Nahda Hareketi
Nahda Hareketi حركة النهضة Hizbu Ḥarakatu n-Nahḍah Mouvement Ennahdha | |
|---|---|
| Genel başkan | Raşid Gannuşi |
| Genel sekreter | Zied Ladhari |
| Kurucu | Raşid Gannuşi |
| Kuruluş tarihi | 1981) |
| Gazete(ler) | El-Fajr |
| İdeoloji | Muhafazakâr demokrasi[1] Sosyal muhafazakârlık[2] Ekonomik liberalizm[3] İslami demokrasi[4] |
| Siyasi pozisyon | Merkez sağ |
| Halk Temsilcileri Meclisi | 52 / 217
|
| İnternet sitesi | |
| Tunus | |
Nahda Hareketi (Arapça: حركة النهضة Ḥarakat an-Nahḍah; İngilizce: Ennahda Movement; Fransızca: Mouvement Ennahdha), Nahda Hareketi Partisi (Arapça: حزب النهضة Ḥizb an-Nahḍah) ya da Ennahda, Yeniden Doğuş (Rönesans) Partisi olarak da bilinir. Tunus'taki ılımlı İslamcı siyasi partidir.
Kuruluşu
[değiştir | kaynağı değiştir]"İslami Hareket" olarak da bilinen grup, Raşid Gannuşi ve Abdülfettah Muru tarafından 1981'de "İslami Eğilim Hareketi" (Arapça: حركة الاتجاه الإسلامي Ḥarakat al-Ittijāh al-Islāmī) parti olarak 1981 yılında kurulmuştur. Ekonomik kaynakların daha adil dağıtımı, çok partili demokrasinin kurulması ve günlük yaşama dindarlığın daha fazla girmesini savunmuş; bu amaçlara ulaşmak için de şiddet içermeyen yolların aranmasını önermiştir. 1984'ten sonra parti aleni olanların yanı sıra faaliyetlerini gizli olarak da sürdürebilmek için yeniden yapılandırılmıştır. Yasal olarak tanınmak için, 1989 yılında bugünkü adını (Arapça: Ḥarakat an-Nahḍah) almıştır. Otoriter yönetim süresince parti yasadışı olarak kalmıştır.[5]
Partinin 1989 yılında yapılan seçimlere katılımı yasaklanmıştır. Buna rağmen bazı üyeleri seçimlere bağımsız olarak katılmış ve Bin Ali rejiminin resmi rakamlarına göre ülke çapında %10 ile %17 arasında oy oranına ulaşmışlardır. İki yıl sonra Başkan Bin Ali 25.000 destekçisini hapse attırarak Nahda'yı karşısına almıştır. Nahda üyeleri iktidar partisinin merkezine saldırmış ve 1 kişinin ölümüne, çok kişinin de yaralanmasına neden olmuşlardır. Nahda'nın yayın organı olan Al-Fajr gazetesi Tunus'ta yasaklanmış ve editörü Hammadi Cibali 1992 yılında resmi olmayan bir partiye üye olmak ve devlet yapısını değiştirme niyetiyle şiddete başvurmak suçundan 16 yıl hapis cezası ile yargılanmıştır.
Arapça yayın yapan televizyon kanalı El Zeitounanın Nahda ile bağlantısı olduğuna inanılmaktadır. 1980'lerin sonlarında ve 1990'ların başlarında parti ağır bir baskı altına alınmış, 1992'den devrim sonrasına kadar Tunus'ta neredeyse tamamen ortadan kaybolmuştur. Bu süre boyunca Onbinlerce İslamcı hapse atılmış ya da sürgüne gönderilmiştir. Parti 1 Mart 2011'de yasal statüsünü kazanmıştır.
Yasemin Devrimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yasemin Devriminin başlangıcında, Raşid Gannuşi'yi Tunus'a gelişinde yaklaşık 1.000 kişi karşıladı. Partiden Tunus siyasi sahnesinde "hızlı bir yer edinen, gösterilere katılan ve başbakanla görüşen" bir hareket olarak bahsedilmiştir. Gannuşi ilk olarak partinin diğer Tunuslu muhalif gruplarla ortak prensiplerde anlaştığını duyurmuştur.
1 Mart 2011'de Yasemin Devriminin ortaya çıkmasıyla Zeynel Abidin Bin Ali yönetiminin çökmesinin ardından, Tunus Geçiş Hükümeti gruba siyasi parti kurabilmesi için izin vermiştir. Bunun sonrasında birçok laik rakibini geride bırakarak Tunusun en büyük ve en yaygın teşkilatlı partisi haline gelmiştir.
2011 seçimleri
[değiştir | kaynağı değiştir]New York Times gazetesi, partinin Tunus'taki başarısına ilişkin bazıları iç kısımlarda desteğe sahip olacağına inanırken diğerleri Nahda Hareketinin geniş bir desteği arkasına alabilmesi için Tunus'un çok fazla laik olduğuna ilişkin farklı tahminlerde bulunmuştur. 22 Ocak 2011 tarihinde El Cezire Televizyonuna verdiği bir röportajda, Raşid Gannuşi İslam Halifeliğine karşı olduğunu ve İslam'ın çarpık anlaşılmasının bir sonucu olarak itham ettiği Hizb-ut Tahrir'in aksine bunun yerine demokrasiyi desteklediklerini ifade etmiştir.
Mart 2011'de yapılan anketler Nahda Hareketinin Tunus'taki siyasi partiler arasında %29 oranıyla ilk sıraya yükseldiğini göstermiş, partiyi %12,3 ile İlerici Demokratik Parti (PDP) ve %7,1 ile Yenilenme (Ettajdid) Hareketi izlemiştir. Bu anket Tunusluların %64,1'inin "ülkedeki siyasi partilerden nefret ettiklerini" ortaya koymuştur. Bu başarı bazı laiklerin seçimlerin ertelenmesini desteklemelerine ve "yeni Tunus'taki yerlerinden endişe eden birçok laik ve kadının korkusuna" neden olmuştur.
Mayıs 2011'de Nahda Genel Sekreteri Hammadi Cibali İslam ve Demokrasi Çalışmaları Merkezinin davetiyle Washington'a gitti. ABD Senatörleri John McCain ve Joe Lieberman ile görüştü.
24 Ekim 2011'de Tunus Kurucu Meclisi seçimlerinde, ülke tarihinin ilk şeffaf seçimini diğer partilerin açık ara önünde %40 oy oranı ile 217 sandalyenin 89'unu alarak kazanmıştır.[6]
Seçim sonuçları
[değiştir | kaynağı değiştir]| Seçim | Oy | % | Sandalye |
|---|---|---|---|
| Tunus Kurucu Meclisi | |||
| 2011 | 1,501,320 | 37.04% | 89 / 217
|
| Halk Temsilcileri Meclisi | |||
| 2014 | 947,034 | 27.79% | 69 / 217
|
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Agence France-Presse. "Erdogan tells Tunisians that Islam and democracy can work". 7 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2015.
- ^ "Ennahda feiert sich als Wahlsieger: Tunesien hat den Islam gewählt - Politik". Stern.De. 25 Ekim 2011. 27 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2014.
- ^ Kaminski, Matthew (26 Ekim 2011). "On the Campaign Trail With Islamist Democrats". The Wall Street Journal. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2011.
- ^ "Ennahda leader Ghannouchi: 'We are Muslim democrats, not Islamists'". Middle East Eye (İngilizce). 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2017.
- ^ Nahdah Party 22 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Encyclopædia Britannica
- ^ Ennahda Movement 17 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İngilizce Wikipedia