Azm Sarayı (Hama)
قصر العظم | |
 Azm Sarayı | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Saray |
| Mimari tarz | Osmanlı |
| Konum | Hama, Suriye |
| Koordinatlar | 35°08′02″K 36°45′13″D / 35.13389°K 36.75361°D |
| Tamamlanma | 1742 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Kat sayısı | 2 |
Azm Sarayı (Arapça: قصر العظم, romanize: Kasr'ül Azm), Suriye'nin Hama kentinde bulunan bir saraydır. Saray, şehir merkezinde Hama Kalesi'nin 400 metre güneyinde Asi Nehri'nin kıyısında yer almakta olup[1] 18. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir.
Suriye'nin Anıtları yazarı Ross Burns, Azm Sarayı'nı "Suriye'deki en güzel Osmanlı binalarından biri" olarak gördüğü bildirmiştir.[2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Hama'daki Azm Sarayı, 1742 yılında Azmzade Esad Paşa tarafından ikametgâh olarak yaptırılmıştır.[1] 19. yüzyılda aile yönetiminin sonuna kadar Hama'daki Azm ailesi kökenli valilerinin devam eden çizgisine hizmet etti.[3]
Esad Paşa, 1743'te Şam valisi olduğunda Şam'da aynı temel plana sahip daha büyük bir saray olan Azm Sarayı'nı yaptırılmıştır.[4]
Saray, 1956'dan beri müze olarak kullanılmaktadır[5] ve kale de dahil olmak üzere Hama ve çevresindeki alanlardan arkeolojik buluntular sergilemektedir. Kayda değer bir sergi, lir çalan bir müzisyeni betimleyen bir Roma mozaiğidir.[1] 1982 Hama ayaklanması sırasında büyük ölçüde hasar gören saray, o zamandan beri büyük ölçüde restore edildi.[4]
Mimarisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Azm'ın Şam'daki sarayının aksine, Hama'daki Azm Sarayı'nın iki katının her birinde avlular bulunmaktadır. Zemin kattaki avlu ortasında bir şadırvan olup, gölgelik sağlamak için dikilmiş ağaçlarla süslenmiştir. Bir ucunda oturanlara oturma alanı sağlamak için üç taraflı bir eyvan yer almaktadır.[6] İkinci kattaki avlunun amacı, esintilerden ve serin havadan yararlanmaktır. Merdivenler, büyük bir kabul odasının bulunduğu üst avluya çıkar, cepheyi koruyan kemerli bir revak, yapının içindeki her yüzey boyalı ahşap, bantlı taş ve desenli mermer ile dekore edilmiştir. Merkezi alanın üzerine büyük bir kubbe inşa edilmiştir.[4]
İçerideki diğer odalar da hem çeşmelerle hem de boyalı kuş ve ağaç panolarıyla dekore edilmiştir.[6] Ayrıca, üst avluya açılan odalarda, Suriye yaşamının günlük sahnelerini betimleyen kostümlü mankenlerle "popüler gelenek" sergileri yer almaktadır. Giriş alanının yakınında ise özel hamamı bulunmaktadır. Ancak hamamın halkın kullanımına da açık olduğu görülmektedir.[3]
Alt kattaki daha küçük avlu ise haremlek, yani aile ve kadın mahalli olarak kullanılıyordu.[2] Burns, haremlek'in özellikle dikkate değer olduğunu açıklamıştır. Sarayın batı tarafında tek katlı misafir kanadı, doğu tarafında tonozlu servis odaları, ikinci katı ise aile konutuydu. Medrese ve güney eyvanına doğrudan bir giriş vardır, bu da hizmet kanadına ve Azm aile mezarına da geçiş sağlamaktadır.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Ring, Berney, and Salkin, 1996, p.318.
- ^ a b Carter, Dunston, and Thomas, 2008, p.163.
- ^ a b c Ragette, 2003, p.162.
- ^ a b c Mannheim, pp.216-217.
- ^ Nilsson and Fugmann, 2002, p.62.
- ^ a b Beit Al-Azem, The Azem Palace Museum 6 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Syria Gate.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Carter, Terry; Dunston, Lara; Thomas, Amelia (2008), Syria & Lebanon, Lonely Planet, ISBN 978-1-74104-609-0, 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Haziran 2021.
- Mannheim, Ivan (2001), Syria & Lebanon Handbook: The Travel Guide, Footprint Travel Guides, ISBN 978-1-900949-90-3, 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Haziran 2021.
- Nilsson, Alexandra; Fugmann, Ejnar (2002), Hama and Jabla: watercolours 1931-1961 by the Danish architect Ejnar Fugmann, Aarhus University Press, ISBN 87-7288-926-8, 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Haziran 2021.
- Ragette, Friedrich (2003), Traditional domestic architecture of the Arab Region, Edition Axel Menges, ISBN 3-932565-30-4, 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Haziran 2021.
- Ring, Trudy; Berney, K.A.; Salkin, Robert M. (1996), International Dictionary of Historic Places: Middle East and Africa, Routledge, ISBN 1-884964-03-6, 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Haziran 2021.