Eosimias
| Eosimias | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 E. sinensis'in yaşam restorasyonu | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Türler [1] | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Eosimias (şafak maymunu), ilk olarak 1999 yılında Çin'in Jiangsu Eyaleti'nin güney şehri Liyang'da toplanan fosillerden keşfedilen ve tanımlanan bir erken primat cinsidir. Eosimiidae ailesinin bir parçasıdır ve bilinen üç türü içerir: Eosimias sinensis, Eosimias centennicus ve Eosimias dawsonae.[3] Haplorhini'nin (tüm maymunlar dahil) ortak atasınınkine benzer bir primat iskeleti hakkında bir fikir verir. Eosimias adı, Yunanca eos "şafak" ve Latince simius "maymun"dan gelen "şafak maymunu" anlamına gelecek şekilde tasarlanmıştır.[4]
Tarihleme, bu cinsin 45 ila 35 milyon yıl önce Orta Eosen'de yaşadığını kanıtlamıştır.[4] Eosimias cinsi, ilkel ve türetilmiş özelliklerin varlığı nedeniyle benzersizdir. Maymunlar ve prosimiyenler arasındaki filogenetik ilişkilere (özellikle haplorhine prosimiyen tarsierlerinin filogenetik pozisyonu) yeni bir bakış açısı sağlar. En iyi, düzenli bir böcek ve nektar diyetine dayanan olası bir ağaç sakini olarak tanımlanabilir.
Çoğu eosimiid türü, benzersiz veya parçalı örneklerle belgelenmiştir. Bu ve maymunların Afrika'dan geldiğine dair güçlü inanç, birçok kişi için Asya'nın erken primat evriminde bir rol oynadığı fikrini kabul etmesini zorlaştırdı. Bazıları Eosiimidae'de bulunan antropoid benzerliklerine meydan okumaya devam etse de, son on yılda toplanan kapsamlı anatomik kanıtlar, antropoid olduklarını doğrulamaktadır.
Eosimias sinensis
[değiştir | kaynağı değiştir]Eosimias sinensis (Çince: 中华曙猿, çev. 'dawn monkey of China') ilk olarak 1992 yılında Christopher Beard tarafından Çin'de keşfedildi. Çin'in Jiangsu eyaleti, Liyang Şehri yakınlarındaki bir dağda bulundu.
Tür günümüzden 45 milyon yıl önce Eosen döneminde yaşadı.[5] E. sinensis küçücüktü, günümüzün en küçük maymunu olan Güney Amerika'nın cüce marmoset'i (Cebuella pygmaea) kadar küçüktü ve bir insan avucunun içine sığabiliyordu.[6] Dişleri, Algeripithecus da dahil olmak üzere Afrika'dan bilinen erken antropoidlerden daha ilkel olarak kabul edilir. Oldukça ilkel doğası nedeniyle, bazı paleontologlar E. sinensis'i daha yüksek primatların Afrika'dan ziyade Asya'dan gelmiş olabileceğinin kanıtı olarak görüyorlar.[5]
Christopher Beard, 1994 yılında Eosimias sinensis'i keşfeden ekibin baş üyesiydi. Beard, IVPP V10591 olarak kataloglanan ve P4–M2'yi ve C1, P2–3 ve M3 için kökleri veya alveolleri koruyan sağ mandibulayı keşfetti. Küçük bir vücut boyutu (ortalama tahminler 67-137 gram arasında değişmektedir) ve kaynaşmamış bir mandibular simfiz gibi ilkel karakterleri muhafaza etmesine rağmen, 2.1.3.3 formülü ile diş özelliklerine dayalı olarak ilkel bir maymun gibi görünmektedir.[4] Eosimias sinesis, dikey ve spatula şeklinde kesici dişlere sahiptir. Bu canlılan öncelikle alt çenelerinden ve dişlerinden bilinmektedir, hiçbir kafatası kalıntısı Eosimias'ın gündüzcül mü yoksa gececil mi olduğunu gösterememiştir.[7]
Eosimias centennicus
[değiştir | kaynağı değiştir]
Eosimias centennicus, 1995 yılında Çin'in güneyindeki Shanxi Eyaletinin Yuanqu Havzası'nda saha çalışması yaparken bulundu.[8] Bu elde edilen fosiller arasında IVPP V11000 olarak kataloglanan Eosimias'ın ilk tam alt diş yapısı bulunmaktadır. Bu fosillerden elde edilen tüm anatomik bilgiler, E. sinensis'te bulunan antropoid benzeri özellikleri doğrulamaktadır. Biyostratigrafik kanıtlar da bu fosillerin E. sinensis'ten daha genç olduğunu gösteriyor ve bu da eozimidlerin anatomisi ile tutarlıdır çünkü E. centennicus'un diş yapısı E. sinensis'inkinden biraz daha fazla türetilmiştir.[8] Bu türün aynı zamanda çok küçük bir primat olduğu ve ortalama vücut kütlesi tahminleri 91 ila 179 gram arasında olduğu bulundu. E. sinesis başlangıçta parçalı fosiller temelinde tanımlandı, ancak E. centennicus'un keşfi ve tam bir alt diş yapısı ile, Eosimias daha kesin bir şekilde erken bir antropoid olarak tanımlanabilir.
