İçeriğe atla

Hindistan Halk Partisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Bharatiya Janata Party sayfasından yönlendirildi)
Hindistan Halk Partisi
Bharatiya Janata Party
भारतीय जनता पार्टी
KısaltmaBJP
Genel başkanJ. P. Nadda
Genel sekreterB. L. Santhosh
Shiv Prakash
KurucuAtal Bihari Vajpayee
Lal Krishna Advani
Kuruluş tarihi6 Nisan 1980 (44 yıl önce) (1980-04-06)
BölünmeJanata Partisi
ÖnceliBharatiya Jana Sangh (1951−1977)
Janata Partisi (1977−1980)
MerkezYeni Delhi
Öğrenci koluAkhil Bharatiya Vidyarthi Parishad
Gençlik koluBharatiya Janata Yuva Morcha
İdeoloji
Siyasi pozisyonSağ[6]
Uluslararası üyelikUluslararası Demokrat Birliği[7][8]
Resmî renkler  Turuncu
Lok Sabha
240 / 543
Rajya Sabha
97 / 245
Seçim sembolü
İnternet sitesi
Parti bayrağı
Hindistan
Bharatiya Janata Partisi destekçileri, Uttar Pradesh'teki Amethi Lok Sabha seçim bölgesinde Narendra Modi'nin seçim mitinginde tezahürat yapıyor

Hindistan Halk Partisi, (Hintçe: भारतीय जनता पार्टी; Bharatiya Janata Party) Hindistan'da bir siyasi partidir ve Hindistan Ulusal Kongresi ile birlikte Hindistan'ın iki büyük siyasi partisinden biridir.[9] 2014'ten bu yana, görevdeki Başbakan Narendra Modi yönetiminde Hindistan'da iktidarda olan siyasi partidir.[10] BJP sağcı siyasetle uyumludur ve politikaları Hindu milliyetçi bir ideoloji olan Hindutva'ya bağlıdır.[11][12] Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) gönüllü paramiliter örgütü ile yakın ideolojik ve örgütsel bağlara sahiptir.[13] Eylül 2023 itibarıyla, Hindistan Parlamentosu'nun yanı sıra eyalet yasama meclislerindeki temsil açısından ülkenin en büyük siyasi partisidir.

Partinin kökeni 1951 yılında Hint siyasetçi Shyama Prasad Mukherjee tarafından kurulan Bharatiya Jana Sangh'a dayanmaktadır.[14] 1975-1977 yılları arasındaki Olağanüstü Hal'in ardından Jana Sangh diğer bazı siyasi partilerle birleşerek Janata Partisi'ni kurdu; 1977 genel seçimlerinde o sırada iktidarda olan Hindistan Ulusal Kongresi'ni yenilgiye uğrattı. Janata Partisi üç yıl iktidarda kaldıktan sonra 1980 yılında dağıldı ve eski Jana Sangh üyeleri günümüz BJP'sini kurmak üzere yeniden bir araya geldi. Başlangıçta başarısız olsa da - 1984 genel seçimlerinde sadece iki sandalye kazandı - Uttar Pradesh'teki Ram Janmabhoomi hareketi sayesinde güçlendi. Çeşitli eyalet seçimlerinde elde ettiği zaferler ve ulusal seçimlerdeki daha iyi performansının ardından BJP 1996 yılında Parlamento'daki en büyük siyasi parti haline geldi; ancak Parlamento'nun alt kanadında çoğunluğa sahip değildi ve o zamanki lideri Atal Bihari Vajpayee yönetimindeki hükûmeti sadece 13 gün sürdü.[15]

1998 genel seçimlerinden sonra BJP liderliğindeki Ulusal Demokratik İttifak (NDA) olarak bilinen koalisyon, başbakan Vajpayee başkanlığında bir yıl süren bir hükûmet kurdu. Yeni seçimlerin ardından, yine Vajpayee başkanlığındaki NDA hükûmeti tam bir dönem görevde kaldı; bu, bunu yapan ilk Kongre dışı hükûmet oldu. 2004 genel seçimlerinde NDA beklenmedik bir yenilgiye uğradı ve sonraki on yıl boyunca BJP ana muhalefet partisi oldu. O dönemde Gujarat'ın başbakanı olan Narendra Modi, partiyi 2014 genel seçimlerinde ezici bir zafere taşıdı. Modi o zamandan beri Hindistan başbakanı olarak NDA hükûmetine liderlik ediyor ve 2019 genel seçimlerinde yeniden seçildi. Haziran 2023 itibarıyla ittifak 15 Hindistan eyaletini ve birlik bölgesini yönetmektedir.

