Barrington Yunan ve Roma Dünyası Atlası
Barrington Yunan ve Roma Dünyası Atlası (Barrington Atlas of the Greek and Roman World), Richard J. A. Talbert'in editörlüğünü yaptığı, antik Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika'nın büyük boyutlu bir İngilizce atlasıdır. Tasvir edilen zaman dilimi kabaca arkaik Yunan uygarlığından (MÖ. 550 öncesi) Geç Antik Çağ'a (MS. 640) kadardır. Atlas, Princeton Üniversitesi Yayınları tarafından 2000 yılında basılmıştır. Kitap, Amerikan Yayıncılar Birliği'nin 2000 yılı Beşeri Bilimler Alanında En İyi Profesyonel/Bilimsel Çok Ciltli Referans Çalışması Ödülü'nü ("Award for Best Professional/Scholarly Multivolume Reference Work in the Humanities") kazanmıştır.
Genel bakış
[değiştir | kaynağı değiştir]Ana (atlas) cildi, Britanya Adaları ve Azor Adaları'ndan doğuya doğru Afganistan ve Batı Çin'e kadar olan bölgeyi kapsayan 102 renkli topografik harita içermektedir. Cildin boyutu 33 x 48 cm'dir. Atlas cildinde 45 sayfalık bir gazetteer de yer almaktadır. Atlasa CD-ROM'da PDF formatında, bir arama dizini de içeren harita harita bir dizin eşlik etmektedir. Harita-harita dizin ayrıca iki ciltlik, 1.500 sayfalık bir baskı olarak da mevcuttur.
Editöre göre, her bir haritanın amacı, mevcut tüm birebir (gerçeğe uygun, motamot), epigrafik ve arkeolojik verileri kullanarak bölgenin önemli fiziksel ve kapalı özelliklerinin güncel bir sunumunu yapmaktır.
Haritaların çoğu, 1:1.000.000 veya 1:500.000 ölçeğindedir. Ancak, üç büyük merkezin (Atina, Roma, Bizans-Konstantinopolis) çevresi 1:150.000 ölçeğinde sunulmuştur. Yunanlıların ve Romalıların yerleşmekten ziyade çoğunlukla keşif ve ticaret yaptıkları bazı uzak bölgeler (örneğin Baltık, Arabistan, Doğu Afrika, Hindistan, Sri Lanka) 1:5.000.000 ölçeğindedir. Arka plan için kullanılan temel haritaların doğası ve zaman maliyeti kısıtlamaları nedeniyle, yükseklik çizgileri (konturlar) metre cinsinden olan 1:150.000 haritalar dışında feet cinsinden bırakılmıştır. Haritaların projeksiyonu Lambert Konformal Koniktir. Yine zaman ve maliyet kısıtlamaları nedeniyle, haritaların coğrafi referanslaması gelecekte ayrı bir proje olarak bırakılmıştır.
Fiziksel peyzajı modern yönünden ziyade antik yönüyle göstermek için çaba harcanmıştır. Beklendiği gibi, bu görev veri eksikliği nedeniyle çoğu zaman aşılamaz zorluklarla karşılaşmıştır. Bu gibi durumlarda, en azından bilinen modern özellikleri ortadan kaldırmak ve etkilenen peyzajları restore etmek için çaba sarf edilmiştir.
Atlasın yapımına 1988 yılında Chapel Hill North Carolina Üniversitesi'nde başlandı ve 221 klasikçi ile 22 harita yapımcısından oluşan bir ekip görev aldı.[1] Çalışmalar, 4,5 milyon dolar -“beşeri bilimlerdeki bir proje için alışılmadık derecede büyük bir meblağ”[2]- federal ve özel bağışlarla finanse edildi. En büyük bireysel bağışçı Robert B. Strassler'in aile hayır kurumu olan Barrington Vakfı projeyi 1 milyon doların üzerinde bir tutarla desteklemiş ve bağışçının istekleri doğrultusunda atlasa bu isim verilmiştir. (Vakıf da adını Strassler ailesinin ikamet yeri olan Great Barrington, Massachusetts'ten almıştır)[3]:4[4]:23
Atlas, Greko-Romen dünyasını kapsamlı bir şekilde haritalandırmak ve bilimsel gelişmeleri yansıtmak için başarıyla tamamlanmış son girişim olan William Smith'in An Atlas of Ancient Geography, Biblical and Classical (Londra: John Murray, 1872-1874) adlı eserinin yerini alarak antik coğrafya için güncel bir referans sağlamaktadır.[5]
Barrington Atlas, veri setini korumak ve çeşitlendirmek için devam eden wiki benzeri çevrimiçi büyük ölçekli bir işbirliği Pleiades Projesi tarafından sürdürülmektedir.[6]
Kapsadığı dönemler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kapsanan zaman dilimi kabaca MÖ. 1000'den MS. 640'a kadardır ve aşağıdaki şekilde kategorize edilmiştir:
- Arkaik dönem (MÖ. 550 öncesi)
- Klasik dönem (MÖ. 550 - 330)
- Helenistik dönem / Orta ve Geç Cumhuriyet dönemi Roma'da (MÖ. 330 - MÖ. 30)
- Erken Roma İmparatorluğu (MÖ. 30 - MS. 300)
- Geç Antik Çağ (300-640)
Her haritada tüm dönemler kapsanmaktadır (yani aynı bölgenin farklı dönemleri için ayrı haritalar yoktur).
