Fallout (seri)

Fallout, Interplay Entertainment tarafından yaratılmış bir post-apokaliptik RPG video oyunu serisidir. Seri 22. ve 23. yüzyıllarda geçmektedir ve senaryoda atompunk ve retrofuturistik tasarımlardan, 1950'lerin Amerika Birleşik Devletleri'nin savaş sonrası kültüründen, teknoloji vaatlerinden ve nükleer yok oluş korkusundan ilham alınmıştır. Fallout'un yapımında, Fallout serisinin öncüsü kabul edilen, Interplay Productions tarafından geliştirilen 1988 oyunu Wasteland'den bolca esinlenilmiştir.

Serinin ilk oyunu Fallout, Black Isle Studios tarafından geliştirildi ve 1997'de, devamı olan Fallout 2 ise bir sene sonra, 1998'de yayınlandı. Taktiksel rol yapma oyunu Fallout Tactics: Brotherhood of Steel ile serinin geliştirmesi Micro Forté ve 14 Degrees East'e devredildi. 2004'te Interplay, Black Isle Studios'u kapattı ve Black Isle Studios olmadan PlayStation 2 ve Xbox için rol yapma ve aksiyon oyunu olan Fallout: Brotherhood of Steel'i üretmeye devam etti. Serinin üçüncü oyunu olan Fallout 3, Bethesda Softworks tarafından piyasaya sürüldü ve bunu Obsidian Entertainment tarafından geliştirilen Fallout: New Vegas izledi. Fallout 4 2015'te, Fallout 76 ise 14 Kasım 2018'de yayınlandı.

Bethesda Softworks, Fallout fikri mülkiyet haklarına sahiptir.  Satın aldıktan sonra Bethesda, Fallout to Interplay'in devasa çok oyunculu çevrimiçi rol yapma oyunu (MMORPG) versiyonunu yapma haklarını lisansladı. MMORPG, Interplay altında beta aşamasına kadar geldi ancak Bethesda Softworks ve Interplay arasındaki uzun bir yasal anlaşmazlık, oyunun gelişimini durdurdu ve Bethesda'nın mahkemede Interplay'in lisans sözleşmesinin hüküm ve koşullarını karşılamadığını iddia ettiği için nihai iptaline yol açtı. Dava 2012 yılının başlarında karara bağlandı.

Oyunlar

Yıl	Oyun Adı	Geliştirici	Platformlar
			Bilgisayar		Konsol	Taşınabilir	Cep
Ana Seriler
1997	Fallout	Interplay	Windows	Klasik MacOS, Mac OS X
1998	Fallout 2	Black Isle
2008	Fallout 3	Bethesda			PS3 · Xbox 360
2015	Fallout 4				PS4 · Xbox One · PS5 · Xbox Series X/S
Duyurulacak	Fallout 5		TBA
Spin-offs
2001	Fallout Tactics: Brotherhood of Steel	Micro Forté	Windows
2004	Fallout: Brotherhood of Steel	Interplay			PS2 · Xbox
2010	Fallout: New Vegas	Obsidian	Windows		PS3 · Xbox 360
2015	Fallout Shelter	Bethesda			PS4 · Xbox One	Switch	iOS · Android
2016	Fallout Pinball	Zen Studios
2018	Fallout 76	Bethesda	Windows		PS4 · Xbox One
2019	Fallout Shelter Online	Gaea Mobile					iOS · Android

Sığınaklar

Seride Vault-Tec tarafından Toplumsal Koruma Programı bünyesinde geliştirilmiş, kurgusal devasa yeraltı nükleer savaş sığınaklarıdır. Amerikan hükûmetinin derin devleti olarak tabir edilebilecek Enclave isimli bir örgütün isteğiyle tüm ABD üzerinde inşa edilen açıklanmış toplam 122 Vault'un amacı olası bir nükleer bir felakette Amerikan halkını korumak, insan neslinin devamını sağlamaktır. Ancak bu, sadece halka açıklanan amaçtır. Vault'ların sayısı devlet sırrı olduğundan sağlıklı bir hesaplama yapmak mümkün olmasa da halk Vault'larının sayısı göz önüne alındığında her biri -istisnalar dışında- 1000 kişi kapasiteli 122 Vault, 2077 tarihindeki ABD nüfusu olan yaklaşık 400 milyon kişiyi elbette korumaya yetmeyecektir. Enclave bütün Amerikan nüfusunu koruyamayacağını bildiği için Vault'ları halka açıklanandan çok daha farklı bir amaç için inşa ettirmiştir.

