Katedral iki kere yenilenmiştir (1930; 1970 ve 1980 arası), ancak günümüzde kubbesinden yoksundur. 2015 yılında katedralin tamamen yeniden inşası için bir proje geliştirilmiştir.[4]
Mimarisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kubbeli bina taştan inşa edilmiştir ve ince oymalar ile dekore edilmiştir. Sunağın etrafındaki pencereler boğa, kartal, aslan ve meleklerin tasvirleri ile dekore edilmiştir. Katedralin içi Duvar resimleri ile süslenmiştir. En çok ilgiyi çeken eser ise III. Bagrat'ın annesi Kraliçe Guranduht'un kabartma portresidir.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Kilisenin epigrafisi
[değiştir | kaynağı değiştir]| “ | Tanrı'nın da yardımıyla, piskopos İovane bu kilisenin temelini elimle koydu — günahkar Sakotsari. | ” |
| “ | Kutsal Kilise, kurucularınızı ve tüm hizmetçilerinizi o Kıyamet Günü'nde koruyun ve affedin; dualarınızda sefil Giorgi'den bahsedin. | ” |
- Piskopos Iovane Yazıtı (964).
| “ | İsa, o gün, buranın kurucusu Piskopos Iovane'ya merhamet et. | ” |
- Eristavi Vache'nin bayram günü yazıtları (964).
| “ | Tanrının adıyla, Piskopos İovane, Eristavi Vache'nin bayram gününü Paskalya gününde sabitledim. Bunu her kim değiştirirse, bu resmin laneti onun üzerine olsun, benim haçım. | ” |
- Goliat'ın bayram günü yazıtı (10 ve 11. yüzyıllar).
| “ | Tanrının adıyla, Ben, Piskopos Grigol, Goliat'ın bayram gününü İgnatus gününe sabitledim. Bunu her kim değiştirirse, bu resmin laneti onun üzerine olsun, benim haçım. | ” |
- Zosime Kumurdoeli Yazıtı (1027-1072).
| “ | Tanrının adıyla, Ben, Zosime Kumurdoeli, kiliseyi sunak, ayin kadehleri, yemekler ve haçla donattım ve Mesih'in resmini Davut'un eliyle süsledim. Onun bayram gününü kyrie eleison ile birlikte Palm Haftasının 5. gününe sabitledim: Başpiskoposun, Kutsal Üçlemenin bayramını ilahi söyleyerek kutlamasına izin ver. Bunu her kim değiştirirse, bu resmin laneti onun üzerine olsun | ” |
- Kilisenin batı girişindeki timpanumun üzerinde bulunan yazıtlar (1511-1525).
| “ | İsa Mesih, patron Elisbal'i, onun annesi Kristine'yi, onun eşi Marih'i, onların oğulları ve kızlarını hem burada, hem de ahirette yücelt, amen. | ” |
| “ | Mesih'in haçı | ” |
| “ | Tanrı, Zosime Kumurdoeli'ye merhamet etsin, amen. | ” |
| “ | Tanrı, taş ustası Mikela'ya merhamet etsin. | ” |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- (Gürcüce) ვალერი სილოგავა, კუმურდოს ტაძრის ეპიგრაფიკა. თბილისი, 1994.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Kumurdo Church". Georgian patriarchate, Eparchy of Shemoqmedi. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2011.
- ^ "Kumurdo". Parliament of Georgia. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2011.
- ^ "Aleksandre Proneli, Görkemli Mesheti (Gürcüce), Gori, 1914, s. 146" (PDF). 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
- ^ "Unique 10th-century Kumurdo Cathedral to be restored". 4 Şubat 2016. 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2019.