Eosimias dawsonae
[değiştir | kaynağı değiştir]Eosimias dawsonae, Eosimias türlerinin en yenisidir. Alveollerin sol dentary parçasını ve köklerini içeren IVPP V11999 tip numunesi ile kategorize edilmiştir. 1995 yılında Christopher Beard tarafından toplanmıştır.[9] Bu kalıntıların analizi, bilinen Eosimias türlerinin en büyüğü olduğu ve 107 ila 276 gram arasında değişen bir vücut kütlesi olduğu sonucuna varmıştır. Stratigrafik kanıtlar ayrıca E. dawsonae'nin E. centennicus'tan daha yaşlı olduğunu göstermektedir.
Tanımlanmayan fosiller
[değiştir | kaynağı değiştir]Ek olarak, bir keşif ekibi 1999'da Myanmar'dan yeni, küçük bir eosimiidin kanıtını keşfetti. NMMP 23 olarak kataloglanan bir sağ topuk kemiği ile temsil edilen yeni örnek, Pondaung Formasyonu'ndaki erozyon kalıntısında bulundu.[10] Bu örnek, morfolojik olarak Çin'in Shanghuang bölgesinde keşfedilen Eosimias'a çok benzerdir. NMMP 23 için en iyi tahmin, yaklaşık 111 gramlık bir toplam ortalama ağırlığı içerir ve bu, onu keşfedilen Eosimias fosillerinin üst boyutlu ucuna yerleştirir. Myanmar'da eosimiid'in varlığı ve Çin'de bulunan yüksek tür çeşitliliği, nispeten geniş bir dağılıma sahip olduklarına dair açık bir sonuca yol açmaktadır.[10]
Eosimias paukkaungensis
[değiştir | kaynağı değiştir]Pondaung son Orta Eosen, merkezi Myanmar'dan eosimiid primat, Eosimias paukkaungensis yeni bir türü, 2000'li yılların başında keşfedildi. Örnek, yalnızca M3'ü koruyan sol ve sağ mandibular parçalardan oluşur, böylece jenerik durumu geçicidir. E. paukkaungensis fosili, Çin'den gelen iki Eosimias türünün homologlarından çok daha büyüktür.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Eosimias". paleobiodb.org. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021.
- ^ a b Takai, M. (2005). "A new eosimiid from the latest middle Eocene in Pondaung, central Myanmar". Anthropological Science. 113 (1): 17-25. doi:10.1537/ase.04S003. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Beard, K.C. (1994). "A diverse new primate fauna from middle Eocene fissure-fillings in southeastern China". Nature. 368 (6472): 604-609. doi:10.1038/368604a0. PMID 8145845.
- ^ a b c "Tracking Our Extended Family". Carnegie Mellon’s Museum of Natural History. 6 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "carnegiemnh.org" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b "The Discovery of Eosimias sinensis, the Ancestor of the Human and Their Anthropoid Relative" (Çince). Chinese Academy of Sciences. 20 Şubat 2002. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010.
- ^ "Tales from the Crust". Johns Hopkins Magazine. April 2001. 30 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010.
- ^ John G. Fleagle, Primate Adaptation & Evolution, ch. 10
- ^ a b Gebo, D.L. (2002). "New eosimiid primate from Myanmar". Journal of Human Evolution. 43: 549-553. doi:10.1006/jhev.2002.0571.
- ^ Beard, K.C. (1996). "Earliest complete dentition of an anthropoid primate from the late middle Eocene of Shanxi Province, China". Science. 272 (5258): 82-85. doi:10.1126/science.272.5258.82.
- ^ a b Beard, K. C. (2004). "The eosimiid primates (Anthropoidea) of the Heti Formation, Yuanqu Basin, Shanxi and Henan Provinces, People's Republic of China". Journal of Human Evolution. 46 (4): 401-432. doi:10.1016/j.jhevol.2004.01.002. PMID 15066378.