Gencnâme
 Gencnâme Yazıtı, 2011 | |
 | |
| Koordinatlar | 34°45′45″K 48°26′14″D / 34.76250°K 48.43722°D |
|---|---|
| Konum | Alvend Dağı, Hemedan, İran |
| Tür | Epigrafi |
| Malzeme | Taş |
Gencnâme (Farsça: گنجنامه Ganjnāme Hazine mektubu) İran'ın batısındaki Hemedan'ın (eski Ekbatan) 12 km güneybatısında yer alır, Alvend Dağı'nda y. 2000 metre rakımdadır.[1][2] Sitede iki adet üç dilli Ahameniş kraliyet yazıtı bulunmaktadır.[1] Sol üstteki yazıt, Ahameniş Kralı Büyük Darius'un (h. MÖ 522 - MÖ 486) ve sağdaki ise oğlu I. Serhas'ın (h. MÖ 486 - MÖ 465) emriyle yapılmıştır.[1][2][a]
Tanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir derenin üzerindeki granit kayanın üzerine 20 satır halinde oyulmuş Gencnâme'nin iki yazıt panelinin her biri 2 × 3 m ölçülerindedir.[1][2] Eski Farsça, Yeni Babilce ve Elamca dillerinde yazılmış olan iki yazıtın içeriği, farklı kraliyet ismi dışında aynıdır; Ahura Mazda övgü alır ve soyağacı ve fetihler listelenir.[1][2] Stuart C. Brown'a göre, Helenistik Dönem öncesi dönemde bu dağ, görünüşe göre Alvend Dağı'nın ana "doğu-batı geçidi" idi.[1] Ahameniş döneminde Ekbatan, yüksek rakımı ve hoş havası nedeniyle yaz başkenti olarak işlev görmüştür.[2]
Sitenin adı, yazıtların gizli bir hazineye ait gizli bir kod içerdiğine inanan yerel halktan gelmektedir.[2]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Eugène Flandin'in 1840 tarihli Gencnâme çizimi. -
Pascal Coste'un 1851 tarihli Gencnâme çizimi. -
2018 yılında Gencnâme yazıtları.
_(cropped).jpg)
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Darius'un yazıtı DE yazıtı olarak ve Serhas'ın oluşturduğu yazıt ise XE yazıtı olarak bilinir.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- Genel
- Brown, Stuart C. (2000). "Ganj-nāma". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Volume X/3: Fruit–Gāvbāzī (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul. ss. 285–286. ISBN 978-0-933273-47-4.
- Kia, Mehrdad (2016). The Persian Empire: A Historical Encyclopedia [2 volumes]. ABC-CLIO. ISBN 978-1610693912.