Adlandırma kuralları
[değiştir | kaynağı değiştir]Bölgesel kategorilere ve münferit haritalara verilen Latince isimler (aşağıya bakınız) genelleştirilmiş tanımlamalardan başka bir şey değildir. Örneğin Internum Mare (kelimenin tam anlamıyla “İç Deniz”) Akdeniz çevresindeki bölgedir.
Haritaların içinde, sadece belirli bir döneme uygulanabilir olduklarında, antik isimlerin altı belirli renklerle çizilmiştir. Modern isimlerin kullanıldığı yerlerde, bunlar farklı (sans-serif) yazı tipinde basılmıştır. Fiziksel özellikler için genellikle standart Latince tanımlayıcı terimler kullanılır (örneğin Göl için Lacus, Dağ için Mons). Bu terimlerin açıklamaları Harita Anahtarı'nda verilmiştir. İsmin bir özellik veya alan için doğru olup olmadığından şüphe duyulduğunda, ismin ardından bir soru işareti konur. Sadece yaklaşık konumu bilindiğinde, isim italik olarak yazılır.
Atlas cilt içerikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Katkıda Bulunanlar, İnceleyenler, Haritacılar
- Önsöz, Giriş, Referans Kılavuzu
- MapQuest Üretim Verileri, Harita Altlıkları
- 1:5.000.000 boyutunda altı adet küçük ölçekli genel bakış haritası:
- Daha sonra 93 harita altı bölgesel kategoriye ayrılmıştır:
- Bölüm 1: Europa Septentrionalis (Kuzey Avrupa)
- Bölüm 2: Hispania-Libya
- Bölüm 3: İtalya
- Bölüm 4: Grekya-Küçük Asya
- Bölüm 5: Suriye-Meroe
- Bölüm 6: Pontus Euxinus-Persicus Sinus-Baktriya
- Daha sonra Roma İmparatorluğu'nun eyaletleri üç adet 1:10.000.000'luk haritada gösterilmiştir:
- Trajan'ın ölümü üzerine eyaletler (117)
- Verona Listesi'ne göre piskoposluklar ve eyaletler (y. 303-324)
- Hierocles'in Synecdemus'una göre piskoposluklar ve eyaletler (5. yüzyıl sonu - 6. yüzyıl başı)
- Gazetteer
Harita harita dizin içerikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu iki cilt[7] (ve CD-ROM) şunları içermektedir:
- Yönergeler
- Kısaltmalar
- Her harita için ana bileşenleri olan ayrı bir dizin:
- giriş niteliğinde bir metin
- İsimlerin ve özelliklerin bir listesi (dönem, modern isim ve literatür referans bilgileriyle birlikte)
- bir kaynakça
CD-ROM'da ayrıca PDF formatında gazetteer ve Microsoft Windows ile Mac OS X için Arama özellikli Adobe Acrobat Reader'ın 4. sürümünün yükleyicisi bulunmaktadır. Ancak, Adobe Acrobat Reader'ın en son sürümünün yüklü olduğu Windows sistemlerinde 4. sürümün yüklenmesi uyumsuzluk sorunlarına yol açabilir.