Belirlenen ilk bütçesi 400 milyar dolar olan Vault projesinin zaman geçtikçe bütçesi 645 milyar dolara çıkmıştır. İlk Vault projenin uygulanabilirliğini göstermek amacıyla Los Angeles'ta inşa edilmiştir. Şehrin altına inşa edilen bu Vault gösterim için olduğundan dolayı Sosyal Koruma Programı deneylerinin bir parçası olmamıştır.

Vault'ların neredeyse tamamı 2063'te bitmiştir. İnşası en son biten Vault, ilk oyunun başladığı Vault olan Vault 13'tür. Ancak öngörülememiş nükleer etkilerden dolayı Vault'ların çoğu başarısız olmuştur. Bazılarının girişleri çökmüş, bazılarının etrafındaki radyasyon miktarı çok fazla olduğu için belirlenen tarihte dışarı çıkılmasını engellemiştir. Vault-Tec'in tasarım hatalarının başını çeken maddenin, şirketin nükleer savaşta Vault'ların hedef olmayacağını sanması ve Vault'ları yalnızca radyasyondan ve uzak patlamadan koruması olduğu sanılıyor.

Ayrıca Vault'ların inşasının bitimiyle Büyük Savaş arasındaki zaman diliminde yapılan tatbikatlar insanlarda yalancı çoban etkisi yaratmış ve sirenler çaldığında Vault'larda yer bulabilmiş birçok insanın bu sirenleri tatbikat sanıp aldırmamalarına neden olmuştur.

Asıl amacı, olası bir nükleer felakette yaşanacak küresel durgunluğu fırsat bilip insanlar üzerinde deneyler yapmaktır. Sirenler çalmaya başlayıp da Vault'larda yer bulabilecek kadar şanslı olan insanlar Vault-Tec tarafından belirlenmiş Vault'larına koştuklarında ve devasa Vault kapıları üzerlerine kapandığında bilmeden dünya tarihinin en kapsamlı sosyolojik deneyinin bir parçası haline gelmişlerdir. Deneylerin amacı nüfusun önceden seçilmiş parçalarının bir felaketten sonra yeniden dünya yaşamına nasıl döneceğini öğrenmek dışında belirli yaşam koşullarında insanların nasıl yaşayacağını gözlemlemektir. Bu çeşitli yaşam koşullarını yaratmak için her Vault'a farklı bir özellik verilmiştir.

Vault'lar çoğunlukla gerçek hayattaki serpinti sığınaklarının özelliklerini taşımakla beraber, Fallout dünyasının retro-fütüristik bakış açısının yarattığı farklılıkları da yansıtır.

Vault'lar patlama etkisi ve serpinti daha zayıf olduğu için yer altına veya dağ içlerine inşa edilmiştir. Vault-Tec nükleer patlamaların hedef alanında kalmaması için çoğu Vault'u, kolay ulaşım adına şehir merkezlerine inşa etmek yerine, şehirlerin etrafına, nükleer silahların tahmin edilen ilk hedefi olan şehir merkezlerinden uzağa inşa etmiştir.

Little Lamplight Madenleri'nden ikinci bir girişi de bulunan Vault 87 gibi bazı Vault'lar dışında bütün Vault'larda tek bir giriş-çıkış kapısı bulunur. Genellikle mağara içlerine inşa edilmiş bu girişlerin bazıları nükleer patlamalar sırasında çökmüş, Vault'ları içindeki insanlara bir tabut haline getirmiştir.

Vault kapıları içeri yabancı madde girmemesi için tamamen mühürlü, yaklaşık yarım metre kalınlığında devasa elektro-manyetik kapılardır. Washington D.C.'deki Teknoloji Müzesi'ndeki sunumda belirtildiği üzere bu kapılar direkt bir nükleer patlamaya karşı %98 güvenlidir. Vault-Tec'in bilinen iki çeşit Vault Kapısı modeli vardır. En çok kullanılan ve Batı Kıyısı'ndaki Vault'ların hepsinde görülen model olan Seal-N-Safe Vault Door Model No. 343 dışa doğru gelip mekanik bir kol yardımıyla kenara sürüklenir. Doğu Kıyısı'nda kullanılan daha az gelişmiş diğer model ise içe doğru gelir.