BJP'nin resmi ideolojisi, ilk kez 1965 yılında Deendayal Upadhyaya tarafından formüle edilen bütüncül hümanizmdir. Parti sosyal muhafazakârlığı ve milliyetçi ilkelere dayalı bir dış politikayı savunmaktadır. BJP, ulusal hükûmetteki ilk döneminde Hindu milliyetçisi önceliklerinden kaçınmış ve sosyal refahtan ziyade küreselleşme ve ekonomik büyümeye öncelik veren büyük ölçüde liberal bir ekonomi politikasına odaklanmıştır.[16] BJP hükûmeti 2014 yılında hükûmete geldiğinden bu yana RSS'nin öncelikleri arasında yer alan üçlü talak uygulamasının suç sayılması ve Hindistan anayasasının Cemmu ve Keşmir'e özerklik tanıyan 370. Maddesinin iptal edilmesi ve eyalet statüsünün kaldırılması gibi pek çok düzenlemeyi hayata geçirdi.[17] Hindistan, 2014 yılından bu yana BJP'nin yönetimi altında ülke çapında demokratik gerileme yaşamıştır.[18][19]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ * Johnson, Matthew; Garnett, Mark; Walker, David M (2017). Conservatism and Ideology. Routledge. ss. 45-50. ISBN 978-1-317-52900-2. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2020. 
  2. ^ * Henrik Berglund. "Religion and Nationalism: Politics of BJP." Economic and Political Weekly 39, no. 10 (2004): 1064–70. JSTOR 4414737.
  3. ^ * Chatterji, Angana P.; Hansen, Thomas Blom; Jaffrelot, Christophe (2019). Majoritarian State: How Hindu Nationalism Is Changing India. Oxford University Press. ss. 100-130. ISBN 978-0-19-007817-1. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2020. 
  4. ^ * Mazumdar, Surajit (2017). "Neo-Liberalism and the Rise of Right-Wing Conservatism in India". Desenvolvimento Em Debate. 5 (1): 115-131. doi:10.51861/ded.dmds.1.011. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2022 – Ludwig Maximilian University of Munich vasıtasıyla. 
  5. ^ * McDonnell, Duncan; Cabrera, Luis (2019). "The right-wing populism of India's Bharatiya Janata Party (and why comparativists should care)". Democratization. 26 (3): 484-501. doi:10.1080/13510347.2018.1551885. 
    • Özçelik, Ezgi (2019). Right-wing Populist Governments Rhetorical Framing of Economic Inequality : the Cases of BJP in India and AKP in Turkey. Koç University. 
  6. ^ Malik & Singh 1992, ss. 318–336; Banerjee 2005, s. 3118.
  7. ^ Pillalamarri, Akhilesh. "India's Bharatiya Janata Party Joins Union of International Conservative Parties — The Diplomat". The Diplomat. 28 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Members". idu.org. International Democrat Union. 23 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2019. 
  9. ^ "In Numbers: The Rise of BJP and decline of Congress". The Times of India. 19 Mayıs 2016. 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2017. 
  10. ^ "Lok Sabha Election results 2019: EC declares results of all 542 seats, BJP wins 303". Zee News. 25 Mayıs 2019. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020. 
  11. ^ Banerjee 2005, s. 3118.
  12. ^ Malik & Singh 1992, s. 318.
  13. ^ "Men, machinery and mind of RSS behind BJP's poll power punch". Business Standard. 17 Mart 2019. 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020. 
  14. ^ Swain 2001, s. 60.
  15. ^ Guha 2007, s. 633.
  16. ^ Sen 2005, ss. 251–272.
  17. ^ Bhatty, Kiran; Sundar, Nandini (17 Eylül 2020). "Sliding from majoritarianism toward fascism: Educating India under the Modi regime". International Sociology. SAGE Publications. 35 (6): 632-650. doi:10.1177/0268580920937226. ISSN 0268-5809. 
  18. ^ Hindle, Garry; Lindberg, Staffan (2020). "New Global Data on Political Parties: V-Party" (PDF). V-Dem Institute. 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2021. 
  19. ^ Nazifa Alizada, Rowan Cole, Lisa Gastaldi, Sandra Grahn, Sebastian Hellmeier, Palina Kolvani, Jean Lachapelle, Anna Lührmann, Seraphine F. Maerz, Shreeya Pillai, and Staffan I. Lindberg. 2021. Autocratization Turns Viral. Democracy Report 2021. University of Gothenburg: V-Dem Institute. https://www.v-dem.net/media/filer_public/74/8c/748c68ad-f224-4cd7-87f9-8794add5c60f/dr_2021_updated.pdf 14 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hindistan_Halk_Partisi&oldid=33783490" sayfasından alınmıştır