Nişantaşı Anadolu Lisesi
Nişantaşı Anadolu Lisesi, İstanbul'un Şişli ilçesinin Nişantaşı semtinde Vali Konağı Caddesi'nde bulunan lise. 1905 yılında English High School For Boys adıyla İstanbul'da yaşayan İngiliz topluluklar tarafından, eğitim kadrosunu Londra'dan getirterek kuruldu. 1979 yılında şimdiki adını alarak Türkiye'ye devredilen okul, günümüzde de eğitim vermeye devam etmektedir. Okul binası 2014 yazında restorasyona girmiştir. Restorasyon okul 2016-2017 eğitim öğretim yılına hazır olmak üzere 2016 yazında bitirilmiştir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]English High School ya da Türkçe adıyla İngiliz Lisesi, 1849 ile 1979 yılları arasında faaliyet göstermiş İngiliz menşeli özel bir okuldu. İlk önce 1849 yılında Beyoğlu'nda kız okulu (English High School for Girls), 1905 yılında ise erkek okulu (English High School for Boys) kurulmuştur. İki okul da birbiriyle bağlantılıydı ve aynı İngiliz eğitim müfredatını kullanırdı. EHS'de öğrencilerin mensup olduğu 4 farklı grup vardı; Arden House, Charnwood House, Dean House ve Sherwood House.[1] İki okulun ortak logosu mavi kurt ve hilaldir. Bunun yanında mavi gül logosu da bulunmaktadır.
English High School for Girls
[değiştir | kaynağı değiştir]1841 ile 1858 yılları arasında İngiltere'nin Osmanlı'daki büyükelçisi olan Stratford de Redcliffe Vikontu Stratford Canning'in eşi Lady Eliza Charlotte Canning, 1849 yılında elçilik mensuplarının kız çocukları için ortaöğretim düzeyinde bir okul açılmasına öncelik etmiştir.[2] Bu okul, English High School for Girls, yani İngiliz Kız Lisesi olmuştur. Okul, 1853-1856 yılları arasında süren Kırım Savaşı ve sonrasında altı yıl daha kapalı kalmıştır. 1862 yılında Lady Canning, okul binası ve arazisini İngiliz Büyükelçiliği'ne bağışlamıştır. Bundan sonra okul, İngiliz Elçiliği'nin oluşturduğu bir kurul tarafından yönetilmiştir.
93 Harbi'nde (1877-1878) okul yeniden kapanmış, 1881'de yeniden açılmıştır.
1881 ve sonrasında okula Beyoğlu semtinde oturan Osmanlı uyruklu kız öğrenciler de alınmaya başlanmıştır. Okul yönetimi, okul binasını eski ve yetersiz olarak gördüğünden binanın yenilenmesi için bir kampanya başlatmıştır. Yönetim, hisse senedi karşılığında para toplamış ve 1901 yılında okul binası bugünkü haline getirtilmiştir.
1914 yılına kadar normal bir şekilde faaliyetlerini sürdüren okul, I. Dünya Savaşı nedeniyle 1920'ye kadar üç kez kapatılmıştır. 1924 yılında çıkan Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun öngördüğü öğretim programına göre yeniden düzenlenmiştir.
70'li yıllarda ciddi mali sıkıntılar yaşayan okul, 1 Kasım 1979 tarihinde devletleştirilip İngiliz Kız Ortaokulu'na dönüştürülmüştür. Bir yıl sonra ise Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı olacak bir şekilde Beyoğlu Anadolu Lisesi'ne çevrilmiştir. Beyoğlu Anadolu Lisesi'nin logosunda halen EHSG'den kalma olan mavi çiçek, "Post Tenebras Lux" mottosu ve E.H.S.G. kısaltımı da bulunmaktadır.
English High School for Boys
[değiştir | kaynağı değiştir]Okul, İngiliz topluluğunun erkek çocuklarına da sağlıklı bir eğitiminin sağlanması isteğiyle 1905 yılında İngiltere'nin Osmanlı elçisi Telford Waugh tarafından kurulmuştur.[3] O dönemde Londra'dan bir müdür ve müdür yardımcısı getirilmiş, Fransızca ve Türkçe öğretmenleri ise İstanbul'dan temin edilmiştir. 1905-1906 döneminde okula 19'u İngiliz, 12'si diğer milletlerden olmak üzere toplam 31 erkek öğrenci alınmıştır.
EHSB'de eğitim ve öğretim; İngilizce, gramer ve kompozisyon, İngiliz edebiyatı, Fransızca, Türkçe, coğrafya, tarih, muhasebe, daktilo, fen bilimleri ve isteğe bağlı olarak Latince derslerinden oluşmaktaydı.
