Göktepe Muharebesi
| Göktepe Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Çarlığın Orta Asya Fetihleri | |||||||
 Göktepe kentinde Türkmenler ve Çarlık Askerleri savaşırken | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Rusya Çarlığı | Türkmenler | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Mihail Skobelev |
Tıkma Serdar | ||||||
| Güçler | |||||||
| 7.200 asker, 72 ağır silah | 25.000 kişilik ahali, 5.000 köhne tüfek, 1 bakır top | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 268 ölü, 669 yaralı, 645 kişi hastalıktan dolayı öldü | 15.000 ölü | ||||||
Göktepe Savaşı (veya Gökdepe), bir Ahal-Teke vahasındaki, Türkmenistan'da, Türkmen hisarı Trans-Hazar demir yolunun üzerinde Aşkabat'ın 45.06 km kuzey batısındaki yerde Ruslarla Türkmenler arasında yapılan savaştır.
Tarihsel olarak, bu bilinen tanınmış hisarı 1881 yılında Rus İmparatorluğu ele geçirdi. Gerçek hisar adı olan Yengi Şäher ("yeni şehir"), 1878 yılında kuruldu.[1]
Aralık 1880'de, General Mihail Dimitriyeviç Skobelev (Rusça: Михаи́л Дми́триевич Ско́белев) komutası altındaki 7,200 kadar Rus, Göktepe'yi kuşattılar. Bu kuşatma yirmi üç gün sürdü. Yirmi dördüncü gün, Rus saldırısıyla şehir düştü. Ağır direnişle karşılaşmalarına rağmen, Rus güçleri tünel kazıp kale duvarının altına 1160 kilogram dinamit yerleştirdiler.[2] 12 Ocak 1881 günü büyük bir patlama oldu. Bu patlamayla birlikte, yıkılan kale duvarından Ruslar saldırdı. Birkaç yüz savunmadaki askerler patlama esnasında öldürüldü ve çok daha fazlası ortaya çıkan çatışmada öldürüldü. Göktepe kalesinin Kumandanı Tıkma Serdar'dı.
Sonunda, hisarın içindeki 40,000 sivil halk, savunmasız kalan hisardan, çöle doğru kaçtılar, bunu gören General Skobelev'in süvarileri peşlerine düştüler.
Tahminen 8,000 Türkmen askeri ve sivil halk kaçarken, 6,500 kişi de hisarın içinde öldürüldü. Ruslardan sadece 398 asker yaralandı ve 669 asker öldü.
Mihail Dmitriyeviç Skobelev bir konuşmasında;
"Tekeler ýer kartasynda bir gara nokat, we o gara nokat pozylmaly" (Teke Türkmenleri yeryüzünde bir kara leke ve o kara leke yok edilmeli.) diyerek bağırmış. Türkmenler, Generalin Türkler'den iğrendiğini, bu sebepten Göktepe'de binlerce günahsız insanın öldürülmesini hep anarlar.
1996 yılında Türkmenistan'ın ikinci büyük camisi Göktepe şehrinin merkezinde yapılmıştır. Ayrıca Göktepe'de bu savaşı anlatan bir müze açılmıştır.
Savaş bazı kaynaklarda soykırım olarak geçmektedir.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Russian Siege of Geok Tepe 1879-1881. Report of Edmond O'Donovan, Special correspondent of the "Daily News", January 1881 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ History of Turkmenistan in Brief. 9 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kaynak www.asia-travel.com. 16 april 2007.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Encyclopædia Britannica onbirinci baskısı, a publication now in the public domain
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rusca Göktepe savaşı 20 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
- Rusca Göktepe savaşı yazıcı sistemi (Türkçe)
- Göktepe ilgili bilgiler14 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)