Córdoba, Arjantin
| Córdoba Córdoba de la Nueva Andalucía | |
|---|---|
Ciudad de Córdoba | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
Takma adlar: La Docta, Çanların şehri (İspanyolca: la ciudad de las campanas) | |
| Ülke |  Arjantin |
| Eyalet |  Córdoba |
| Kuruldu | 6 Haziran 1574 |
| Kurucu | Jerónimo Luis de Cabrera |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Martín Miguel Llaryora (PJ) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 576 km² |
| Rakım | 670 m |
| Nüfus (2010)[1] | |
| • Toplam | 1.454.645 |
| • Sıra | 2. |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| Zaman dilimi | UTC-03.00 (ARZ) |
| Posta kodu | X5000 |
| Alan kodu | 351 ve 3543 |
Resmî site | |
Córdoba, Arjantin'deki Córdoba eyaletinin başkentidir.[2] Ülkenin orta bölgesinde, Primero Nehri'nin kıyısında yer alan almakta olup, 576 kilometrekare (222 sq mi)'ilk alanda 2010 yılı itibarıyla 1.454.645 merkez nüfusuyla ülkenin ikinci en büyük şehridir[3] ve Ulusal Córdoba Üniversitesi'ne ev sahipliği yapar.[4]
"La Docta" veya "Çanların Şehri" olarak bilinen şehir Sevillalı Jerónimo Luis de Cabrera tarafından 6 Temmuz 1573'te bir İspanyol kasabası olarak kuruldu.[2] 1806'da Río de la Plata'da İngiliz İstilaları sırasında ve 1955'te Revolución Libertadora olayları sırasında geçici olarak Arjantin'in başkentliğini yaptı.[2]
2006 yılında Amerika Kültür Başkenti seçilen ve 2019'da Uluslararası İspanyol Dili Kongresi karargahı olan kent Arjantin tarihinde 1918 Üniversite Reformu’nun, 1930'daki sanayileşmenin, 1955'teki Revolución Libertadora'nın[5] ve 1969'daki Cordobazo'nun merkezi olmuştur.[2]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Córdoba, Pampa Ovası olarak bilinen Arjantin bölgesinde bulunan Sierras Pampeanas’ın eteklerinde ve Primero Nehri'nin kıyısında yer almaktadır.[2]
№ 778 (14 Aralık 1878), № 927 (20 Ekim 1883) ve № 1295 (29 Aralık 1893) eyalet kanunlarına göre şehir toplam 576 km²'lik bir alana sahiptir.[2]
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Córdoba şehrinin iklimi, nemli ve sıcak yazları ve kuru kışları ile (Cwa) iklim sınıflandırmasına sahiptir. Sıcaklık ortalaması temmuzda 18,6 °C ile ocakta 31,1 °C arasında değişirken, yıllık ortalama 18,1 °C'dir. Yağışların en yoğun görüldüğü zamanın ilkbahar sonu olduğu kent, yılda yaklaşık 800 millimetre yağış alır. Şehirde en yüksek ölçülen sıcaklık 43,5 °C en düşük sıcaklık is -7,1 °C'dir. Nadiren de olsa kar yağışı görülür: En son 1984, 2007 ve 2009'da kaydedilmiştir.
 Córdoba iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 41,6 | 41,2 | 39,4 | 36,2 | 35,5 | 32,8 | 34,3 | 38,2 | 41,1 | 42,0 | 41,5 | 43,5 | 43,5 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 30,9 | 29,6 | 28,1 | 24,8 | 21,3 | 18,7 | 18,3 | 21,1 | 23,2 | 26,6 | 28,7 | 30,3 | 25,1 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 24,3 | 23,1 | 21,7 | 18,0 | 14,5 | 11,4 | 10,8 | 13,3 | 15,7 | 19,5 | 21,8 | 23,7 | 18,2 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 18,5 | 17,5 | 16,4 | 12,8 | 9,4 | 6,3 | 5,5 | 7,3 | 9,5 | 13,3 | 15,6 | 17,9 | 12,5 |
| En düşük sıcaklık (°C) | 7,6 | 7,5 | 2,5 | −0,5 | −4,3 | −6,1 | −7,1 | −4,9 | −2,6 | 1,5 | 3,7 | 7,0 | −7,1 |
| Ortalama yağış (mm) | 126,3 | 97,0 | 112,1 | 61,3 | 18,8 | 4,5 | 13,3 | 8,9 | 35,2 | 69,8 | 112,2 | 154,6 | 814,0 |
| Kaynak: Servicio Meteorológico Nacional[6] | |||||||||||||
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuruluş
[değiştir | kaynağı değiştir]
Córdoba şehrinin kuruluşu, 1571'de Peru genel valisi Francisco Álvarez de Toledo'nun yeni atanan Tucumán valisi Jerónimo Luis de Cabrera'ya verdiği Salta vadisinde yerleşim merkezi kurma emrine dayanır.[5] Cabrera Temmuz 1572'de Potosí'den ayrıldığında, eski Tucumán valisi ve Santiago del Estero şehrinin kurucusu olan Francisco de Aguirre'nin emirleriyle Salta'nın güneyine doğru ilerlemeye devam etti.[5]
Cabrera, eşinin atalarının geldiği İspanya'nın Córdoba kentine saygı göstererek aynı yıl 6 Temmuz'da Córdoba de la Nueva Andalucía'yı kurdu.[5]
1580'de Córdoba Katedrali'nin inşası başladı ve 1758'de tamamlandı.[5] 1599'da Cizvitler'in dini düzeni kuruldu ve bu şekilde Córdoba, Güney Amerika'daki Cizvitlerin misyonerlik merkezi oldu.[5]
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]
Córdoba, özellikle Katolik Kilisesi ile ilgili olmak üzere koloni döneminden çok sayıda tarihi eseri korumaktadır. Cizvit Bloğu, 2000 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Alanı ilan edildi.
"Çanlar şehri" olarak tanınan Córdoba'da, Katolik kiliseleri, sinagoglar ve camiler gibi farklı inanç ve dinlere ait çok sayıda kiliseye ve çok sayıda Evanjelik kilisesine ev sahipliği yapmaktadır.
Tarihi merkez, her iki tarafta yaklaşık yüz otuz metrelik dörtgen bloklardan oluşur. Ana mahalle ve caddelerin düzeni radyaldir, yani en çevre mahallelere açılan caddeler şehrin merkezinden doğar.
Córdoba'da, en yaygın stil olan Belle Époque dışında Art Nouveau ve Art déco stillerinde binalar vardır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Población estimada al 1 de julio según año calendario por sexo. Provincia de Buenos Aires. Años 2010-2040". INDEC. Proyecciones elaboradas en base al Censo Nacional de Población, Hogares y Viviendas 2010.
- ^ a b c d e f Lewis, Daniel K. (2003). The History of Argentina. Palgrave Essential Histories Series (İngilizce). New York: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-4039-6254-6.
- ^ "Población estimada al 1 de julio según año calendario por sexo. Provincia de Buenos Aires. Años 2010-2040". INDEC. Proyecciones elaboradas en base al Censo Nacional de Población, Hogares y Viviendas 2010.
- ^ Galasso, Norberto (2019). Historia de la Argentina, vol. I&II (İspanyolca). Buenos Aires: Colihue. ISBN 978-950-563-478-1.
- ^ a b c d e f Galasso, Norberto (2011). Historia de la Argentina, vol. I&II (İspanyolca). Buenos Aires: Colihue. ISBN 978-950-563-478-1.
- ^ "Estadísticas Climatológicas Normales 1981-2010". Servicio Meteorológico Nacional (İspanyolca). 19 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
