Kommagene hükümdarları listesi
Kommagene Krallığı Anadolu'da kurulan Helenistik hükümdarlıklarından biri olan Kommagene hanedanı mensuplarıdır.
Krallık
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu hanedan mensuplari batıda Kilikya ve Kuzey'de Kapadokya bölgelerinde MÖ 290-MÖ 163 arasında Selefkî İmparatorluğu için bir satrap olarak bulunmuşlar ve Partlılar hükümdarları ve İskitler ile yakın akrabalık bağları olduğunu ileri sürmüşlerdi. Selefkî devleti çözülmeye başladığında MÖ 163'te yöresel satrap olan Ptolemaios, Selefkî Kralı IV. Antiohos Epifanis öldüğünde bağımsızlığı ilan edip Kommagene Krallığı'nı kurdu.
Bu krallık MÖ 163- MS.72 arasında, son dönemlerinde iki defa Roma İmparatorluğu tarafından ilhak edilerek Roma'ya tabi olan bir eyalet krallığı, Kommanege Krallığı, olarak hüküm sürdü. Bu krallardan I. Mitridat Kallinikos büyük propagandalarla Helenistik hanedanlarla bağlantısını ilan edip Helenistik Suriye'li prenses "VII. Laodice Tea" ile evlendi. Böylece Commangene hanedanı hem Persler ve hem de Helenleri asıl kabul etmekteydi. Oğlu I. Antiohos Theos isim yapmak için büyük yatırım ve uğraşlarla Nemrut Dağı tepesinde devasa büyük heykellerle süslü olan görkemli bir mezar tepesi yaptırdı.
Roma İmparatorluğu tarafından ilk defa ilhak edilip bağımsızlığı kaybetmesi MS 17'de III. Antiohos'un ölümüyle bu krallığın Roma İmparatoru Tiberius tarafından imparatorluğa ilhak edilmesiyle oldu. MS 38'de Roma İmparatoru Caligula MS.17'de ölen kralın oğlu olan IV. Antiohos'a Kommagene krallığını MS.38'de geri verdi ve Toroslar'da ıssız alanları da bu krallığa ekledi. Fakat MS 41'da bundan çayarak tekrar krallığı Roma'ya ilhak etti. Sonra Roma İmparatoru olan Claudius tekrar Kommagene Krallığı'nı IV. Antiohos'a geri verdi ama Kommagene Krallığı artık bağımsız değil bir teba devlet idi. MS 38-MS 71 arasında IV. Antiohos ve karısı "İotape" bu bağımlı Kommagene Krallığı'nda hüküm sürdüler.
MS 72'de Roma İmparatoru Vespasian bu krallığı ilga ederek topraklarını "Suriye" eyaletine bağladı.
Kommagene Kralları MÖ 163 - MS 72
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kral olma tarihi | Krallığın sonu | Adı | Unvan kaynağı | Notlar |
|---|---|---|---|---|
| MÖ 163 | MÖ 130 | Ptolemaios | ||
| MÖ 130 | MÖ 100 | II. Sames | Ptolemaios'un oğlu | |
| MÖ 100 | MÖ 70 | I. Mitridat Kallınikos | II. Sames'in oğlu | Lakabı - Kallınikos "Fil-helen", "Fil-Roma" |
| MÖ 69 | MÖ 40 | I. Antiohos Theos | I. Mitridat Kallinikos'un oğlu | Lakabı: "Epifane", "Fil-Roma", "Fil-Helen" |
| MÖ 40 | MÖ 38 | II. Antiohos | I. Antiohos'un oğlu | |
| MÖ 38 | MÖ 20 | II. Mitridat | II. Antiohos'un kardeşi | |
| MÖ 20 | MÖ 12 | III. Mithridat | II. Antiohos ile II. Mitridat'ın yeğeni | |
| MÖ 12 | MS 17 | III. Antiohos | III. Mitridat'ın oğlu | |
| MS 17 | MS 38 | Roma İmparatorluğu'na ilhak | ||
| MS 38 | MS 40 | IV. Antiohos | III. Antiohos'un oğlu | Lakabı "Epifane". Bağımlı devlet |
| MS 40 | MS 41 | Roma İmparatorluğu'na ilhak | ||
| MS 41 | MS 71 | IV. Antiohos | IV. Antiohos ve karısı "İotape" birlikte idare. Bağımlı devlet | |
| MS 71 | Roma İmparatorluğu'na ilhakı ve "Suriye" eyaletinin bir parçası |
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Toumanoff, Cyril, (1976) Manuel de généalogie et de chronologie pour le Caucase chrétien (Arménie, Géorgie, Albanie), Roma:Edizioni Aquila, say. 407-409. (İngilizce)