Enerji, Vault'ların içine inşa edilmiş çeşitli tipte santrallerden sağlanmıştır. Örneğin Vault 13 jeotermal enerji santraline sahiptir ve yedek olarak General Atomics International tarafından tasarlanmış bir nükleer enerji jeneratörü vardır.

Özellikleri

Numara	Özellik	Bulunduğu Yer	Görüldüğü Oyun
Los Angeles Vault'u	Vault-Tec'in gösterim Vault'u. Deneylerin bir parçası değildir. Ayrıca Fallout 1'de Katedral'in altında bulunan Vault'tur. Richard Grey, sonraki adıyla "Master" bu Vault'ta değişime uğramıştır ve Master haline geldikten sonra karargahı olarak kullanmıştır.	Güney Kaliforniya, Los Angeles yakınında	Fallout
Vault 8	Kontrol Vault'u. 10 yıl sonra kapılarını açması için tasarlanmıştır. Sonucunda Fallout 2'deki Vault City ortaya çıkmıştır.	Kuzey Kaliforniya (Vault City)	Fallout 2
Vault 12	Seçilmiş nüfus üzerinde radyasyonun etkisini gözlemlemek amacıyla, kapısı hiç kapanmamak üzere tasarlanmıştır. Fallout 1'de Necropolis olarak geçen Vault'tur ve sakinleri ghoul'a dönüşmüştür.	Bakersfield (Necropolis)	Fallout
Vault 13	Uzun süreli izolasyonun etkilerini gözlemlemek amacıyla 200 yıl kapalı kalması için tasarlanmıştır. Ancak su üretmekte kullanılan Su Çipi bozulduğunda Overseer(gözetmen) Fallout 1'deki ana karakter olan Vault Dweller'ı(Vault Sakini) yeni bir Su Çipi bulması için dışarı göndermek zorunda kalmıştır.	Kuzey Kaliforniya	Fallout Fallout 2
Vault 15	50 yıl kapalı kalması için tasarlanan bu Vault'taki insanlar çok farklı ideolojilerden ve kültürlerden seçilmişlerdir.	Kuzey Kaliforniya	Fallout Fallout 2
Vault 27	Bu Vault çok kalabalık olması için tasarlanmıştır. Azami insan saysının iki katı fazla kişi(2000 kişi) bu Vault'a seçilmiştir.	Bilinmiyor	İsmi sadece Fallout Bible'da geçer
Vault 29	Bu Vault'a seçilmiş herkes 15 yaşının altındadır. Ebeveynleri özellikle başka Vault'lara yönlendirilmiştir. Harold'ın bu Vault'tan geldiği sanılır.	Kolorado	Fallout Bible (ilk bahsinin geçtiği yer) Van Buren
Vault 34	Cephanelik ağzına kadar doludur ve kilidi yoktur.	Nevada	Fallout: New Vegas'ta
Vault 36	Yiyecek üretim mekanizması yalnızca ince, sulu lapa üretecek şekilde tasarlanmıştır.	Bilinmiyor	Sadece Fallout Bible'da
Vault 39	Asıl amacı bilinmiyor	Abilene, Teksas	Fallout: Brotherhood of Steel 2
Vault 42	Bütün lambalar 40 watt'tan düşük güçtedir.	Bilinmiyor	Sadece Fallout Bible'da
Vault 43	Nüfusu sadece 12 erkek, 10 kadın ve bir panterdir.	Bilinmiyor	Penny Arcade'in resmi olmayan bir çizgi romanında geçer.
Vault 53	Ekipmanların çoğu her birkaç ayda bir bozulacak şekilde tasarlanmıştır. Tamir edilebilir olsa da, bozulmalar Vault sakinlerini strese sokmak içindir.	Bilinmiyor	Sadece Fallout Bible'da
Vault 55	Hiç eğlence kasedi sağlanmamıştır.	Bilinmiyor	Sadece Fallout Bible'da
Vault 56	Çok kötü komedyenlerin kasetleri haricinde eğlence kasedi sağlanmamıştır. Sosyologlar bu Vault'un Vault 55'ten daha önce çökeceğini öngörmüştür.	Bilinmiyor	Sadece Fallout Bible'da
