Belâzürî
| Ahmed bin Yahya el-Belazuri | |
|---|---|
| Doğum | DT bilinmiyor ? |
| Ölüm | 892 Bağdad |
| Meslek | Yazar, Tarihçi |
| Dönem | İslam'ın Altın Çağı |
| Tür | Tarih |
Belâzürî (? - 892[1][2][3]), 9. yüzyılda yaşamış İran asıllı tarihçi.[4] Doğum yeri ve ailesi hakkında yeterli bilgi yoktur. Farsça’dan Arapça’ya tercümeler yaptığı için İran kökenli olduğu düşünülmektedir.[4] Abbasi halifesi Mütevekkil'in himayesinde bulunduğu bilinmektedir. 80 yaşlarında Bağdat'ta öldü. İbnü’n-Nedîm, onun hafızasını kaybedip akıl hastanesinde öldüğünü söyler.[4]
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Belâzüri'nin günümüze ulaşan iki eserinden birisi ve önemli bir kaynak olan Fütûhu’l-büldân (فتوح البلدان) eseri, Peygamber'in Medine'ye hicretini naklederek; Medine olmak üzere Yahudilerle yaşadığı toprakların, Mekke, Taif, Tebale ve Cüreş, Tebük ve çevresi, Necran, Yemen, Uman, Bahreyn ve Yemame’nin işgalleri anlatılmaktadır. Ebû Bekir döneminde ortaya çıkan irtidad hareketleri, Dımaşk ve çevresinin, el-Cezîre, Malatya, Mısır, Kuzey Afrika, Endülüs ile Akdeniz adalarını; Sevâd, İran, Azerbaycan, Orta Asya, Horasan, Mekrân ve Sind bölgelerinin fethini anlatmaktadır.[5]
Ensâbü’l-eşrâf (أنساب الأشراف) eseri ise Peygamber’in hayatı ve kişiliği, Dört Halife, Emevîler ve Abbâsîler’in erken dönemi için önemli bir kaynaktır.[6] Eser, Peygamber’in atalarını ve onunla akrabalık bağı olanların sülalesini geniş bir çapte ele almaktadır. Eserine, Nuh Peygamber’in ve çocuklarının soyunu anlatarak başlamış, İbrahim ve İsmail’in soyu ile devam etmiştir.[7] Belâzurî, Peygamber’in dedelerinden Kusay’dan sonraki döneme kadar detaylıca ele aldıktan sonra Peygamber’in hayatını, nübüvvetini ve nübüvvet döneminde yaşanan olayları anlatmıştır.[8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Ahmad ibn Yahya al- Baladhuri". Oxford Reference (İngilizce). doi:10.1093/oi/authority.20110803095442206. 6 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024.
- ^ Hitti'nin Futuh al-Buldan tercümesi
- ^ Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Balādhurī". Encyclopædia Britannica. 3 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 233.
- ^ a b c Fayda, Mustafa (1992). "Belâzürî". TDV İslâm Ansiklopedisi. 5. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 392-393. 29 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022.
- ^ ÖZCANOĞLU, Muzaffer. "FÜTÛHU'l-BÜLDÂN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 9 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024.
- ^ Fayda, Mustafa (1995). "ENSÂBÜ'l-EŞRÂF". TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. 7 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024.
- ^ Belâzurî, Ensâb 6 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cilt: 1, s. 12
- ^ Karaman, Mehmet (2022). ENSÂBÜ'L-EŞRÂF'TA ESBÂBÜ'N-NÜZÛL. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Futūh al-Buldān, engl. The Origins of the Islamic State Phillip Hitti, 1916: Digitalisat, site archive.org, e-Text, site: Wikisource.
