Fermilab'daki çarpıştırma dedektörü
Fermilab'daki çarpıştırma dedektörü (Collider Detector at Fermilab- CDF) deneysel birliğin yüksek enejili parçacıkları Tevatron' da, dünyanın en büyük parçacık hızlandırıcısı, çarpıştırılması üzerine kullandığı dedektördür. Amaç evreni oluşturan parçacıkların özelliklerini ve bu parçacıkların aralarındaki güç ve etkileşimleri belirlemektir.
CDF 600 civarında fizikçinin (30 grup American üniversiteleri ile ulusal laboratuvarlardan ve 30 grup ise İtalya, Japonya, Birleşik Krallık, Kanada, Fransa, Tayvan, Kore ve İsviçre' deki üniversiteler ve ulusal laboratuvarlardan katılım gösterir) bulunduğu bir ulusalar arası işbirliğidir. CDF dedektörü 5000 ton ver her 3 eksen de de 12 metre boyundadır. Deneyin amacı milyonlarca çarpışma arasından istisnai olayları ölçmektir, bunu sebebi şunları elde etmek istemeleridir:
- Parçacık fiziği Standard Modelinin arkasındaki olgu için delil bulmak
- Üst ve alt Kuarklar ile W ve Z bozonları gibi ağır parçacıkların bozulması ölçmek ve üretimine çalışmak.
- Yüksek enerjili fotonlar veparçacık jetlerini ölçmek ve üzerine çalışma yapmak
- Kırınım gibi diğer olguların üzerine çalışmak
CDF ye benzer bir deney olan D0 deneyi, Tevatron halkasının diğer noktasında konumlanmıştır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tevatron 2011'de kapatılmıştır.
CDF aşağıdaki gibi katmanlara ayrılabilir:
- Katman 1: Işık tüpü
- Katman 2: Silikon dedektör
- Katman 3: Merkez dış izleyici
- Katman 4: Solenoid Magnet
- Katman 5: Elektromagnetik kalorimetreler
- Katman 6: Hadronik kalorimetreler
- Katman 7: Muon dedektörleri
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Daha fazlası
[değiştir | kaynağı değiştir]- Worlds within the atom, National Geographic article, May, 1985
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Fermilab news page 10 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- The Collider Detector At Fermilab (CDF) 20 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.