Vault 68	Bu Vault'a giren bin kişiden sadece biri kadındır.	Bilinmiyor	Fallout Bible'da ve muhtemelen Fallout 2'de Başkan Richardson ile diyalogda.
Vault 69	Bu Vault'a giren bin kişiden sadece biri erkektir.	Bilinmiyor	Fallout Bible (ilk bahsinin geçtiği yer) Penny Arcade Van Buren ve muhtemelen Fallout 2'de Başkan Richardson ile diyalogda.
Vault 70	Tüm üniforma üretim mekanizmaları 6 ay sonra bozulması için tasarlanmıştır. Nüfusunun çoğunu mormonlar oluşturmaktadır.	Salt Lake City, Utah	Fallout Bible 0 Van Buren
Vault 75	İnsan genetiğini arındırmak için kurulmuştur. Deneylerini okulun öğrencileri üzerinde yapmışlardır ve hepsi bir süre sonra infaz edilmiştir.	Baston, Malden Ortaokulu	Fallout 4
Vault 76	Bu Vault da Vault 8 gibi bir kontrol Vault'udur. Ancak 10 yıl sonra değil, 20 yıl sonra kapılarını açacak şekilde tasarlanmıştır.	Batı Virginia	Fallout 76
Vault 77	Bütün Vault'ta yalnızca bir adam ve bir kutu kukla vardır. Fallout 3'te numaralı üniforması Paradise Falls'ta satın alınabilir.	Bilinmiyor	Penny Arcade
Vault 81	Her türlü hastalık için tek bir evrensel tedavi geliştirmek amacıyla kurulmuştur.	Baston Çevresi	Fallout 4
Vault 87	Zoraki Evrim Virüsü (FEV- Forced Evolutionary Virus) çalışmalarına ayrılmıştır.	Washington D.C. doğusu	Fallout 3
Vault 92	Daha çok tanınmış müzisyenlerin bulunduğu bu Vault, savaş bazlı posthipnotik bilinçaltı mesajları veren bir beyaz ses sistemini test etmek amacıyla kurulmuştur.	Washington D.C. kuzeyi	Fallout 3
Vault 95	Madde bağımlıları için bir rehabilitasyon merkezi olarak kurulmuştur. Tüm Vault sakinleri bilinmeyen bir nedenle kaybolmuşlardır. (Aşırı radyasyon veya çete saldırıları)	Baston Çevresi	Fallout 4
Vault 101	Tanrısallaştırılmış üstün yetenekli bir Overseer'ın(gözetmen) liderliğinde kapalı bir topluluktur. Kapılarını asla açmaması için tasarlanmıştır.	Washington D.C. doğusu	Fallout 3
Vault 106	Kapısı kapandıktan 10 gün sonra havaya psikoaktif uyuşturucu salınmıştır.	Washington D.C. çevresi	Fallout Bible (bahsi ilk geçen yer) Fallout 3
Vault 108	Bu Vault bir klonlama laboratuvarına ev sahipliği yapar ve içinde yaşayanların hepsi Gary adında birinin klonlarıdır.	Washington D.C. kuzeyi	Fallout 3
Vault 111	Tüm seçilenlerin 200 yıl boyunca dondurulması için tasarlanmıştır.	Baston Kuzeybatısı	Fallout 4
Vault 112	Sanal gerçeklik simulatörü Tranquility Lane'in bulunduğu Vault'tur.	Washington D.C. doğusu	Fallout 3
Vault 114	Sadece Baston'un üst düzey zengin aileleri için ayrılmıştır.	Baston, Metro İstasyonu	Fallout 4
Bitirilmemiş Vault	Vault 13 ve 15'in kuzeyinde çitlerle çevrilmiş bir inşa alanı.	Kuzey Kaliforniya	Fallout 2
Vault 0	Diğer Vault'ları gözlemlemek ve kontrol etmek için özel tasarlanmış Vault'tur.	Cheyenne Dağı (Kolorado)	Fallout Tactics
Gizli Vault	FEV tanklarıyla dolu gizli bir Vault-Tec tesisi.	Los	Fallout: Brotherhood of Steel