İçeriğe atla

Haçapuri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Khachapuri sayfasından yönlendirildi)
Acaruli haçapuri
Acaruli haçapuri

Haçapuri (Gürcüce: ხაჭაპური), içi peynirle doldurulmuş ekmekten oluşan geleneksel bir Gürcü yemeğidir.[1]

Etimoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Gürcüce Haçapuri (ხაჭაპური), "haço" (ხაჭო) ve "puri" (პური) kelimelerinden oluşur. "Haço" bir çeşit peynirin adıdır. "Puri" ise, buğday ekmeğine verilen isimdir. İki kelimeden oluşan bu tamlama Türkçeye "peynirli ekmek" olarak çevrilebilir.[2][3] Nitekim geleneksel olarak haçapuri sadece peynirle hazırlanmaktadır. Ancak günümüzde barbunya fasulyeli ve peynirli-ıspanaklı haçapuri de yapılmaktadır.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzmanlar haçapurinin kronolojisi konusunda ikiye bölünmüş durumdadır. Yemek hakkında The Georgian Feast kitabını yazan Darra Goldstein'a göre, haçapuri muhtemelen Gürcistan'ın bir rönesans dönemi yaşadığı 12. yüzyıla kadar uzanmaktadır, ancak spesifik kökü belirsizliğini korumaktadır.[4] Gürcistan Mutfak Akademisi eski profesörü Dali Tzatava, haçapurinin "pizzanın kuzeni" olabileceğini, bu yemek konseptinin 16. yüzyılda yemeklere domatesin eklenmesinden çok önce Avrupa'yı geçen Romalı askerler tarafından getirilmiş olabileceğini öne sürmüştür.[5]

Haçapuri Gürcistan'dan diğer Sovyet ülkelerine de yayılmıştır. Gürcistan'dan İsrail'e göç eden Yahudiler tarafından bu yemek İsrail'e de taşınmıştır.[6][7][8][9][10] Ülke içindeki bölgeler arasındaki enflasyon farkını bulmak için yapılan akademik araştırmalarda Haçapuri fiyatları temel alınmıştır.[11][12]

Çeşitleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Acaruli haçapuri - Acara bölgesine özgüdür. Kayık şeklinde yapılan acaruli haçapurinin ortasında peynir, tereyağı ve yumurta sarısı bulunmaktadır.[13]
  • Guruli haçapuri - Guria bölgesine özgüdür.
  • İmeruli haçapuri - İmereti bölgesine özgüdür. İçinde peynir olan İmeruli haçapuri, yuvarlak ve düzdür.
  • Megruli haçapuri - Samegrelo bölgesine özgüdür. İmeruli haçapuriye ek olarak üstte bir katman peynir daha vardır.
  • Svanuri haçapuri - Svaneti bölgesine özgüdür.
  • Raçuli haçapuri - Raça bölgesine özgüdür.
  • Penovani haçapuri - Düz biçimde hazırlanır ve kenarları kıvrılmaz.
  • Osuri haçapuri - Oset bölgesine özgüdür.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. 
  2. ^ "ხაჭო" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 20 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
  3. ^ "პური" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 20 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
  4. ^ "Georgian cheese boat Adjaruli Khachapuri - New York Essential Dish". Georgian Journal. 27 Nisan 2018. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023. 
  5. ^ Eva (5 Nisan 2019). "Khachapuri, Georgian cheese bread". Bake-Street. 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2023. 
  6. ^ Mosolova, Tanya (15 Nisan 1998). "WHAT IS IT? : Georgian Cheese Pies Come in Many Varieties". The Moscow Times (İngilizce). 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. One of the indispensable dishes of a celebratory meal in Georgia, khachapuri, has become very popular in Russia as well. 
  7. ^ Bryant, Jordan (2 Mart 2013). "Хачапури: The Big Cheese!". sras.org (İngilizce). Woodside, CA: School of Russian and Asian Studies. 18 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. 
  8. ^ "В Сочи гости Олимпиады съели 175 тысяч хачапури и 34 тонны шашлыка" В Сочи гости Олимпиады съели 175 тысяч хачапури и 34 тонны шашлыка. Argumenty i Fakty (Rusça). 24 Şubat 2014. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. 
  9. ^ Grigoryan, Hasmik (7 Ağustos 2011). "Arşivlenmiş kopya" Ի՞նչ է մատուցվում այսօր դպրոցների բուֆետներում (Ermenice). Radio Free Europe/Radio Liberty Armenian Service. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. 
  10. ^ Norris, Anna (3 Temmuz 2014). "10 mouthwatering dishes of Israel you should really try" (İngilizce). From The Grapevine. 24 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. 
  11. ^ Svensson, Therese (Nisan-Mayıs 2010). "Tracking monetary policy one big mac - and one khachapuri - at a time". Investor.ge (İngilizce). American Chamber of Commerce. 7 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2010. 
  12. ^ "Khachapuri Index Project" (İngilizce). International School of Economics at Tbilisi State University. 26 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2010. 
  13. ^ Hudin, Kholodilina, Miquel, Daria (2017). Georgia: A guide to the cradle of wine. Vinologue. s. 75. ISBN 1941598056. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Haçapuri&oldid=32829704" sayfasından alınmıştır