Böcek ilacı
İnsektisit veya böcek ilacı, böceklere karşı kullanılan bir çeşit pestisittir. Bunlar sırasıyla böceklerin yumurta ve larvalarına karşı kullanılan ovisid ve larvisidleri içerir. Böcek öldürücüler ziraat, tıp, endüstri ve ev içi kullanımında genel olarak kullanılmaktadır. 20. yüzyılda tarımsal verimlilik artışının arkasındaki en önemli faktörlerden biri olduğuna inanılır.[1] İnsektisitlerin birçoğu insanlar için zehirlidir.
İnsektisitlerin sınıflandırılması birkaç farklı şekilde yapılabilir:
- Sistemik insektisitler bitkilere verilir. Bitkiler üzerinden beslenen böcekler insektisiti yutar ve ölürler.
- Temas insektisitleri böceklere doğrudan temas ettirilerek kullanılır. Pestisit uygulamasının etkinliğini artırmak için genellikle küçük damlacıklar (örneğin, aerosol olarak) şeklinde kullanılırlar.[2]
- Nikotin, pire otu ve neem özü gibi doğal böcek öldürücüler, böcekler karşı savunma mekanizması olarak bitkiler tarafından yapılır. Nikotin temelli böcek ilaçları AB'de yasak olmasına rağmen halen yaygın olarak ABD ve Kanada'da kullanılmaktadır.[3]
- Bitkiye entegre edilmiş koruyucular (PIP) genetik modifikasyondan sonra, bitkiler tarafından üretilen insektisit maddelerdir.[4] Örneğin, belirli bir Bacillus thuringiensis biyosidal proteini kodlayan bir gen, kültür bitkisinin genetik materyali içine dahil edilir. Daha sonra, bitki ilgili proteini üretmeye başlar ve insektisit etki ortaya çıkar.
- İnorganik böcek öldürücüler; arsenat, bakır bileşikleri ve florin bileşikleri içeren metaller ile üretilirler ve şu anda nadiren kullanılmaktadırlar. Sülfür içerenler ise yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Organik insektisitler bugün için mevcut pestisit kullanımında en büyük sayıyı oluşturan sentetik kimyasal maddelerdir.
Böcek ilaçlarının istenmeyebilen etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]İnsan sağlığına etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]İnsektisitler, maruz kalan insanlarda ani veya gecikmeli sağlık problemlerine yol açabilir.[5] Bu maddelere maruz kalmak ciltte ve gözde basit bir tahrişten sinir sistemini etkileyen daha ciddi etkilere, duyma sorunlarına,[6] üreme sorunlarına yol açan bir takım hormonları taklit etmeye ve kansere sebep olabilir.[7]
Hayvan refahına etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı hayvan refahı aktivistleri insancıl insektisitlerin mümkün olup olmadığını sorgulamıştır.[8] Entomolog Jeffrey A. Lockwood'a göre bazı tarımsal mücadele yöntemleri böceklerde ve etkilenen diğer hayvanlarda ötekilere nazaran muhtemelen daha az acıya sebep olmaktadır. Kendi deyimiyle 'kesin olmayan ve çürütülmeye açık' tahminlerine göre böcek kontrol yöntemleri arasından en insancıl olanları ekim nöbeti, sanitasyon gibi kültürel mücadele yöntemleri ve (yeterince yüksek dozlarda kullanılırsa) nörotoksin kullanımı iken; en çok acıya sebep olanlardan biri ise başka bir kimyasal mücadele yöntemi olan böcek büyüme düzenleyicileridir (IGR).[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ van Emden HF, Pealall DB (1996) Beyond Silent Spring, Chapman & Hall, London, 322pp.
- ^ "dropdata.org". dropdata.org. 1 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2011.
- ^ "nicotine Proposed Revocation of Tolerances 12/01". Pmep.cce.cornell.edu. 16 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2011.
- ^ "Plant Incorporated Protectants". 27 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2013.
- ^ "National Assessment of the Worker Protection Workshop #3". Pesticides: Health and Safety. U.S. Environmental Protection Agency. Aug 30, 2007. Archived from the original on September 27, 2009.
- ^ "Occupational exposure to chemicals and hearing impairmen" (PDF). 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Human Health Issues". Pesticides: Health and Safety. US EPA. Jun 28, 2006. Archived from the original 27 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on May 28, 2015.
- ^ "Humane Insecticides". 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Jeff Lockwood's speculations on relative painfulness". 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- InsectBuzz.com11 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- International Pesticide Application Research Centre (IPARC)1 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Pestworld.org30 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Official site of the National Pest Management Association
- Classification of insecticides 30 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Streaming online video about efforts to reduce insecticide use in rice in Bangladesh. on Windows Media Player, on RealPlayer
- How Insecticides Work 3 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Has a thorough explanation on how insecticides work.
- University of California Integrated pest management program 19 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Using Insecticides, Michigan State University Extension
- Example of Insecticide application in the Tsubo-en Zen garden 2 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Home Insecticides Brands [1] at Insectia.info