Okul ilk başta Galata'nın Kuledibi semtinde faaliyet göstermiştir. Sultan II. Abdülhamid, yeni bir okul yapılması için İngiliz Büyükelçiliği'ne, Firuzağa'da bir arazi hediye etmiştir, ancak bu arazinin okul için elverişsiz olduğu anlaşılınca 12 Nisan 1911'de Firuzağa'daki arazinin satılmasına izin verilmiştir. Sultan V. Mehmed, Nişantaşı'nın Teşvikiye semtinde, o dönemde üzerinde beş katlı ahşap bir bina bulunan araziyi sadece okul olarak kullanılması şartıyla İngiliz Elçiliği'ne bağışlamıştır. Bina yıkılıp üzerine yeni bir ahşap bina yapılmıştır, fakat yeni bina 1920 yılında çıkan bir yangın sonucuyla çoğunlukla kullanışsız hale gelmiştir. Yangın sonrasında okulun tamiratı için büyük mali zorluklar ve seferberlikler yaşanmıştır. 1930 yılına kadar EHSB, meşhur Whittall ailesi tarafından yönetilmiştir. II. Dünya Savaşı'ndan sonra okulun yatılı ve gündüzlü öğrenci sayısında görülür bir artış olmuştur. Bunun yüzünden okulda ek bir bina gereksinimi duyulmuştur. 1955 yılında ek bina inşaatı için izin alınmıştır ve böylece EHSB, Türkiye'de Lozan Barış Antlaşması'ndan sonra genişletilen ilk yabancı okul olmuştur.
Okul, 1951 yılında M.E.B. kuralları çerçevesinde lise statüsü kazanmıştır. Bu değişiklikten sonra EHSB, İngiliz Kız Lisesi mezunlarına da eğitim-öğretim vermeye başlamıştır. Maddi sıkıntılar gerekçesiyle EHSB, bu statüden 1966 - 1969 yılları arasından feragat etmiştir.
24 Ekim 1971 tarihinde okul, İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth, eşi Prens Philip ve kızı Prenses Anne tarafından ziyaret edilmiştir.
1970'li yıllarda EHSG ile birlikte mali sıkıntılar yaşayan okul, 1973 yılında maddi destek çağrılarına başvurmuştur fakat bu çağrılar başarısızlıkla sonuçlanmıştır. 1979 yılında bu sorunlara dayanamadığından Milli Eğitim Bakanı Necdet Uğur ile İngiltere Başkonsolosu Derek Dodson arasında imzalanan bir protokolle iki okul da Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilmiştir. Bunun ardından okul, Nişantaşı Anadolu Lisesi'ne dönüştürülmüştür. Nişantaşı Anadolu Lisesi'nin logosunda halen "EHSB" yazısı görülmektedir ve kuruluş tarihi olarak 1905 yazmaktadır.
English High School'lular Derneği
[değiştir | kaynağı değiştir]English High School mezunlarını temsil eden bir dernek kurma çabaları ilk olarak 1958 yılında Biltin Toker, Selçuk Erez, Emre Kökmen, Ersan İlal, Metin Tokpınar ve Coşkun Erkam tarafından kurulan "English High School Old Boys Association" ile başlamıştır.[4] Dernek ilk başta sadece EHSB mezunları için faaliyet göstermiştir. 1962 yılında eski EHS öğretmeni Ms. Thompson'ın onayıyla EHSG mezunlarının da bu derneğe katılması benimsenmiş ve ismi "The EHS Former Pupils Association" olarak değiştirilmiştir. 1970 yılında derneğin aktif üye sayısı 600'e ulaşmıştı. 1980 yılında çıkartılan dernek yasaları nedeniyle birçok dernek gibi kapanmak zorunda bırakılmıştır.
1989 yılında bu kez iktisat profesörü Mükerrem Hiç ve iş insanı Teoman Yelkencioğlu önderliğindeki daha kalabalık bir grup tarafından English High School'lular Derneği yeniden kuruldu. Bu yeni dernek, EHSB ve EHSG mezunlarının yanı sıra dayanışma ve iletişim sağlama prensipleri çerçevesinde Nişantaşı ve Beyoğlu Anadolu Liseleri mezunları da araya katılmıştır. İlk yıllarında Levent'te kiralık bir lokalde faaliyet gösteren dernek, daha sonra başlatılan "High School'lular Evi" kampanyası sonucunda 1995 yılında Arnavutköy'de 3 katlı bir bina satın alınmıştır, restore edilmiştir ve kullanıma girmiştir.
English High School'lular Derneği başkanları listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mükerrem Hiç (EHSB'46)
- Teoman Yelkencioğlu (EHSB'57)
- Ahmet Akkurt (EHSB'75)
- Akın Falay (EHSB'62)
- Kadir Pirinççi (EHSB'73)
- Deniz Gökkılıç (EHSB'60)
- Ali Midillili (EHSB'78)
- Haluk Erten (EHSB'74)
- Emin Asitanelioğlu (EHSB'77)
- Halduk Özbek (EHSB'75) ve Değer Elöve (EHSG'79)
- Nur Beken (EHSB'75)
- Ahmet Hakan Han Hepiş (EHSB'79)
- Nilüfer Erman (EHSG'77)
- Güzin Kızıltan (EHSG'74)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Home - English High School Alumni". www.ehsonline.org. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2022.
- ^ "TARİHÎ 100 LİSE KİTABI İNTERAKTİF HARİTASI". ogm.meb.gov.tr. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2022.
- ^ "TARİHÎ 100 LİSE KİTABI İNTERAKTİF HARİTASI". ogm.meb.gov.tr. 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2022.
- ^ "Alumni association - English High School Alumni". www.ehsonline.org. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir] | Eğitim kurumu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |