Serebral hemisfer
Serebral hemisfer, beyin hemisferi veya beyin yarımküresi omurgalılarda beynin medyan düzlemi (medial longitudinal fissür) tarafından iki parçaya ayrılan her iki bölgesine verilen isimdir. Beyin böylece sol ve sağ serebral hemisferler olarak ikiye bölünmüş olarak tarif edilebilir. Bu hemisferler serebral korteksi oluşturan gri cevher adı verilen bir dış tabakaya ve beyaz madde tarafından oluşan bir iç tabakaya sahiptir. Eteneliler grubundaki memelilerde, yani plasentalı memelilerde (ancak Eteneliler grubunda olmayan memelilerde ya da diğer omurgalılarda yoktur), hemisferler korpus kallosum adı verilen çok büyük bir sinir lifi paketi ile birbirleriyle bağlantılıdır. Küçük komissürler denen bağlantılar da her iki hemisfer arası bağlantıda kullanılırlar. Ön komissür, arka komissür ve hipokampal komissür hem eteneliler hem de diğer omurgalılarda mevcuttur. Bu komissürler iki hemisfer arasında bilgi aktarımı yoluyla lokalize fonksiyonları koordine ederler.
Hemisferler birbirlerinin ayna görüntüleri gibidirler. Makroskopik olarak hemisferler arasında sadece ince farklılıklar (örn. Yakovlevian torku) görülür. Mikroskobik düzeyde ise; mimari, hücre tipleri, nörotransmitter ve reseptör alt tipleri her iki hemisfer arasında belirgin olarak asimetriktir. Bu hemisferik dağılım farklılıkları aynı tür içinde bireyden bireye değişebildiği gibi insanların davranışlarına da etki etmektedir.
Hemisfer lateralizasyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu tabloda fonksiyon bakımından geniş farklılıklara sahip beyin hemisferleri arasında hesaplama ve dil bakımından farklılıklar gösterildi.
| Sol hemisfer görevleri | Sağ hemisfer görevleri |
| Sayısal hesaplama (tam olarak hesaplama, sayısal karşılaştırma, tahmin) sadece sol hemisfer: Doğrudan gerçek alımı[1][2] |
Sayısal hesaplama (yaklaşık hesap, sayısal karşılaştırma, tahmin)[1][2] |
| Dil: dilbilgisi / kelime[3] | Dil: tonlama / vurgulama, prozodi, pragmatik, bağlamsal[3] |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Dehaene, S; Spelke, E; Pinel, P; Stanescu, R; Tsivkin, S (1999). "Sources of mathematical thinking: behavioral and brain-imaging evidence". Science. 284 (5416). ss. 970-4. doi:10.1126/science.284.5416.970. PMID 10320379.
- ^ a b Dehaene, Stanislas; Piazza, Manuela; Pinel, Philippe; Cohen, Laurent (2003). "Three parietal circuits for number processing". Cognitive Neuropsychology. 20 (3). ss. 487-506. doi:10.1080/02643290244000239. PMID 20957581.
- ^ a b Taylor, Insup & Taylor, M. Martin (1990). Psycholinguistics: learning and using language. Englewood Cliffs, N.J: Prentice Hall. s. 367. ISBN 0-13-733817-1.