Verilen PDF dizin dosyası BATLINDX.PDX, sürüm 9'a kadar ve sürüm 9 dahil Acrobat Reader sürümleri için okunabilir. Sürüm X ve sonrası için, “Düzenle” ("Edit") menüsündeki “Gelişmiş Arama Seçeneklerini Kullan” ("Use Advanced Search Options") öğesini kullanmak geçici bir çözüm olabilir. Ancak, tüm dizin dizinini aramak biraz zaman alacaktır ve her yeni aramada PDF dosyalarının taranması sıfırdan yeniden başlayacaktır. Genel olarak dizinde bir isim aramak daha hızlı olacaktır. Bu nedenle, atlas “kalıcı değere sahip bir referans çalışması” olduğunu iddia etse de,[8] basit bir Acrobat Reader güncellemesi, harita harita dizinin basılı versiyonuna sahip kullanıcılar için bile kullanılabilirliğini sakatlayacaktır, çünkü dizin her nesne için yalnızca ana girişleri gösterir.
Harita harita dizin ve gazetteer, Princeton University Press web sitesinde PDF formatında da mevcuttur.[9] 2013 yılına kadar CD-ROM'un ZIP dosyası olarak ücretsiz indirilmesi de mümkündü.[10]
iPad sürümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Kasım 2013'te PUP, Atlas'ın iPad 2+ App versiyonunu piyasaya sürdü ve bu versiyon ciltli baskıya göre %95 indirimle satılarak ortalama bir okuyucu için daha erişilebilir hale geldi.[11][12] Bu sürüm, atlasın tüm içeriğini içerir ve arama yapılabilmesi özelliğine sahiptir.[13]
Güncel edisyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ciltli (bez) CD-ROM Map-by-Map Directory ile birlikte, 2000, 0-691-03169-X
- Ciltli (bez) CD-ROM & 2-cilt 1,500 sayfa Map-by-Map Directory ile birlikte, 2000, 0-691-04962-9
- Ciltli (bez) 2-cilt Map-by-Map Directory, 2000, 0-691-04945-9
- Dijital (iPad 2+ App), 2013
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ D. J. R. Bruckner (4 Mart 2001). "Barrington Atlas of the Greek and Roman World". The New York Times Book Review. s. 22.
- ^ John Noble Wilford (12 Aralık 2000). "An Atlas Unveils the Intricacies of Ancient Worlds". The New York Times. s. D5.
- ^ Richard Talbert (October 1999). "Classical Atlas Project" (PDF). American Philological Association Newsletter. 22 (5). ss. 2-4.
- ^ Richard J. A. Talbert (Sonbahar 2003). "Barrington Atlas of the Greek and Roman World: the Cartographic Fundamentals in Retrospect" (PDF). Cartographic Perspectives, 46. ss. 4-27. doi:10.14714/CP46.484.
- ^ Cf. Richard J. A. Talbert (1992). "Mapping the classical world: major atlases and map series 1872-1990". Journal of Roman Archaeology. Cilt 5. ss. 5-38. doi:10.1017/S1047759400011922.
- ^ "pleiades.stoa.org". Pleiades.stoa.org. Erişim tarihi: 6 Ocak 2017.
- ^ Richard J. A. Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World: Map-by-Map Directory. Princeton University Press. ISBN 0-691-04945-9.
- ^ Tom Elliott. "Classical Atlas Project". Unc.edu. Erişim tarihi: 6 Ocak 2017.
- ^ "Map-By-Map Directory" (PDF). Press.princeton.edu. Erişim tarihi: 6 Ocak 2017.
- ^ "Atlas". 7 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (ZIP) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2017.
- ^ "Barrington Atlas of the Greek and Roman World for iPad 2+". Ancient World Mapping Center. University of North Carolina. 31 Ekim 2013. Erişim tarihi: 21 Aralık 2013.
- ^ J. D. Biersdorfer (24 Ağustos 2014). "Gateways to the Classical World". The New York Times. s. BR8.
- ^ "Talbert, R.J.A., ed.: Barrington Atlas of the Greek and Roman World for iPad". Press.princeton.edu. 31 Ekim 2013. Erişim tarihi: 6 Ocak 2017.
Konuyla ilgili okumalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Jasper Griffin (26 Nisan 2001). "From Abakainon to Zygris". The New York Review of Books. ss. 60-62.
- Susan E. Alcock; Hendrik W. Dey; Grant Parker (2001). "Sitting down with the Barrington Atlas". Journal of Roman Archaeology. Cilt 14. ss. 456-461. doi:10.1017/S1047759400020067. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2016.
- Paul Cartledge (December 2001). "Barrington Atlas of the Greek and Roman World". The Classical Journal. 97 (2). ss. 193-195. JSTOR 3298395.
- Kai Brodersen (2004). "Mapping (in) the Ancient World". The Journal of Roman Studies. Cilt 94. ss. 183-190. doi:10.2307/4135015. JSTOR 4135015.